www.vivo-book.com
71
qҽsdi-qҽrҽzi var...
– Elҽ demҽ, Allaһa xoĢ getmҽz! Özü bilҽn mҽslҽһҽtdi...
– Hҽ... nҽ deyirҽm ki!.. Budu, süd günüdü, süd yığıram,
uĢaq yeddi gün yanın yerҽ qoymayıb... Elin dana-buzovun
otarıb, yazıqların sağıb mҽnҽ verdiyinҽ bax... OxĢayıb
ağlayanda, gözümdҽn bundan çox yaĢ gedir...
Sҽsҽ Mҽһҽmmҽd-Buludun arvadı GümüĢbikҽ çıxdı.
Ömҽroğluya xoĢgҽldin elҽdi:
– XoĢ gҽlmisҽn, qardaĢ! KiĢi dҽ evdҽ yoxdu. Ağ arxaca
gediblҽr. UĢaqlar sҽһҽr üzü xҽbҽr gҽtirmiĢdi ki, gecҽ bir
bölük qoyun canavardan tҽzib, baĢ götürüb һarasa gedib... –
Bu sözlҽri deyҽ-deyҽ GümüĢbikҽ damın kölgҽsinҽ qoyduğu
sҽrinci aldı, içindҽ baĢı azacıq aĢağı süd vardı. Çiçҽk arvadın
sҽrnicinҽ süd boĢaltdı.
– Hҽr süd günü iki sҽrnic süd verirdim, ay Çiçҽk,
zamananın üzü qara olsun.
– Bilirҽm baĢuva dönüm. Neynҽmҽk olar? «Elnҽn gҽlҽn
qara gün bayramdı», deyҽrlҽr. Tanrı buna da bҽrҽkҽt versin,
vermҽsҽ neylҽyҽrik? Nҽ fҽddҽsҽn, GümüĢ?
www.vivo-book.com
72
– Qayınxatınıma çörҽk apardım, dҽyiĢdim yaymeynan,
neynҽyim, ay baĢuva dönüm, kiĢi tҽndir ҽppҽyi istҽyir,
biĢirirҽm. Amma özüm tҽrҽkҽmҽ qızıyam, tҽndir ҽppҽyinҽ
öyrҽĢmҽmiĢҽm, yeyҽ bilmirҽm.
Çiçҽk qarı һҽhҽtdҽn çıxmamıĢ Mҽһҽmmҽd-Bulud, oğlu
Ҽһmҽd-Güntҽkin ilҽ birlikdҽ qapıya yetiĢdi. Atlardan enib
Ömҽroğlu ilҽ görüĢdülҽr.
– XoĢ gҽlmisҽn.
– XoĢ günün olsun.
– Salamatlıqdımı? Evdҽkilҽr necҽdi?
– Hamısının salamı var. YaxĢıdılar.
– Dünyada nҽ var, nҽ yox?
– Köһnҽ dünyadı, xҽbҽrlҽri tҽzҽ...
– YaxĢı xҽbҽr olsun, nҽ olar.
– YaxĢısın görmҽdim, yamanına dilim varmır.
– Genҽ dҽ olsun?
– Qanlı-qadalı dünya genҽ qan-qan deyir. – Ġndi kim-kimi
basır?
www.vivo-book.com
73
– Deyir o Ҽrdҽbil Ģҽһҽri var һa, orda bir padĢah peyda olub,
ġıx oğlu Ģaһdı. Deyir, tҽzҽ din gҽtirib...
– Müsҽlman deyillҽr?
– Deyir, müsҽlman olmağına müsҽlmandı, amma bizim
kimi müsҽlmanları qırır.
Çiçҽk arvad sҽrnicini yerҽ qoyub qulaq kҽsdi. Dinlҽmҽyҽ
baĢladı. Mҽһҽmmҽd-Bulud vҽ Ҽһmҽd-Güntҽkinlҽ
GümüĢbikҽ һeyrҽt içindҽ Ömҽroğlunun sözlҽrinҽ qulaq asır,
baĢ çıxara bilmirdilҽr.
– Hҽ, deyir bunlar da müsҽlmandı, amma baĢqa
cüründҽndir.
– Deyir batman Qurana, on iki imama and içdirir. Ġman
gҽtirdir.
– Batman. Quranı görmüĢҽm. On iki imam kimdi?
– Mҽn dҽ sҽnin kimi, nҽ bilim.
– YaxĢı, bҽs bizim kimlҽrnҽn nҽ iĢi var? Hҽrҽ öz dinindҽ,
öz yolunda qalsın, dayna.
www.vivo-book.com
74
– Yox! – Deyir bu bizim tҽrҽflҽrdҽ ġirvanĢaһın dҽdҽ-
babasıynan onun dҽdҽ-babasının qannılığı var. Qanın alır.
Özü dҽ müsҽlmanlığın ayrı cürünnҽndi, bizi dҽ o dinҽ
çҽkmҽk istҽyir. Dönmҽyҽni dҽ, deyir, qılıncdan keçirir.
Çiçak qarı vҽ GümüĢbikҽ һҽr ikisi birdҽn sҽslҽndi:
– Allaһ, sҽn saxla!
– Ha balam, elҽ «Allaһ, sҽn saxladan» baĢqa çarҽmiz
yoxdu. YaxĢı, sҽnin bu xҽbҽrlҽrinin kökü düzdü, görҽsҽn, ya
elҽ ağzın avara qoyanların qayırmasıdı?
– Nҽ danıĢırsan, qardaĢ? Elҽ bu xҽbҽrlҽri düz-tamam
bilmҽsҽydim, ilin bu çağında bura gҽlib at bağrı
çatladardım? Dedim, mҽn sҽnҽ xҽbҽr elҽyim, sҽrvaxt olasan,
һҽm dҽ buralarda bir az nisyҽm-alacağım var, onu yığım...
– Çox yaxĢı elҽmisҽn, xҽbҽr elҽmisҽn. Amma alacağın
barҽdҽ zҽһmҽt çҽkmisҽn. Ömҽroğlu, indi camaatda һax
vermҽyҽ güc һanı?
– Orası elҽdi, amma Tanrı һaqqı biz dҽ siz gündҽyik.
Evlҽrdҽn qulağa kҽfkir sҽsi gҽlmir. Quraqlıq biz tҽrҽflҽrin
da amanını kҽsib. Dedim, bҽlkҽ, azdan-küçdҽn bir Ģey ҽlimҽ
www.vivo-book.com
75
düĢdü.
– Heyvan bҽlkҽ dҽ oldu, amma dҽn söz verҽ bilmҽrҽm...
– Bu qırğının, davanın içindҽ mҽn һeyvanı neynirҽm,
qardaĢ?
– Nҽ deyim, özün bil, alacaqlarına dҽyҽrsҽn. Hҽlҽ keç
çörҽkdҽn-zaddan bir Ģey ye! Ağa durub, ağacan durub.
GümüĢbikҽ yemҽk tҽdarükü üçün evҽ keçdi. Ömҽroğlunun
sözündҽn alınmıĢ Çiçҽk qarı satılını götürüb, öz-özünҽ
danıĢa-danıĢa evinҽ tҽrҽf yollandı.
A gözҽgörünmҽz tarı, elҽ bircҽ bu qalmıĢdı fağır-fuğaranın
baĢına gҽlmҽmiĢ? Bu nҽ iĢdi düĢdük, tarı? Bu dava salanı
milçҽk olsun divara yapıĢsın, it olsun öz qapısında һürsün.
Biznҽn nҽ iĢi?
Ömҽroğlu çörҽyini yeyib qurtarmamıĢ dava xҽbҽri ayaq alıb
kҽndi gҽzdi.
Bütün dünyası bircҽ öz qҽbilҽsindҽn – kҽndindҽn ibarҽt
olan Çiçҽk qarı müһaribҽ һaqqında yalnız nağıllarda
www.vivo-book.com
76
eĢitmiĢdi. Cavanlığında bir neçҽ dҽfҽ tҽbҽһ davası
görmüĢdü. O zaman kҽnddҽ iki cavan, bir gözҽl qızı sevib
istҽmiĢ, qız bunlardan birinҽ meyil etdiyi üçün, cavanların
arasına küdurҽt düĢmüĢ, qoһum-ҽqrҽbaları ikiyҽ bölünmüĢ
vҽ sapand davası baĢlamıĢdı. Hҽr iki tҽrҽf sapandlara
qoyduqları daĢları bir-birinҽ tullamıĢ vҽ xeyli yaralanan
olmuĢdu. Kҽnd ağsaqqalları araya düĢüb, mҽrҽkҽni
yatırtmıĢdı. Bir dҽfҽ dҽ һansı bir köçҽri tayfa isҽ onların
yerlҽrinҽ gҽlib çıxmıĢ, otlaqları otartmıĢ vҽ qҽbilҽ ҽһli
bütünlükdҽ köçҽrilҽri qovub öz yerlҽrindҽn çıxarmıĢdı.
Onda da kiĢilҽr çuxalarını qollarına dolayıb çomaqlarını iĢҽ
salmıĢdılar. Yenҽ xeyli yaralanan, baĢı-gözü ҽzilҽn olmuĢdu.
Amma ölҽn olmamıĢdı. Çiçҽk qarı ölümü yalnız xҽstҽlikdҽn
vҽ qocalıqdan bilҽrdi. Ağlına da gҽlmirdi ki, nağıllardakı
kimi, azğın bir һökmdar onunla iĢi-gücü olmayan adamları
qarının anlamadığı namҽlum sҽbҽblҽrҽ göra qıra bilҽr. Odur
ki, Ömҽroğlundan eĢitdiyi xҽbҽrҽ һҽm inanmıĢ, dҽһĢҽtҽ
gҽlmiĢ, һҽm dҽ ürҽyinin dҽrin bir guĢҽsindҽ bu xҽbҽrin
bҽlkҽ dҽ bir nağıl olduğuna Ģübһҽ oyanmıĢdı. Bununla belҽ,
süd üçün getdiyi bütün qapılarda tҽzҽ xҽbҽri söylҽyib,
Dostları ilə paylaş: |