Eylem süreci

TEKEL EYLEM SÜRECİ

(15 Aralık 2009-3 Mart 2010)

15 Aralık 2009: TEKEL işçileri Ankara’ya AKP Genel Merkezi önüne geldi. (Aynı gün Tek Gıda-İş yöneticilerinden ve Şube Başkanlarından oluşan 20 kişilik bir grupla Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve AKP Genel Başkan Vekili Salih Kapusuz ile görüşüldü.) İşçiler aynı gece kapalı spor salonuna götürüldü.
16 Aralık 2009: İşçiler Güvenlik Güçleri tarafından Abdi İpekçi Parkı’na yönlendirildi ve orada gecelendi.
17 Aralık 2009: Saat 16.00 sıralarında Güvenlik Güçlerince Abdi İpekçi Parkı’na müdahale yapıldı ve müdahale sonrasında TEKEL işçileri TÜRK-İŞ Genel Merkezi’ne geldi. Aynı gece büyük bir grup işçi TÜRK-İŞ’te gecelerken, diğerleri sendikaların misafirhanelerine dağıtıldı.
(17 Aralık’tan 22 Aralık’a kadar sorunun çözümü için TÜRK-İŞ Genel Başkanı Mustafa Kumlu Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile görüştü, bu görüşme basına açıklanmadı. Ayrıca Devlet Bakanı Cemil Çiçek, Ali Babacan, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, AKP Genel Başkan Yardımcıları Salih Kapusuz, Bülent Arınç ile görüşmeler yapıldı)

22 Aralık 2009: TÜRK-İŞ Genel Başkanı Mustafa Kumlu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. (Bu görüşme basına yansıtılmadı) Başbakan anlatılanlara olumlu yaklaştı, Kumlu’dan Maliye Bakanı ve Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanı ile görüşmesini istedi. Kumlu, o dönem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer ile yaşanan gerginlik nedeniyle Dinçer ile görüşmeyeceğini söyleyince Başbakan, Kumlu’ya “Maliye Bakanı onunla görüşsün seni arasın” dedi. Ancak Başbakan aynı gün Suriye’ye giderken, TEKEL işçileri ile ilgili yine o bilinen ifadeleri tekrarladı ve işçilerin işçi statüsünde kadroya alınamayacağını söyledi.
23 Aralık 2009: TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu toplandı.

Bu toplantıda “sürekli eylem” kararı alındı. Bu çerçevede ilk adım olarak;

• 
  25 Aralık günü TEKEL işçileri ile dayanışma günü ilan edildi. Aynı gün bir saat işe geç gidilmesi eylemi ile akşam iş çıkışlarında AK Parti il binaları önünde kitlesel basın toplantıları düzenlenmesi;
  
• 
  Aynı eylemin dört hafta her Cuma günü tekrarlanması;
  
• 
  28 Aralık 2009 tarihinde TÜRK-İŞ’e bağlı sendikaların merkez ve şube yöneticilerinin Ankara’ya gelmesi, Güvenpark’ta toplanılması ve TBMM’de grubu olan siyasi partilerin ziyaret edilmesi;
  
• 
  30 Aralık’ta TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu’nun toplanması;
  
• 
  TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu’nun her Çarşamba toplanması kararlaştırıldı.
  

25 Aralık 2009: Bir saat işe geç gelme eylemi ile AKP il binaları önünde kitlesel basın toplantısı yapılması eylemi gerçekleştirildi. (Kumlu, Yönetim Kurulu ve Merkezi Ankara’da olan sendikaların başkan ve yöneticileri ile birlikte Başbakanlık Basım Evi’ndeki eyleme katıldı, Kumlu, burada bir konuşma yaptı.)
28 Aralık 2009: TÜRK-İŞ’e bağlı sendikaların profosyonel yöneticileri Ankara Güvenpark’a geldi. Aynı gün MHP TBMM Grubu Ziyaret edildi.
29 Aralık 2009: CHP TBMM Grubu ziyaret edildi.
30 Aralık 2009 : TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu toplantı. Önceki eylemlere ek olarak “bölgesel mitingler yapılması” kararı alındı. Mitinglerin yapılacağı illerin ve tarihlerin belirlenmesi yetkisi TÜRK-İŞ Yönetim Kurulu’na bırakıldı.
6 Ocak 2010: TEK GIDA-İŞ TEKEL işçileri ile referandum yaptı ve “eyleme devam” kararı çıktı.

