2. Ləğv edilən və ya yenidən təşkil edilən təbiətdən istifadəçinin ekoloji vəziyyətinin
yoxlanılması dövlət ekoloji ekspertizası orqanının iştirakı ilə həyata keçirilir.
3. Təbiətdən istifadəçi yenidən təşkil edildiyi halda ekoloji öhdəliklər onun hüquqi
varisinə keçir.
4. Təbiətdən istifadəçi ləğv edilərkən ekoloji öhdəliklər üzrə kreditorların maraqları
nəzərə alınmalıdır.
M a d d ə 4 1 . Müəssisələr, qurğular və başqa obyektlər istismara verildikdə və
istismar müddətində ekoloji tələblər
Müəssisələrin, qurğuların və başqa obyektlərin istismarı ətraf mühitin mühafizəsi üzrə
layihədə göstərilmiş bütün ekoloji tələblərin tam həcmdə yerinə yetirilməsi şərti ilə həyata
keçirilir.
Son hədləri yol verilən normativlər səviyyəsində zərərli maddələrin və tullantıların
zərərsizləşdiriləsi və istifadə edilməsi üzrə təmizləyici qurğularla və avadanlıqlarla təmin
edilməyən, təbii resursların səmərəli istifadəsi, bərpası və torpaqların rekultivasiyası üzrə
layihələşdirmə işləri başa çatdırılmadıqda müəssisələrin, qurğuların və başqa obyektlərin
istismara verilməsi qadağan edilir.
M a d d ə 4 2 . Sənaye, energetika, nəqliyyat və rabitə obyektlərinin, kənd təsərrüfatı
təyinatlı və meliorasiya obyektlərinin istismarına ekoloji tələblər
1. Sənaye, energetika, nəqliyyat və rabitə obyektlərinin, kənd təsərrüfatı təyinatlı
obyektlərin istismarı və meliorasiya işlərində ətraf mühitin çirklənməsini qarşısını alan
təmizləyici qurğular və sanitariya-mühafizə zonaları, ekoloji əsaslandırılmış texnologiyalar
və müəyyən edilmiş ekoloji tələblər nəzərə alınmaqla həyata keçirilir. Onlar tullantıların və
maddələrin qalıqlarının tullantılarının təmizlənməsi, zərərsizləşdiriləsi və istifadə edilməsi
üçün səmərəli vasitələrlə təchiz edilməli, təhlükəsiz yanacaq növlərini tətbiq etməli, təbii
resursları qənaətlə və səmərəli istifadə etməli və ekoloji təhlükəsizlik üzrə tədbirlər
görülməlidirlər.
[11]
2. Əhali sıx olan ərazilərdə, seysmik təhlükəli zonalarda, tarixi və təbiət abidələri
yerləşən ərazilərdə, əhalinin ənənəvi istirahət və müalicə yerlərində atom elektrik
stansiyalarının tikintisi qadağan edilir.
3. Atmosfer havasına atılan zəhərli qazların miqdarının azaldılması məqsədilə magistral
avtomobil yollarında daimi fəaliyyət göstərən, lazımi avadanlıqlarla təchiz edilmiş ekoloji
postlar yaradılır.
M a d d ə 4 3 . Şəhərsalma və başqa yaşayış məntəqələrin tikintisinə ekoloji tələblər
Şəhərlərin və başqa yaşayış məntəqələrinin layihələşdirilməsi, tikintisi və yenidən
qurulmasında əhalinin yaşayışı və istirahəti ilə əlaqədar əlverişli şəraitlərin təmin edilməsi
üçün ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində qanunvericiliyə uyğun olaraq ekoloji tələblər
nəzərə alınmalıdır.
Şəhərlərin və başqa yaşayış məntəqələrinin layihələşdirilməsində və tikintisində məişət-
kommunal tullantılarının yığılması, emalı, zərərsizləşdiriləsi, istifadəsi və basdırılması
nəzərdə tutulmalı və həyata keçirilməlidir. Böyük şəhərlər və sənaye mərkəzləri nəzdində
təbiətdən istifadə etmək qaydaları ilə meşə-park, yaşıl zonalar və qoruqlar yaradılmalıdır.
