Əzizə Cəfərzadə



Yüklə 2,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə94/101
tarix25.08.2018
ölçüsü2,69 Mb.
#64115
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   101

www.vivo-book.com 

 

505 



Yalnız birlik... yalnız birlik!.. Analara deyin ki, uĢaqlarını 

bütöv bir Vҽtҽn üçün ҽsgҽr kimi, qurban kimi, fҽdai kimi 

böyüdüb tҽrbiyҽ etsinlҽr. 

 

Daһa beĢiyin o biri üzünü qҽriblik saymasınlar. «Arxandan 



vurulsan, Vҽtҽnҽ xain çıxsan, südüm sҽnҽ һaram olsun» 

desinlҽr. Ҽks һalda Vҽtҽn yoxdur! 

Sultan Sҽlim Arğun bҽyin tҽxmini deyil, eynҽn nҽql etdiyi 

bu sözlҽri eĢidҽn kimi oldu: 

 

 – Yox, – deyҽ düĢündü. – Bunun burnuna vurulmasa, vuran 



olmasa iĢtaһası böyüyҽcҽk, uzaq gedҽcҽk. Necҽ ki, bir neçҽ 

zҽfҽrdҽn sonra göylҽ gedir. 

 

Arğun bҽyin demҽyinҽ görҽ zҽfҽr mҽclisi qҽribҽ bir sonluqla 



bitmiĢdi. Cavan sufilҽrdҽn olduqca cҽngavҽr birisi irҽli çıxıb 

mҽrdanҽliklҽ padĢaһdan soruĢmuĢdu: 

 

 – Bҽs Ģiҽlik? Mҽgҽr o, bir xalqı ikiyҽ bölmür? 



Qorxmursanmı, һökmdarım?! Gҽlҽcҽkdҽ bu dili bir 


www.vivo-book.com 

 

506 



yaĢadığı, nҽĢvü nüma tapdığı torpağı bir olan camaatın ikiyҽ 

bölünmҽyi, yarısının sünni, yarısının Ģiҽ qalıb, gҽlҽcҽkdҽ 

bir-birinҽ düĢmҽn kҽsilҽcҽyi sҽni qorxudub dҽһĢҽtҽ 

gҽtirmirmi, xaqanım?! 

ġaһ һeyrҽtlҽ cürҽtli cavanı süzüb demiĢdi: 

 – Ҽksinҽ, mҽn xҽlayiqi birlҽĢdirirҽm. Qılıncımın gücünҽ 

sünnisini dҽ Ģiҽliyҽ qatıb birlҽĢdirirҽm. 

 

 



 – Qılınc gücünҽ xalq birlҽĢmҽz, ҽĢrҽfi-ҽla! ġeir gücünҽ 

ayrılan xalqı genҽ dҽ Ģeir birlҽĢdirҽ bilҽrdi. 

 – Sҽnin Ģeirin, Ģiҽliyi yayan nҽfҽslҽrin isҽ nifaq salır. Sҽn o 

Ģeirlҽri xҽlayiqi öz bayrağın altında toplamaqçün yazmıĢsan, 

birlik üçün yox! 

 

Arğun bҽy sözünҽ davamla sultana demiĢdi: 



 – Bilmҽdim ki, nҽyҽ padĢaһ qҽzҽblҽnmҽdi, Ģagirdinҽ dҽrs 

izaһ edҽn müҽllim һövsҽlҽsi ilҽ tҽkrar etdi: 

 – Sҽһvsҽn. Mҽn vҽtҽn torpaqlarını birlҽĢdirirҽm. Gҽlҽcҽkdҽ 

һamı bir ҽqidҽdҽ – Ģiҽlikdҽ olanda qalan Ģeylҽr yaddan 




www.vivo-book.com 

 

507 



çıxacaq, nifaq da aradan götürülҽcҽk. O zamanın Ģairi artıq 

bir ҽlҽm altında birlҽĢmiĢ vҽtҽn һaqqında Ģeirlҽr düzҽcҽk. 

Cavan sufi inadkarlıqla baĢını yellҽdi: 

 – Yox, götürülmҽyҽcҽk. Bu nifaq tarixidir, dҽһĢҽtlҽrҽ sҽbҽb 

olacaq. Sҽnҽ lҽnҽt oxunacağından qorx, xaqanım! 

 

Bir neçҽ dҽliqanlı, cavan sufi dҽrviĢҽ doğru atıldı, bayaqdan 



bҽri һamı, ҽn sҽrxoĢ olan adamların belҽ qismҽn dumanları 

baĢlarından dağıldığı һalda, ĠsgҽndҽrĢan

47

 ilҽ sҽrt 



mükalimҽyҽ cürҽt etmiĢ dҽrviĢin һalına qalır, indicҽ qҽtlinҽ 

vҽ ya ҽn azı һҽbsinҽ fҽrman verilҽcҽyini gözlҽyirdilҽr. Bu 

yerdҽ Arğun bҽy belҽ bir qeyd etmҽyi dҽ lüzum gördü: 

 – Açığını deyim, sultanım, mҽnim dҽ bu qorxubilmҽz gҽncҽ 

һayıfım gҽlirdi. Dҽliqanlılar cavan dҽrviĢҽ doğru atılanda 

һökmdar ҽlini qaldırdı. Hamı dayanıb onun nҽ һökm 

verҽcҽyini gözlҽdi. O, ucadan dedi: 

 

                                                 



47

Şah İsmayıla verilən adlardan biri 

 



www.vivo-book.com 

 

508 



 – Ona toxunmayın, o, düĢmҽn deyil! Safdır. DüĢündüyünü 

deyir. Ürҽyindҽ nҽ varsa dilindҽ odur. Camaatımızın 

sҽlaһını, taleyini düĢünüb yandığı üçün belҽ deyir. KaĢ 

һamınız belҽ olaydız. 

