14
6 Yanvar – Yazıçı Nüşabə Məmmədlinin 65 illiyi, (1953)
Nüşabə Məhəmmədəli qızı Məmmədli 1953-cü ilin
yanvarın 6-da Azərbaycan Respulikası Ağdam şəhərində anadan
olmuşdur. 1975-ci ildə Azərbaycan Xarici Dillər Universitetini
bitirib təyinat yerində işləmişdir. 1967-ci ildə yaradıcılıqla məşğul
olan Nüşabə Məmmədli 1970-ci ildən mütəmadi olaraq
“Azərbaycan”, “Ulduz” jurnallarında, “Azərbaycan Gəncləri”
qəzetində və müxtəlif adda yerli mətbuatda lirik şeirləri,
hekayələri və povestləri çap edilib. “Arqumentı i faktı”,
“Komsomolskaya pravda” qəzetlərində Qarabağ həqiqətlərini əks
etdirən məqalələrlə çıxış etmişdir. Nüşabə Məmmədli ilk böyük həcmli “80 budağın
hərəsindən bir yarpaq” sənədli povesti xalq yazıçısı Əzizə Cəfərzadənin həyat və
yaradıcılığına həsr edib. Nüşabə xanımın ikinci kitabı Qarabağ əsir qadınlarından
bəhs edən romanıdır ki, təkcə bu əsərə görə Azərbaycanın və xarici ölkələrin
müxtəlif adda mükafatlarına layiq görülmüşdür. Qəzet və jurnallarda dərc edilmiş
onlarla bədii əsərlərin və 150-yə yaxın publisistik məqalələrin müəllifidir. Nüşabə
Məmmədlinin “Bu bir oyundur” hekayələr kitabı, “Göylərdən keçən ömür” sənədli
povesti və “Vicdan dustağı” romanı oxucular arasında böyük marağa səbəb
olmuşdur. Nüşabə Məmmədlinin əsərləri rus, ukrayna, özbək, alman və ingilis
dillərinə tərcümə edilmişdir. İstər vətəndən kənarda, istərsə də vətəndə işlədiyi bütün
vəzifələrdə müxtəlif mükafatlara layiq görülmüşdür. Bunlar Rəsul Rza adına
Beynəlxalq ədəbi mükafatın laureatı, Yaddaş milli mükafatı, Təzəpir məscidinin
qədir bilən mömin xalqımıza bəxş edən unudulmaz ulu ana Nabat xanımın şərəfinə
təsis edilmiş sərvət və səxavət mükafatı, xan qızı Natəvan media mükafatı
laureatıdır. Rusiya Federasiyası Yazıçılar Birliyi tərəfindən Nüşabə Məmmədli rus
dilində nəşr olunmuş “Ruladı ili Qlas Vopiöheqo v Pustıne” əsərinə, milli ədəbiyyata
verdiyi töhvəyə görə Q. R. Derjavin adına ordenlə mükafatlandırılmışdır. 1997-ci
ildə “Ədalət” qəzetində müxbir, 1999-cu ildə “Repartyor”, 2000-ci ildə isə “Karvan”
qəzetinin baş redaktoru vəzifəsində işləmişdir. 2005-ci ildən isə Azərbaycan Yazıçı
Qadınlar Cəmiyyətinin Sədridir. 2007-ci ildən Azərbaycan Yazıçı Qadınlar
Cəmiyyətinin Mətbuat Orqanı “Yazıçı Qadınlar Jurnalı”nın baş redaktorudur.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqının üzvüdür.