M a d d ə 4 4 . Radioaktiv maddələrlə iş zamanı ekoloji tələblər
1. Müəssisə, idarə və təşkilatlar, vətəndaşlar radioaktiv maddələrin daşınması və
basdırılmasının, istifadəsi və saxlanılmasının, nəql edilməsinin, istehsalının müəyyən
edilmiş qaydalarını gözləməyə, radiasiya təhlükəsinin yol verilən son həddi normativlərinin
pozulmasına yol verilməməsinə, ətraf mühitin radioaktiv çirklənməsinin qarşısının alınması
və aradan qaldırılması üzrə tədbirlər götürməyə borcludurlar.
2. Radioaktiv tullantıların daşınması, təkrar emalı və basdırılması dövlət hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi ərazidə və onun səlahiyyətli nümayəndəsinin mütləq iştirakı ilə
həyata keçirilir.
3. Qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, radioaktiv tullantıların və
maddələrin saxlanılması və ya basdırılması məqsədilə onların başqa ölkələrdən Azərbaycan
Respublikasına gətirilməsi və respublika ərazisindən tranzit yolu ilə aparılması qadağandır.
Radioaktiv maddələrin ətraf mühitə yayılmasını istisna edən tədbirlər aparılmadan,
radioaktiv tullantıların və materialların yerin təkində basdırılması (yerləşdirilməsi)
qadağandır.
4. Ətraf mühitin radioaktiv çirklənməsi aşkar edildikdə bu barədə müvafiq orqanlara
dərhal məlumat verilməlidir.
M a d d ə 4 5 . Potensial təhlükəli kütləvi və bioloji maddələrin istehsalına və
istifadəsinə verilən ekoloji tələblər
Potensial təhlükəli kimyəvi və bioloji maddələrin istehsalına və tətbiqinə zəruri
toksikoloji-gigiyena, toksikoloji-ekoloji tədqiqatlar aparıldıqdan, gigiyena və ekoloji
normativlər müəyyən edildikdən və bu maddələrin qanunvericiliyin müəyyən etdiyi
qaydada dövlət qeydiyyatından keçdikdən sonra xüsusi icazə verilir.
Yerli şəraitə məxsus olmayan və həmçinin süni yolla alınan bioloji obyektlərin ətraü
mühitdə yerləşdirilməsi və çoxaldılmasına müvafiq ekoloji əsaslandırmalar olmadıqda
müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarının xüsusi icazəsi ilə yol verilir.
M a d d ə 4 6 . Ətraf mühitin zərərli fiziki təsirdən mühafizəsi
Təşkilatlar, vətəndaşlar istehsalat, ictimai və yaşayış yerlərində, küçələrdə, əhalinin
istirahət etdiyi, canlıların məskunlaşdığı yerlərdə səs-küyün,
vibrasiyanın, elektromaqnit şüalanmanın və başqa zərərli fiziki təsirlərin qarşısının
alınması və aradan qaldırılması üzrə zəruri tədbirlər görməlidirlər.
Şəhərlərin və başqa yaşayış məntəqələrinin planlaşdırılmasında və tikintisində, istehsalat
və başqa obyektlərin layihələşdirilməsində, tikintisində və yenidən qurulmasında, yeni
texnologiyanın, nəqliyyat və rabitə vasitələrinin yaradılmasında ətraf mühitin ekoloji
tarazlığının qorunması nəzərə alınmalıdır.
M a d d ə 4 7 . Ətraf mühitin istehsalat və məişət tullantılarından mühafizəsi
1. İstehsalat və məişət tullantılarının toplanması, məhv edilməsi və basdırılması müvafiq
icra hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanlarının razılığı ilə müəyyən edilən yerlərdə
aparılır.
2. Tullantıların emalı, basdırılması və ya saxlanılması üçün Azərbaycan Respublikasına
gətirilməsi yalnız müvafiq icra hakimiyyəti orqanının icazəsi ilə həyata keçirilə bilər.
3. İstifadə edildikdən sonra tullantıların zərərsizləşdiriləsi və istifadəsi üçün
texnologiyası olmayan məhsulun idxalı qadağan edilir.
4. İstehsalat və məişət tullantılarının uçotu qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada
aparılır.