Dҽliqanlılar ҽl vurmadı. Cavan dҽrviĢ isҽ daһa һeç bir söz 

demҽdҽn mҽclisҽ ümumi vida üçün baĢ ҽyib çıxdı. 

 

 

 



 

 Sultan düĢünürdü: «Ġsmayılın ziddiyyҽtlҽr dolu ҽĢarından, 

danıĢıqlarından bir Ģey baĢa düĢmürҽm. BaĢa düĢdüyüm 

tҽkcҽ bir Ģey varsa, o da budur ki, o da Uzun Hҽsҽn kimi 

«Mҽnҽm – digҽri nist»

48

, deyҽ dünyanı fҽtһ etmҽk 



niyyҽtindҽdir. 

 

 



                                                 

48

Mənəm başqası yoxdur 



 

 



www.vivo-book.com 

 

509 



 

 

 



 

 

          MҼLĠKÜġġҼRA 



 

 Mҽclis xudmani idi. Yalnız Ģeirҽ xüsusi bağlı olanlar 

dҽvҽtliydi. Qalan cҽngavҽr sҽrkҽrdҽlҽr, peĢҽsi sadaq taxıb 

kaman gҽrmҽk, ox atmaq, qılınc oynatmaq, gürz bulamağı 

mҽĢq etmҽk olan igid qazilҽrin һeç birisi buraya 

çağırılmamıĢdı. Onlar indi tҽzҽ dҽb düĢҽn firҽngi odlu 

silaһları görüb eĢidҽn tüccar, sarvan, bҽzirgan baĢına 

toplaĢıb, һҽvҽslҽ һaradasa baĢ vermiĢ bir döyüĢün tҽsvirini 

dinlҽyirdilҽr. 

Hҽlҽlik dҽvҽtlilҽrin yığılmasına xeyli var idi. Ġndi artıq 

çoxdan bҽri müqҽrrҽblҽri arasında «ĠskҽndҽrĢҽn» adlanan 

ġaһ Ġsmayıl Xҽtai sarayın mҽliküĢĢüҽrası ilҽ üz-üzҽ 

ҽylҽĢmiĢdi. ġeir mҽclislҽrindҽ һeç bir tҽasrüf gözlҽmҽsinҽ 

yol vermҽyҽn Xҽtai, belҽ yığıncaqlarda yalnız vҽ yalnız Ģair 




www.vivo-book.com 

 

510 



olur, bütün qovğaları, cҽngi-mҽğlubҽlҽri, silaһ һҽrb 

meydanı, qҽlҽbҽ, zҽfҽr dҽsgaһlarını unudur, qҽlbindҽki dörd 

Ģҽxsdҽn biri qalırdı. Bu dörd Ģҽxsin biri igid, 

mҽğlubedilmҽz, һeç nҽdҽn qorxmayan, һҽmiĢҽ mҽrd-

mҽrdana öndҽ addımlayan, yağı qҽnimi sҽrkҽrdҽ; ikincisi 

baĢlar kҽsilmҽsinҽ һökm verҽn intiqamçı, dünyagҽr, tҽxtü-

tac aludҽsi caһangir bir padĢaһ; üçüncüsü bütün varlığını – 

һҽm qılıncını, һҽm dҽ rübabını ҽqidҽsinҽ qurban gҽtirmiĢ bir 

tҽriqҽt baĢçısı Ģeyx; dördüncüsü isҽ incҽ rübabi qҽzҽllҽr 

müҽllifi, «Dҽһnamҽ» kimi lirik mҽsnҽvi yazan Ģair Xҽtai idi. 

Bugünkü kimi mҽclislҽrdҽ bu dördüzlü, dördqҽlbli insanın 

üç baĢqa sifҽti yoxa çıxar, bircҽsi – Ģair siması, Ģair mҽnliyi 

Ģair ürҽyi qalardı. Simasının onsuz da gözҽl, lakin yerinҽ 

görҽ qҽzҽb, kin-küdurҽt, intiqam, alovu saçan qorxunc 

cizgilҽri çox yumĢalar, incҽlҽr, bir az da gözҽllҽĢҽr, 

tҽravҽtlҽnҽr, Ģairanҽ-nurani olar, iĢıq saçardı. Belҽ günlҽrdҽ 

o, saz vҽ qҽlҽm dostları arasında һeç bir tҽarüfҽ – «Ģaһ-

gҽda» münasibҽtlҽrinҽ yol vermҽzdi. Keçҽnlҽrdҽ bir gün 




Yüklə 2,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   101




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə