Əziz oxucu, bu kitabı sənin üçün yazdım. İnsana xas olan ən böyük nemətlərdən
Yüklə 85,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BİR DAMLA QAN (Liviya dәftәrindәn)
193 çәkmişәm, baxmaq istәyirsәn? — Hәvәsim yoxdur, sonra, — Әli dillәndi. Mәn dә şәһәrdәyәm, evdәn danışıram. — O qız vardı aaa... sәninlә, Әli sözünün dalını gәtirә bilmәdi. Bir iki ağız öskürdü, xәstәxanada keçinib. Naһardan sonra һalı dәyişdi, şәһәrә apardılar. Deyirlәr һeç bir xәstәliyi yoxmuş. Әlinin daһa nә dediyini Fәrrux eşitmirdi. Kәtana sarı çevrildi. Pәrvanә ağ duvaqda, uzun, qırçınlı, zәrif krujevalı gәlin paltarındaydı. Qayğısız- qayğısız üzü dәnizә durmuşdu... Bakı - 1991 194 BİR DAMLA QAN (Liviya dәftәrindәn) Bu torpaq tәpәsik әn çox xoşladığı yerdi. Düppәdüz sәһrada dağa oxşayırdı. Günәş qüruba әyilәndә, qәriblik ürәyini didib-parçalayanda bu yerlәrin һәzin gözәlliyi ilә tәskinlik tapmaq üçün özünü bura verirdi. Yad yerdә, sәһrada tәk gәzmәk qadağan olsa da sözә, mәslәһәtә mәһәl qoymurdu. Hәm dә, indi yanvar ayı idi... һәlә sәһranın istidәn zәbanә çәkәn, ilan-әqrәblәrin qaynaşan vaxtı deyildi. Uzaqdan onun yaşadığı qәsәbәsik görünürdü. Günәş tellәrini yığışdıranda, gesә oğrun-oğrun qara örpәyini bu yerlәrә sәrәndә o, durub bu qәsәbәsiyә gedәsәkdi. Ora dönmәk istәmәdiyini ürәyindә min dәfә һiss etsә dә gedәsәkdi! Onda bu sevimli tәpәsik vaһimәli, qaranlıq dәnizdә itәsәkdi... Sәһradan sәnnәtә oxşayan yaşıl qәsәbәsik onu tikanlı mәftillәrlә әһatә edilmiş һәbsxana tәki sıxırdı. Nә düşünә bilirdi, nә ovuna, nә girәlәnmәyә bir yer tapırdı. Qәsәbәsikdә һәr şey yad, ötәrgi idi. Hәyat da, işi dә, dostluq etdiyi adamlar da. Nә qәdәr san yanğısı ilә danışsalar da, münasibәtlәri üzdәndi. Neylәsin ki, bu ötәrilәr, üzdәn olanlar onun ömründәn xәrslәnirdi. Elә bil, onun ömründә ussuz-busaqsız sәһra kimi nәһayәtsiz, qurtarmazdı, baş alıb gedirdi... Hәr sür şәraiti olan birmәrtәbә, fin üslublu evlәr, onların qarşısında әkilmiş palmalar, bu yerlәrә xas olmayan digәr bәzәk ağasları, al-әlvan çiçәklәr qәsəbәsiyin һәyatla nәfәs aldığını deyirdi. Bura elә bil ayrısa ölkә idi. Bu ölkәdә üç xalq—bolqar, alman, sovet adamları yaşayırdı. Eyni tipli mәnzillәrdә yerlәşsәlәr dә, һәyatyanı saһәlәrdә eyni ağas, eyni güllәr әksәlәr dә, suları, işıqları bir vaxtda verilib, bir vaxtda kәsilsә dә, qәsәbәsiyin içindә dә sәrһәdlәr, qadağalar vardı. Bir sözlә, sovet mütxәssislәrinin işi һәngamәydi. Heç yana isazәsiz getmәk, Rusiyadan gәlmәyәn һeç bir xalqla dostluq etmәk olmazdı. Nә qonaq getmәk, nә dә qonaq çağırmaq olardı. Düzdür, aşkar isazә verilmәdiyindәn xәlvәtdә, gizlindә qonaq çağıranlar da olurdu, qonaq gedәnlәr dә. Ansaq bu, böyuk risk demәkdi. İşdi, bәxtin gәtirmәdi, üstü açıldı, onda gәrәk tanrıdan yox, özündәn küsәydin. İşini çәmsiz tutduğun üçün özünü tәqsirkar bilәydin. Belә vaxtda һәm rәһbәrliyin etimadından mәһrum olurdun, һәm dә işdә bir balasa addımını sәһv atanda başına qaxırdılar. Bir sözlә, elә durub oturmalıydın ki, nәinki qonşunun, dostunun, һeç kölgәnin dә xәbәri olmamalıydı. Bu da ki, elә asan deyildi. Bir dә һeç kәsi burada zorla saxlamırdılar. Kimin xoşuna gәlmirdisә әrizәsini yazıb İttifaqa dönә bilәrdi. Ansaq niyә gәlmişdilәr ki, niyә dә getsinlәr. Odur ki, «qara günün ömrü az olar», «bu müvәqqәti»dir, — deyә һәrә sәbrini birtәһәr basıb dözürdü. Yaxşı ki, һәftәnin altı gününü işlәyirdilәr, başları qarışırdı, yoxsa bu şәraitә tab gәtirmәk һәr adamın һünәri deyildi. Almanların, bolqarların yaşadığı ölkәdә olduğu kimi bu qәsәbәdә dә azadlıqları vardı. Hәyәtlәrindә saxladıqları maşınlarıyla arzu elәdiklәri gün 195 gündüzün, gesәnin һansı vәdәsindә desәn һara istәsәlәr gedә bilәrdilәr. Özlәri ixtiyar saһibiydilәr, bәlkә elә buna görә dә özlәrini qürbәtdә һiss etmirdilәr. Valideynlәr tәtil vaxtlarında uşaqları öz yanla- rına gәtirә bilir, qoһum-әqrәbalarını da qonaq sifәtiylә öz yanlarına dәvәt edirdilәr. Әlbәttә, yol xәrci һәr ailәnin öz üzәrinә düşürdü. Ansaq bu özü dә böyük sәrsәbstlik idi. Sovet mütәxәssislәri belә şeylәri yalnız yuxuda görә bilәrdilәr. Әsnәbilәr darıxmamaq üçün başlarını qatmağı da bacarırdılar. Bir dә görürdün komalıqla bir yerә yığışıb sәһranı gәzmәyə çıxıblar. Sovet adamlarının isә iş-güsü bir-birinә göz qoymaqdı. Әrlәriylә gәlib һeç yanda işlәmәyәn qadınlar bekarçılıqdan bir-birinin evinә gedir, sirrlәrini, qәlblәrini öyrәnir, sonra da dedi-qodu ilә mәşğul olurdular. Şәһәrsiyin gesә һәyatı da bir özgә sürdü. Burada restoran, kafe, barlar olmasa da bir dә görürdün arvadlar bu balasa qәsәbәsikdә ilim-ilim itiblәr. Özlәri һaqqında şayiәlәri elә özlәri dә yayırdılar. Daһa doğrusu, әvvәl bir- birini tanımaya-tanımaya dostluq edir, ürәk açır, sonra da bu, uzun sürmürdü. Qәsәbәsikdә subayların da işi ağır idi. Nә qapını açıq qoyub oturmaq mümkündü, nә dә içәridәn onu qıfıllamaq. Hәr ikisi xoşagәlmәzdi. Qapın açıq olanda һansı boşboğazsa özünü evinә dürtәsәkdi. Ya qeybətә qoşulasaqdın, ya da boş vaxtını laqqırtı ilә keçirtmәli olasaqdın. Qapını bağlı qoyanda da özün һaqqında şübһә doğurasaqdın, and-aman elәsәn dә һeç kәsi içәridә tәk olduğuna inandıra bilmәyәsәkdin. Bir sözlә, nә yaxşıydı, һeç özün dә bilmirdin. Qadağalar çox olsa da әһәmiyyәt verәn dә yox idi. Qırağa çıxa bilmәdiklәri üçün şәһәrsiyin içәrisindә һәrә öz bildiyi kimi, ürәyi istәdiyi kimi yaşayırdı. Nә edәsәn, onları qınamaq da düz deyildi. Hamısı sanlı adamlar idi vә һәrәnin dә öz meyli, öz istәyi vardı. Buradakı rәһbәrliyin qüsuru o idi ki, arvadlarına göz ola bilmәyәn kişilәri kobud, qaba söyüşlәrlә söyürdü. Arvadların zәif sәһәti o idi ki, әrlәrini tovlayıb subayların, xoşlarına gәlәnlәrin, bәzәn lap ağ elәyib bolqar vә almanların evlәrindә gesәlәyirdilәr. Balasa qәsәbәciyi bir-birinә vuran әr bilmirdi arvadını һansı evdә axtarsın. Gesәnin yarısında bir mәrәkә qopurdu gәl görәsәn. Arvadı evinә gәlmәyәn sәrxoş kişi özunü, ailәnin şәrәfini unudur, küçәdә dayanıb söyüş söyür, ya da qapı-pәnsәrәni vurub sındırırdı. Bəzәn gesәnin yarısında onun da qapısını döyürdülәr. Durub kimin olduğunu soruşurdu. Evindә gesәlәmәyәn qadın ona etibar edәrәk adını deyir, çox xaһiş edirdi ki, birgә evә gedib әrinә onun yanında olduğunu, laqqırtıya başları qarışdığını desin. Kefinin yaxşı vaxtına düşәndә әrinib elәmәzdi. Qәsәbәcikdә һörmәti vardı, ona inanırdılar. Odur ki, geyinib üzüqara qadını yanına salır, bayıra çıxırdı. Hәm dә gesәlәr qәsәbәcyin bir ayrı gözәlliyi olurdu... Gündüzlәr müxtәlif dillәrdә danışan körpәlәrin һaray-һәşirindәn yorulub yuxuya dalmış evlәr, һәyәtlәr ay işığında, gesә fәnәrlәrinin süd aydınlığında lal, qәrib sükuta qәrq olurdu. Aralıq dәnizindәn әsәn külәklәrin sәһra boşluqlarından keçib gәlәn yellәri, saf, tәmiz һava qәlbini ümidlәrlә Yüklə 85,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|