www.vivo-book.com
54
alıb mҽclisҽ qayıtdı. Qaydaya görҽ sağ ҽlini Quranın üstünҽ
qoydu. Hҽyҽtdҽ tutun sıx yarpaqları arasında budaqdan
asılmıĢ zҽnbilҽ tҽrҽf baxmamağa çalıĢırdı. Qҽlbindҽ gecҽ
yuxuda gördüyü «o ҽl saһibini» düĢünҽrҽk deyirdi: «Ya
Ģeyx, ey ruһların ruһu, ey dinimizin mübҽlliği, ey sufilҽrin
rҽisi! Sҽnin övladını, sҽnin vҽsini bu zalımlardan xilas
etmҽk üçün qҽsҽm yad etmҽkdҽ, and içmҽkdҽ mҽnҽ qüvvҽt
vҽ iradҽ ver! ġҽfaçım ol!» Sonra da üç dҽfҽ salavat çevirib,
ҽlini Quranın üstünҽ çҽkdi. Sükunҽtlҽ, һҽr bir kҽlmҽsi yaxın
vҽ uzaqda durmuĢ padĢaһ adamlarının beyninҽ һҽkk olunsun
deyҽ ucadan sҽslҽndi:
– Quranı-mҽcidҽ and içirҽm. Ġsmayıl ibn ġeyx Heydҽr ibn
ġeyx Cüneyd mҽnim torpaqlarımda yoxdu. Onun ayağı
mҽnim torpaqlarıma dҽymir.
...Bҽһram qazi igid sҽrkҽrdҽ idi. Özü kimi cҽngavҽr vҽ
cavanmҽrd bir döyüĢçünün adi sözüna inanmayıb, qҽsҽm
almasından xeyli mütҽҽssir olmuĢdu. «Qҽribҽdi Ģaһımız,
vallaһ! Dost-doğma bibisi balalarının ikisini yox elҽyib,
ürҽyi soyumayıb. Ġndi dҽ düĢüb bir xırda uĢağın dalıycan.
www.vivo-book.com
55
Guya o sağ qalsa, ölkҽ viran olacaq. Mҽn boyda kiĢi ki, bu
һörmҽtdҽ bir zatı sovsaqqal elҽyib. Mҽni üzü qara, onu
etibarsız elҽyib». Bu düĢüncҽlҽrlҽ dҽ Bҽһram qazi yerindҽn
dikҽldi vҽ dillҽndi:
– Mҽni xeyli mütҽҽssir etdib, cҽnab Mirzҽli! And olsun
indicҽ ҽl basdığın kҽlama, nҽ qҽdҽr ki, mҽn Rüstҽm
padĢaһın xidmҽtindҽyҽm, sҽnin qapın amanda olacaq! Mҽni
bağıĢla, ҽmr qulu olmaqdan betҽr Ģey yoxdu dünyada.
Mirzҽlinin qҽlbinҽ bir raһatlıq gҽldi. Meһribanlıqla
qonağına cavab verdi:
– Nҽ danıĢırsan, qardaĢım?! Mҽgҽr mҽn sҽnin vҽziyyҽtini
baĢa düĢmürҽm? Biar adamların dili lal olsun, padĢaһı da
yoldan çıxaran, qulağını dolduran onlardı. Mҽnim dҽ bir
ҽlim һarayçıdı, bir ҽlim bҽlkҽçi.
Bҽһram qazi artıq qala bilmҽdi, qalxdı, atlandı vҽ ev saһibi
ilҽ vidalaĢıb çıxdı. QoĢununu da çҽkib getdi. Onlar һeç
yarım ağac evdҽn uzaqlaĢmamıĢdı ki, Mirzҽli hakim
Ġsmayılın һavadan asılmıĢ «һҽbsxanasına»yaxınlaĢdı, öz ҽli
ilҽ bağladığı iplҽri açdı, yeri raһat olsa da, uĢaq, zҽnbildҽ
www.vivo-book.com
56
oturub solğun sifҽtindҽ indi çox iri görünҽn gözlҽri ilҽ kiĢiyҽ
baxırdı. «Solğun!.. Olar daa!.. Gün iĢığını һarda görüb?
Külbҽdҽ! Göyü һarda görüb? Bacada! Yazıq uĢaq!»
Gülümsҽmҽyҽ çalıĢdı.
– ġeyxim, daһa һeç nҽdҽn qorxmaya billik. Mҽn Bҽһram
qazinin sözlҽrinҽ ürҽkdҽn inanıram. Nҽ qҽdҽr ki, o, Ģaһın
xidmҽtindҽdi, bizim ev dҽ amandadı, sҽn dҽ. Amma genҽ dҽ
eһtiyatlı olmalıyıq: Axı büdrҽmҽyҽn ayaq, çanĢayan dil
olmaz.
Ġsmayıl zҽnbildҽn çıxdı, gizlҽtmҽyҽ çalıĢdığı һҽyҽcanı һҽlҽ
keçmҽmiĢdi. Bununla belҽ, һakimin sözlҽrini cavabsız
qoymaq istҽmҽdi. «Qoy bilsin ki, yolumda çҽkdiyi zҽһmҽti
anlayıram». Dedi:
– Mҽn һamısını eĢidirdim! Cҽzayi-xeyrini ġaһin-mardan
Mürtҽza Ҽli özü versin.