8 Ocak 2010: İşe geç gelme eylemi ile AK parti il binaları önünde kitlesel basın toplantıları düzenleme eylemi yapıldı. Kumlu, İzmir’deki iş bırakma eylemine katıldı.
Aynı gün Mustafa Türkel 14 Ocak’ta kitlesel olarak Ankara’ya gelineceğini, o tarihten itibaren TEKEL işçilerinin misafirhanelerde kalmayacağını, kitlesel olarak 15 Ocak’tan itibaren sokakta geceleneceğini, ilk üç gün oturma eylemi, ikinci üç gün açlık grevi, çözüm bulunamaması halinde ölüm orucuna başlanacağını açıkladı.
Türkel’in bu açıklamasından sonra TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu’nun aldığı eylem kararları etkisini kaybetti ve TÜRK-İŞ Yönetimi İzmir, Bursa, Adana ve en son Ankara’da yapılması planlanan bölgesel mitingleri iptal ederek 16 Ocak 2010 tarihinde Ankara’da büyük bir miting düzenleme kararı aldı. Miting Valiliğin uyarısıyla 17 Ocak’a ertelendi.
14 Ocak 2010: TEKEL işçileri kitlesel olarak Ankara’ya TÜRK-İŞ genel Merkezi’nin önüne geldi.
15 Ocak 2010: TEKEL işçileri TÜRK-İŞ Genel Merkezi önünde oturma eylemi başlattı. İşe geç gelme eylemi ile AK parti il binaları önünde kitlesel basın toplantıları düzenleme eylemi yapıldı. Kumlu, TEKEL işçilerine hitaben bir konuşma yaptı. .
17 Ocak 2010: Ankara’da diğer emek ve meslek örgütleri de davet edilerek büyük bir miting gerçekleştirildi. (Ekmek, barış özgürlük için demokrasi ve haklar mitingi)
19 Ocak 2010: TEKEL işçilerinden bir grup TÜRK-İŞ Genel Merkezi’nde açlık grevine başladı.

21 Ocak 2010: TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, DİSK, KAMU-SEN, MEMUR-SEN, KESK’in katılımıyla TÜRK-İŞ’in çağrısı üzerine işçi ve memur konfederasyonları toplantısı yapıldı. Bu toplantıda Başbakan’dan randevu istenmesi; bu girişimlerin 26 Ocak saat 17.00’ye kadar sonuç vermemesi halinde aynı saatte toplanılarak üretimden gelen gücün kullanılacağı tarihin açıklanması kararlaştırıldı. Konfederasyonlar, görüşmeler bitene kadar işçilere açlık grevini bitirme tavsiyesinde bulundu. TEK Gıda-İş bu tavsiyeye uyacağını açıkladı.

22 Ocak 2010: İşe geç gelme eylemi ile AK parti il binaları önünde kitlesel basın toplantıları eylemi yapıldı. Açlık grevine 26 Ocak’a kadar ara verildi.
26 Ocak 2010: Başbakan Randevu günü olarak 28 Şubat saat 18.00’i verdi. Tek Gıda-İş, açlık grevine verdiği arayı görüşmelerin sonuçlanmasına kadar uzattı.
Aynı gün toplanan işçi ve memur konfederasyonları Başbakan ile görüşmenin sonucunun beklenmesini, eğer sonuç alınamazsa 3 Şubat 2010 günü üretimden gelen gücün kullanılmasını kararlaştırdı.
27 Ocak 2010: Kumlu, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile ikinci kez görüştü. Gül sorunun çözümü için Başbakan ile görüşeceğini ifade etti. (Bu görüşme basından gizli tutuldu)

28 Ocak 2010: Başbakan, TÜRK-İŞ’i kabul etti. Görüşmeye TÜRK-İŞ Genel eğitim Sekreteri Nihat Yurdakul, TÜRK-İŞ Genel Mali Sekreteri Ergün Atalay ile TÜRK-İŞ Genel teşkilatlandırma Sekreteri Pevrul Kavlak da katıldı. Görüşmede Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Devlet Bakanı Hayati Yazıcı da hazır bulundu. Başbakan bu görüşmede Bakanlara konuyu incelemeleri ve çözüm üretmeleri için talimat verdi. TÜRK-İŞ’in 1 Şubat günü toplantıya çağırılacağı belirtildi.
1 Şubat 2010: Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Devlet Bakanı Hayati Yazıcı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, Bakanlar Kurulu toplantısından çıkarak TÜRK-İŞ ile görüştü. Hükümet 4-C de iyileştirme yaptı. Bu iyileştirmeleri, Belediye-İş Sendikası’nda Mustafa Türkel’e anlatıldı. Türkel TÜRK-İŞ’e dönüp Şube Başkanları ile toplantı yaptı, 4-C stütusunden çıkılmadıkça iyileştirmeleri kabul etmeyeceklerini belirtti. Bunun üzerine Kumlu ve diğer TÜRK-İŞ Yöneticileri tekrar başbakanlığa gidip, bakanlarla görüştü ve Kumlu çıkışta anlaşmanın olmadığını açıkladı. TEK GIDA-İŞ açlık grevine 2 Şubat itibariyle yeniden başlayacağını açıkladı.

TÜRK-İŞ Genel Başkanı Mustafa Kumlu, Konfederasyonlara 2 Şubat’ta toplanma çağrısı yaptı.

2 Şubat 2010: İşçi ve Memur konfederasyonları toplandı. Bu toplantıda iş bırakma eylemi, daha iyi hazırlanabilmek açısından 3 Şubat’tan 4 Şubat’a ertelendi. TEK Gıda-İş bir günlük kitlesel olmak üzere 200 kişilik gruplar halinde üçer günlük açlık grevine başladı.
4 Şubat 2010: Tüm Türkiye’de çalışmama hakkı kullanıldı. Eylem günü, Kumlu, TEKEL işçilerine hitaben bir konuşma yaptı.
5 Şubat 2010: İşçi ve memur konfederasyonları KESK’de bir araya gelerek eylemin değerlendirmesini yaptı.
Bu toplantıda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’dan randevu istenmesine ; Konfederasyon hukukçularının bir araya gelerek konunun hukuki yönü ile ilgili bir çalışma başlatılmasına; Uluslararası işçi konfederasyonları düzeyinde TEKEL işçileri ile dayanışmanın artırılması için çaba gösterilmesi konusunda girişimlerde bulunulmasına; karar verildi.
Toplantıda, bütün gayretlere rağmen uzlaşma sağlanamaması halinde altı konfederasyon başkanı olarak eylem biçimi ve tarihi de dahil olmak üzere değerlendirme yapmak için 12 Şubat 2010 tarihinde saat 10.00’de Türkiye Kamu-Sen Genel Merkezi’nde bir araya gelinmesi kararlaştırıldı.
11 Şubat 2010: Cumhurbaşkanı vekili olması sıfatıyla Konfederasyon temsilcileriyle birlikte TBMM Başkanı ile görüşüldü. Aynı gün akşam 19.00’da TÜRK-İŞ Genel Başkanı Mustafa Kumlu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Bu görüşmeye TÜRK-İŞ Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Pevrul Kavlak ile birlikte gitti. Başbakan yeni bir öneri ile gelmedi. Olumlu bir sonuç alınamadı. Aynı gün TTB’nin önerisiyle açlık grevine son verildi. Ancak bir grup işçi kendi istekleriyle açlık grevini sürdürdü.
12 Şubat 2010: TÜRK-İŞ, DİSK, KAMU-SEN VE KESK bir araya geldi. (HAK-İŞ, Mustafa Türkel’in açıklamalarını gerekçe göstererek, Memur-Sen de cenazesi olduğu gerekçesiyle toplantıya katılmadı) Toplantı Kamu-Sen’de yapıldı.
Bu toplantıda; 4-C uygulamasının iptali için hukuki sürecin başlatılmasına ve bu çerçevede Danıştay’a iptal davası açılmasına; Eylemi tabana yaymak için Konfederasyonlara bağlı sendikaların temsilcilerinin Türkiye’nin dört bir yanından; bölge ve illerden 20 Şubat 2010 tarihinde Ankara’da olmalarına; Dayanışmak ve eylemlerine destek vermek için aynı gece TEKEL işçileri ile sabahlamalarına; gerçekleştirilebilecek her yerde, “TEKEL işçilerinin mücadelesine destek veren ve güvencesiz çalıştırmayı protesto eden” yazılar içeren siyah pankartlar asılması çağrısında bulunulmasına; Konfederasyonların yetkili kurullarını toplayarak çalışma yaşamının tüm sorunlarına ilişkin ortak bir mücadelenin daha etkin sürdürülmesi konusunda görüş belirlemesine; bu görüşün 22 Şubat 2010 tarihinde DİSK Genel Merkezi’nde saat 11.00’de yapılacak olan Konfederasyon Başkanları toplantısında ortaklaştırılmasına karar verildi.
17 Şubat 2010: Açlık grevini sürdüren işçiler de açlık grevine son verdi.
18 Şubat 2010: Tek Gıda-İş, Danıştay’a 4-C’nin müracaat süresinin uzatılması ve iptali için dava açtı.
19 Şubat 2010: TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu toplandı. Bu toplantıda, bu güne kadar yapılan eylemlerin tümünün TEK GIDA-İŞ Sendikası’nın önerileri doğrultusunda yapıldığı, bundan sonra da yapılacak eylemlerde TEK GIDA-İŞ’in önerilerinin dikkate alınacağı noktasında görüş birliğine varıldı.
Aynı gün işçi ve memur konfederasyonları temsilcileri tüm il ve bölgelerde oturma eylemi yaparak kitlesel basın toplantıları düzenledi.
20 Şubat 2010: İşçi ve memur konfederasyonlarının temsilcileri Ankara’ya geldi. O gece TEKEL işçileri ile birlikte gecelendi.