Kitabları: “Vicdan dustağı”, “Sevgi xiyabanı”, “Zəngulə”, “Bu bir oyundur”,
“Göylərdən keçən ömür”, “80 budağın hərəsindən bir yarpaq” və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
15
7 Yanvar – Şair Soltan Abbasın 85 illiyi, (1933)
Soltan Abbas 1933-cü il yanvarın 7-də Neftçalanın Ballıcalı kəndində
doğulub. Əmək fəaliyyətinə kənd kitabxanasının müdiri kimi başlamışdır. Şair ədəbi
yaradıcılığa ötən əsrin 60-cı illərində başlamışdır. “Damcı”, “Mənə çox öyrəşmə”,
“Tut ağacı”, “Yollar-ömür yolum”, “Səyyah etdi söz məni” və digər kitabların
müəllifidir. 1974-cü ildən Neftçalada fəaliyyət göstərən “Xəzər nəğmələri” ədəbi
birliyinə rəhbərlik edir. H.Zərdabi adına Gəncə Dövlət Pedoqoji İnstitutunun dil və
ədəbiyyat fakültəsini qiyabi bitirdikdən sonra Boyat kənd orta məktəbində
Azərbaycan dili və ədəbiyyat fənnini tədris etmişdir. Bədii yaradıcılığa 1960-cı
illərdən başlamışdır. Dövri mətbuatda vaxtaşırı çıxış edir. “Sabir poeziya
günləri”(1979), “Qızıl əllər” (1980), “Vətən nəğməsi” (1989), “Azərbaycan” (1991)
almanaxlarında şeirləri çap olunmuşdur. 1985-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar
Birliyinin üzvüdür. “Məmməd Araz” ali ədəbi mükafatına (1994) layiq
görülmüşdür.
Kitabları: “Damcı” (1979), “Mənə çox öyrəşmə” (1980), “Tut ağacı” (1984),
“Yollar-ömür yolum” (1989), “Rübailər” (2000), “Qəzəllər” (2001), “Ömrün
şəhidlik zirvəsi” (2003) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
16
12 Yanvar – Ədəbiyyatşünas Gülrux Əlibəylinin 90 illiyi, (1928-2016)
Gülrux Əlibəyli 12 yanvar 1928-ci ildə müəllim ailəsində dünyaya
gəlib. Leninqrad Universitetini və Moskvada Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı
İnstitutunun aspiranturasını bitirib. 1971-ci ildən 1984-cü ilədək Azərbaycan Xalq
Təsərrüfatı İnstitutunda baş müəllim, daha sonra isə fəlsəfə kafedrasının professoru
olub. Azərbaycan SSR EA (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası) Nizami
adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunun baş elmi işçisi (1959-1971, fasilə ilə),
Azərbaycan SSR Mədəniyyət nazirinin müavini (1962-1965) olmuşdur.1974-cü
ildən Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İntstitutunda (indiki Azərbaycan İqtisadiyyat
Unversiteti) dərs demişdir. Azərbaycan və keçmiş Sovet ədəbiyyatının nəzəri
problemlərinə, estetika və bədiilik məsələlərinə dair əsərlərin, ədəbi-tənqidi
məqalələrin
müəllifidir. Gülrux Əlibəyli Azərbaycanın ən tanınmış
ədəbiyyatşünası, filologiya elmləri doktoru olmuşdur.
Gülrux Əlibəylinin ilk ədəbi məqaləsi 1958-ci ildə Moskvda “Ədəbiyyat
Məsələləri” jurnalında dərc edilib. O, ədəbiyyat nəzəriyyəsi, eləcə də kino
incəsənəti, teatr, təsviri incəsənət sahəsində çoxsaylı məqalələrin müəllifidir. Gülrux
xanım xeyli sayda beynəlxalq konfransların, o cümlədən Beynəlxalq Pen Klubun
toplantısının iştirakçısı olub.
Gülrux Əlibəyli “Axtarışlar, tapıntılar”, “Daim yolda”, “Düşünən dünyamız”,
“Çırpınan Dünyamız”, “Dəyiş Dünyamız”, “Dağılan Dünyamız” kimi 20 kitabın
müəllifidir. Gülrux Əlibəyli 15 fevral 2016-cı ildə Bakı şəhərində vəfat edib.
Kitabları: “Yenilik uğrunda” , “Düşüncələr”, “Çırpınan dünyamız” və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.