F. Köçərli adına
Yüklə 0,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kitabxanaçı
- I iştirakçı
- II iştirakçı
- “rəsm müsabiqəsi”
18
Teatrında “Şəhərin səhəri” pyesi böyük müvəffəqiyyətlə oynanılıb. T. Quliyevin “Qızıl axtaranlar” operettasına “Muskomediya” da quruluş verib. T. Kazımovun kino fəaliyyətində çəkdiyi filmlər çoxluq təşkil etməsə də, həyatının bu mərhələsi də maraqlı olub. “Tofiq Kazımovun yaradıcılıq yolunu izlədikcə, onun əməkdaşlıq etdiyi dramaturgiya ən azı təəccüb doğurur”,– deyən İ. İsrafilov rejissorun yaradıcılığında Şekspir, M. F. Axundzadə, C. Məmmədquluzadə, İ. Qasımov, Ə. Haqverdiyev, M. Qorki, M. İbrahimov, V. Hüqo, A. Vampilov, İ. Əfəndiyev, K. Qoldoni, B. Vahabzadə kimi müəlliflərin üstünlük təşkil etdiyini qeyd edib.
tədbirlər görülməkdədir. Bu tədbirlərdən biri də oxucularla söhbət adlanır. Söhbət “Tükənməyən arzuların yolçusu” başlığı altında ali məktəb tələbələri və yuxarı sinif şagirdləri arasında keçirilir. Kitabxanaçı gələn qonaqları və iştirakçıları salamladıqdan sonra Azərbaycan teatrında lirik-psixoloji məktəbin yaradıcısı Tofiq Kazımovun xidmətləri barədə məlumat verir. Kitabxanaçı: Tofiq Kazımov
Bakıda, kasıb bir ailədə dünyaya gəlib. Atası Səməd Mənsur sərbəst düşüncəli, azad fikirli bir şair olub. Satirik şeirlərinə görə onu Sabirin davamçısı hesab edirmişlər. Həmçinin Səməd Mənsur bir çox musiqi alətində ifa etməyi bacarır, dram əsərləri yazır, musiqi bəstələyir və bir neçə dildə sərbəst danışa bilirdi. Onun bu bacarığı qanla övladlarına da keçmişdi. Atası dünyasını dəyişəndə Tofiqin 4 yaşı varmış. Həyatı nə qədər çətin keçsə də, balaca Tofiq atasının incəsənətə olan marağını xatırlayaraq böyüyüb. Belə anlarda ona elə gəlirdi ki, həmin musiqiləri yenidən eşidir, şeirləri təzədən dinləyir. O,
19
məhəllə uşaqlarını yığaraq küçədə səhnə qurar, onlara gələcəyin Nəsibə Zeynalova, Mehdi Məmmədov kimi sənətkarları qoşulardı. Balaca aktyorların ilk tamaşaçıları məhəllə uşaqları olardı. Onların küçə tamaşaları məşhurlaşdıqca tamaşaçılarının da sayı çoxalardı. Artıq yaşlı adamlar da onların tamaşaçısına çevrilirdi. Tofiq yeddiillik ümumtəhsil məktəbini bitirəndə səhnəyə bitib-tükənməz istəyinin ardınca gedərək Bakı Teatr Texnikumuna daxil olub. Görkəmli rejissor Aleksandr Tuqanovun tələbəsi olmaq onun gələcək inkişafında mühüm rol oynayıb. Böyük Vətən Müharibəsinin başlanması çoxları kimi gənc Tofiqin də arzularının həyata keçməsinə mane olur. Yaşıdlarına qoşularaq Tofiq də cəbhəyə yollanır. Döyüşlərin birində ağır yaralanır. Müalicə olunub sağalsa da, cəbhə üçün yararsız hesab olunduğundan Bakıya qayıdır. T. Kazımov yenidən yarımçıq qalan teatr arzularının ardınca getməyi qərar verir. Bir müddət GTT-də aktyor işləməyə başlayır. “Məlik Məmməd”, “Ana” və s. tamaşalarda oynayır. Ancaq teatr təhsilini Moskvada davam etdirmək istəyi ona bir an da rahatlıq vermir. Anasının razılığı ilə Moskvaya gedir. Bəxti onda gətirir ki, Ümumittifaq Teatr Sənəti İnstitutuna, Knebbelin rejissorluq kursuna daxil olur. Oleq Tabakov, Oleq Yefremov, Yevgeni Vaxtanqov kimi sənətkarlarla eyni kursda oxuması onun gələcək inkişafında mühüm rol oynayır. Tofiq Kazımov gələcəyin böyük sənətkarlarına çevriləcək bu insanlarla dostluq əlaqələrini sonralar da qoruyub saxlayır.
teatr prosesinin mühüm mərhələsini təşkil edərək, milli rejissuranın inkişaf səmtlərini müəyyənləşdirirdi. Tofiq Kazımovun fərdi-psixoloji zamanının formalaşmasına
20
mükəmməl təhsili və ömrünün sonunacan qoruyub-saxladığı, dünyaya bəslədiyi maraq güclü təsir göstərmişdi. Əslində, onun malik olduğu fərdi-psixoloji zaman Qərb-Şərq sosial-psixoloji özəlliklərini özündə
birləşdirən kospolit – Dünya
Vətəndaşlarının fərdi-psixoloji zamanı idi. Bu baxımdan belə qənaətə gəlmək olur: əgər o, əksər azərbaycanlılar kimi, doğma məmləkətinə bu qədər qırılmaz tellərlə bağlı olmasaydı, qürbətdə, deyək ki, Moskvada, Parisdə, İstanbulda, lap elə Kopenhagendə rahatca yaşayıb, uğurlu yaradıcı fəaliyyəti ilə məşğul olacaqdı. II iştirakçı: Özünü rejissor kimi tam mənada realizə etdiyi zaman
kəsiyində Tofiq
Kazımov rejissor sözünün etimologiyasında başlıca olan “rejim” mənasını da gerçəkləşdirdi. O, rəhbərlik etdiyi teatrda bütün çətinliklərə rəğmən intellektual, publisistik, bədii estetik və mənəvi rejim yaratdı. O zamankı Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrında müəyyən qədər fərqlənən “Tofiq Kazımovun teatrı” əslində teatr içində teatr idi. Bu teatra müstəqillik verərək öz yolu ilə hərəkətini təmin etmək üçün onun “rejim”inin göstəricilərinə diqqət yetirmək kifayət idi.
Şagirdlər arasında teatrların təbliğini gücləndirmək və eləcə də istedadlı rejissor Tofiq Kazımovun yaradıcılığını daha yaxından tanıtmaq, teatrlara getməyi ənənə halına salmaq məqsədilə kitabxanalarda müxtəlif adda tədbirlər keçirilə bilər. Bunlardan “rəsm müsabiqəsi” də səciyyəvidir. “Həyatın rəngini teatra boyayan insan” adlı rəsm müsabiqəsində uşaqlar müxtəlif adda teatrlarımızın bina rəsmlərini, teatra məxsus əşya və atributlar, tamaşa anını, Tofiq Kazımova məxsus hər bir
Yüklə 0,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|