Executive Summary of the research
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəllərin siyahısı
- Qrafiklərin siyahısı
vii
İxtisarların siyahısı
MTTYM Müasir Təhsilə və Tədrisə Yardım Mərkəzi MDB
Müstəqil Dövlətlər Birliyi NK
Nazirlər Kabineti UHK Uşaq Hüquqları Konvensiyası ƏŞHK Əlil Şəxslərin Haqları Konvensiyası ƏU Əlilliyi olan uşaqlar HÜT Hamı üçün Təhsil HQM Hədəf qrupunda müzakirələr AH
Azərbaycan Hökuməti BTK Beynəlxalq Tibb Korpusu MİM Minilliyin İnkişaf Məqsədləri TN
Təhsil Nazirliyi SN
Səhiyyə Nazirliyi ƏƏSMN Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi MM
TPPK Tibbi-pedaqoji-psixoloji komissiya TSEK Tibbi-sosial ekspert komissiyaları NMR Naxçıvan Muxtar Respublikası İTMSP İnkluziv Təhsil Üzrə Milli Sınaq Proqramı QHT Qeyri-Hökumət Təşkilatı İQ
ABY Azərbaycana Birgə Yardım UNICEF Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Uşaq Fondu ÜST Ümum-dünya Səhiyyə Təşkilatı
vii
Cədvəllərin siyahısı 1-ci cədvəl. Nümunələrin seçilməsi………………………………………………………………...5 2-ci cədvəl. Məktəbə getdikdən sonra ƏU-da müşahidə olunan mütərəqqi dəyişikliklər…………22 3-cü cədvəl. Mürəkkəb cədvəl: ailə gəliri və TPPK haqqında məlumat.......………………………27 4-cü cədvəl. Mürəkkəb cədvəl: təhsil pilləsi və TPPK haqqında məlumat………………………...28
vii
Qrafiklərin siyahısı 1-ci. Əlilliyi olan uşaqlara təhsil xidmətlərinin göstərilməsi…………………………………7 2-ci. Məktəb direktorları, ƏU və inkluziv təhsillə məşğul olan müəllimlər…....................... 9 3-cü. Valideynlərin məktəb infrastrukturundan razılığının dərəcəsi ……………………….. 15 4-cü. ƏU-ın heç bir təhsil almamalarının səbəbləri ………………………………………... 16 5-ci. Təhsil fəaliyyətindən razılıq............…………………………………………………....18 6-cı. Valideynlərin təhsili………………………………………………………………….....19 7-ci. Ailələrin aylıq gəliri....... …………………………………………………………….....19 8-ci. ƏU-ın valideynlərinə köməklik………………………………………………………...20 9-cu. ƏU-ın gələcək həyatlarında təhsilin rolu........…………………………………………21 10-cu. ƏU-ın məktəb təəssüratları.....………………………………………………………..24 11-ci. Müəllimlərin xüsusi xidmətlər haqqında bilikləri…………………………………….25 vii
Xülasə Ümumi məlumat Azərbaycanda Deinstitutlaşma (dövlət uşaq müəssisələrdən uşaqların ailələrinə verilməsi) prosesi çərçivəsində beynəlxalq təşkilatlar, QHT-lər və donorlar hazırda diqqətdən kənarda qalan və təcrid olunan təbəqələr, məlumatın və fikirlərin yayılması, inkluziv təhsil şəbəkəsinin qurulması və onun inkişafına köməklik, təhsil almaq imkanlarının artırılması və s. kimi məsələləri ön plana çəkmək məqsədilə strategiyanın müəyyən edilməsi və sistemin idarəolunması üzrə milli müəssisələr yaratmağa səy göstərmişdirlər. İnkluziv təhsil diqqətdən kənarda qalmaq və təcrid olunmaq təhlükəsi yaşayan şəxslərə xüsusi diqqət yetirmək şərtilə bütün uşaqların, gənclərin və