– Allaһ ağzından eĢitsin, Ģeyxim!
Belҽliklҽ da, Ġsmayıl, Mirzҽlinin sarayında tam altı il qaldı.
www.vivo-book.com
57
***
Qabaqda Bayram bҽy Qaramanlı gedirdi. Atlı qoĢun onun
ardınca düzü-dünyanı tutmuĢdu. Süvarilҽr geniĢ meydan
tapmıĢ, dövran edҽn cıdırçılar kimi bir-birini qovaraq
çapıĢırdılar. Bayram bҽy çaya çatınca durdu. Bir atdöĢü
qҽdҽr ondan aralı gҽlҽn çarvadar-bҽlҽdçi Hüseynҽ döndü:
– Kür budu?
– Budu, bҽy!
– Nҽ lal axır?
– Lallığına baxma, bҽy, adı kimi özü dҽ kürdü.
– Bu çayı keçmҽk çҽtin olacaq?
– Elҽdi qurban!
– Nҽ edҽk?
– Ayrı yol yoxdu. Ҽn dayaz, keçmҽli yer buradı.
– Bunun һarası dayazdı? – deyҽ Bayram bҽy, atının
cilovunu çҽkdi.
QoĢun onlara çatdı. Kimisi çayın lap qırağında atını sulayır,
www.vivo-book.com
58
kimisi yҽһҽrdҽn enib özü dҽ sudan sirab olurdu. Ҽl-üzünü
yuyan da var idi. Bayram bҽy tҽrҽddüd içindҽ yҽһҽrdҽ
oturub qalmıĢdı. «Keçin» ҽmrini vermҽyҽ dili gҽlmirdi. Atı
bu dilsiz axan qorxulu, nabҽlҽd suya salmağa cürҽti
çatmırdı.
Birdҽn arxasında dayanmıĢ atlılar aralandı. Gҽnc padĢaһ
irҽli gҽldi. Üzü niqablı idi. ġeyx oğlunun üzünü natҽmiz
adamlar görmҽmҽli idi. Niqabı qaldırmadan Bayram bҽy
Qaramanlıya yaxınlaĢdı:
– Piyҽ durmusuz? Niyҽ keçmirsiz?
– Hökmdarım, atları bu sulara salmaqdan eһtiyat elҽyirҽm.
Deyirҽm bҽlkҽ axtaraq, keçmҽli iraһ bir yer tapaq.
– Çarvadar nҽ deyir?
– Buranı salaһ bilir, һökmdarım!
«Qibleyi-alҽmin» on dörd yaĢı vardı. Amma onu yҽһҽr
üstündҽ yaĢını bilmҽyib görҽnlҽr iyirmisini һaqlamıĢ bir
cavan zҽnn edҽrdilҽr. Uca qamҽti, һҽrbi zireһli geyimdҽ
mütҽnasib, qıvraq ҽndamı cavan pҽһlҽvan qamҽtinҽ
www.vivo-book.com
59
bҽnzҽyirdi.
Ġsmayıl qҽtiyyҽtlҽ baĢını qaldırdı. Niqabın gözlüklҽrindҽn
Bayram bҽy Qaramanlıya iti bir nҽzҽr saldı: «Görünür, sҽnin
qҽlbindҽ düĢmҽnҽ qarĢı kin vҽ qҽzҽb odu qalanmayıb.
Görünür, sҽn körpҽ ikҽn Ġstҽxr qalasında nҽm zirzҽmilҽrdҽ
anan vҽ qardaĢlarımla birgҽ sürgün olub yatmamısan.
BalıĢın daĢlar, yorğanın buludlar olmayıb. Görünür, sҽni һҽr
xıĢıltıdan gizlҽtmҽyiblҽr. Zҽnbilҽ qoyub ağacdan
asmayıblar. Ġki qardaĢın vҽ bütün nҽslin, arvadlı-kiĢili,
uĢaqlı-böyüklü qırılmayıb. Yox!.. Onda sҽn tҽrҽddüd
etmҽzdin. Görünür, sҽnin dini-mübin yolunda canın qurban
deyilmҽyib. Mҽnim isҽ bütün bu yollardan keçҽn cismim
düĢmҽnҽ nifrҽt һissilҽ doludur».
– Ardımca! – deyҽ gҽnc һökmdar qamçısını qaldırdı vҽ atını
birinci olaraq lal axan çaya vurdu. Bayram bҽy,
Çayansultan, Qayıtmaz bҽy, Xülҽfa bҽy, Lҽlҽ Hüseyn bҽy,
Div Sultan vҽ baĢqa sҽrkҽrdҽlҽr gҽnc һökmdarın qҽtiyyҽt vҽ
cürҽtinҽ һeyrҽt vҽ iftixar edҽrҽk ardınca düĢdülҽr. Onlar
Dostları ilə paylaş: |