22 Şubat 2010: Konfederasyon başkanları Ankara’da DİSK’e bağlı Genel-İş sendikası genel merkezinde bir araya geldi. Bu toplantı öncesi Türkel’in de aralarında bulunduğu Konfederasyon Genel Sekreterleri toplanarak Genel Başkanlar için öneri hazırladı. Genel Başkanlar Genel Sekreterlerden gelen önerileri kabul ederek bir bildiri yayınladı. Bu çerçevede: Konfederasyonlar TEKEL işçilerinin eylemine destek amacıyla;

• 
  Tüm işyerlerinde “TEKEL işçisinin mücadelesi, mücadelemizdir”, “4/C kaldırılsın” yazılı mesajlar kokart ve pankart uygulamasına devam edilmesine;
  
• 
  25 Şubat 2010 tarihinde tüm il ve ilçe merkezlerinde meşaleli yürüyüşler ve kitlesel basın açıklamaları yapılmasına;
  
• 
  27 Şubat 2010, saat 12.00’de tüm il merkezlerinde 2 saatlik oturma eylemi ve kitlesel basın açıklamalarının yapılmasına;
  

Karar verdi.

Ayrıca, çalışma yaşamının öncelikli taleplerinin gerçekleşmemesi halinde ,

26 Mayıs 2010 tarihinde üretimden gelen gücün kullanılmasını hükme bağladı.

Aynı akşam alınan kararları beğenmeyen Tekel işçileri TÜRK-İŞ Genel Merkezi önünde toplanarak Kumlu ve Türkel’e tepki gösterdi.
23 Şubat 2010: Mustafa Türkel, istifa etti. İstifa haberini Anadolu Ajansı ile duyurdu. Türkel, gerekçesini Kumlu’ya ve TEK GIDA-İŞ yönetimine açıklarken, Kumlu’ya ve kendisine gösterilen tepkiye işaret etti. TEK GIDA-İŞ yöneticileri de aynı gün basını bilgilendirirken ( özellikle Genel Eğitim Sekreteri Mustafa Akyürek) Türkel’in istifa nedenini “işçilerin Kumlu’ya gösterdiği tepki” olarak açıkladı. Türkel, bu konudaki basın açıklamasını 2 Mart 2010 tarihinde yapacağını bildirdi.

24 Şubat 2010: Türkel, istifa kararıyla ilgili olarak, ilk açıklamayı Hürriyet’e internet’e yaptı. Bu açıklamada, istifasının başka nedenleri de olduğunu ima ederek, açıklamayı 2 Mart’ta yapacağını yineledi. Aynı gün öğleden sonra şube başkanları ile toplantı yapmak üzere TÜRK-İŞ’e gelen Türkel, gazetecilerin soruları üzerine istifa gerekçeleri arasında TÜRK-İŞ’e bağlı bazı sendikaların TEKEL işçileri için yapılan eylemlere gerekli desteği vermediğinin de bulunduğunu belirterek, “Eğer Türk-İş yönetimi istifamı kabul etmezse geri gelebilirim” dedi.
1 Mart 2010: Danıştay TEKEL işçilerinin müracaat süresine ilişkin yürütmeyi durdurma kararı verdi.
2 Mart 2010 : Mustafa Türkel basın toplantısı düzenledi ve çadırların kaldırılacağını söyledi.
Aynı gün saat 13.00’ten sonra çadırlar kaldırıldı, işçiler memleketlerine döndü.
3 Mart 2010: Mustafa Kumlu Anadolu Ajansına verdiği demeçte “TEKEL işçisinin kazandığını” açıkladı.