böyüklərin təlim ehtiyaclarını ödəmək üçün nəzərdə tutulan mütərəqqi yanaşmadır. Uşaq hüquqları komissiyası özünün yekun müşahidələrində Azərbaycana aşağıdakı tövsiyələri etmişdir: 1) BMT-nin Baş Assambleyasının 23 dekabr 1993-cü ildə qəbul etdiyi, əlil şəxslər üçün bərabər imkanların yaradılmasının standart qaydalarının həyata keçirilməsini təmin etsin; 2) əlilliyi olan uşaqların öz təhsil almaq hüquqlarının həyata keçirmələrini təmin etsin və onların ümumi təhsil sisteminə daxil olmalarına kömək etsin. UNICEF-in Azərbaycan Nümayəndəliyi təlim fəaliyyətində çətinlik çəkən və geridə qalan əlil şagirdlərə təhsil xidmətlərinin göstərilməsinə həsr olunan bu tədqiqatı dəstəkləyir və bu yolla həmin şagirdlər onların təhsil aldıqları müəssisələr (xüsusi məktəblər, xüsusi siniflər və ya adi siniflər) və onların təhsilinin səviyyəsi haqqında ətraflı məlumat əldə etmək istəyir. Bu tədqiqat Müasir Təhsilə və Tədrisə Yardım Mərkəzi (MTTYM) tərəfindən, Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi və UNICEF ilə sıx əməkdaşlıq şəraitində həyata keçirilmişdir.
Bu tədqiqatı həyata keçirməkdə məqsəd Uşaq hüquqları konvensiyası (UHK) baxımından Azərbaycanda ƏU-a təhsil xidmətlərinin göstərilməsini tədqiq etməkdir. Bu tədqiqatın məqsədləri bunlardır: 1)
UHK, qanunvericilik, strategiyalar, vəsaitlər və üsullar baxımından Azərbaycanda ƏU-a təhsil xidmətlərinin göstərilməsinin vəziyyətini qiymətləndirmək, bu zaman çıxarılan nəticələrin yeni strategiyanın tərtib edilməsinə göstərdiyi əsas təsirlərə xüsusi diqqət yetirmək; 2)
təhlil etmək; 3)
İnkluziv təhsil sahəsində tətbiq edilən nümunəvi üsulları müəyyən etmək və qeydə almaq, özünü doğrultmuş səmərəli üsulları və strategiyaları, narahatlıq doğuran məsələləri və ƏU- ın ümumi təhsil müəssisələrinə uğurlu şəkildə cəlb edilməsinə mane olan amilləri işıqlandırmaq; 4)
təhsilə kömək edən proqramların tərtib edilməsinə şərait yaratmaq məqsədilə Azərbaycanda hökumətin və digər tərəfdaşların imkanlarının möhkəmləndirilməsinə dair tövsiyələr vermək.
Bu tədqiqatın əsas hədəf qrupu 6-10 yaşında olan, əlilliyi olan uşaqlar idi. Onlar haqqında məlumat valideynlərdən, müəllimlərdən, məktəb direktorlarından, strategiyanı müəyyən edən şəxslərdən, nazirliyin əməkdaşlarından və digər əsas maraqlı tərəflərdən, məsələn qeyri-hökumət təşkilatlarından (QHT) toplanırdı. Bu tədqiqat keyfiyyət,və kəmiyyət baxımından həyata keçirildi. Məlumat toplamaq üçün aşağıda göstərilən üsullardan istifadə edildi: 1)
Əlilliyi olan uşaqların valideynləri və müəllimləri arasında sorğunun keçirilməsi; 2)
Məktəb direktorları, rayon təhsil şöbələrinin müdirləri və hökumət nümayəndələri ilə aparılan ətraflı müsahibələr; 3)
hədəf qrupunda aparılan və müəyyən mövzuya həsr olunan müzakirələr; Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|