F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
512
bundan son dərəcə sevinir. Bəli, az getdik, üz getdik, dərə, təpə, düz getdik, gəlib çatdıq mənzilə, nə zamandır, nə məkan, iki qoz bir girdəkan... Vanya qardaş, içək! – Masloboyev, mənə elə gəlir ki, sən bu işdən ötrü onun xeyrinə çalışırsan... – Sən mütləq bunu bilmək istəyirsən? – Ancaq bunu başa düşə bilmirəm ki, sən bu işdə knyaza necə kömək edə bilərsən? – Bilirsənmi, o arvad on ildən sonra başqa bir ad altında Madridə qayıdır, qayıdan kimi də, knyaz gərək biləydi ki, Bruderşaft necə oldu, qoca necə oldu, arvad doğrudanmı qayıdıb gəlmişdir, uşaq necə oldu, o dururmu, ölübmü, bir kağız-zad varmı və ilaxır... Bir də ki, gərək bəzi başqa şeyləri də biləydi. Knyaz çox pis adamdır. Vanya, özünü ondan gözlə! Ancaq Masloboyev barəsində başqa bir fikirdə ol, heç vaxt ona əclaf demə! O əclaf da olsa (məncə əclaf olmayan adam yoxdur!), bəli, o əclaf da olsa, sənin əleyhinə olmaz. Mən bərk kefliyəm, ancaq qulaq as: gecmi ya tezmi olsun, indimi, ya gələn ilmi olsun, əgər sənə elə gəlsə ki, mən sənin barəndə, hansı bir işdə olursa olsun, downloaded from KitabYurdu.org
513
kələk işlətmişəm (özü də xahiş edirəm, bu sözü unutma – kələk işlətmişəm), onda bil ki, mən bunu pis niyyətlə etməmişəm. Masloboyev sənə göz qoyur. Buna görə də şübhələrə inanma, yaxşısı budur ki, gəl, Masloboyevin özü ilə açıqca danış, ürəyini aç de, yaxşı, indi içmək istəyirsənmi? – Yox. – Yemək necə? – Yox, qardaş, bağışla... – Onda cəhənnəm ol, doqquza on beş dəqiqə qalıb, tələsirsən. Sənin getmək vaxtındır. Aleksandr Semyonovna, az qala, ağlaya-ağlaya, bərkdən dedi: – Necə? İçib keflənmisən, indi də qonağı qovursan? Bu həmişə belədir! Ah, utanmaz! – Piyadadan atlıya yoldaş ola bilməz! Aleksandra Semyonovna, biz bir yerdə qalırıq, bir-birimizi sevəcəyik. Amma bu generaldır! Yox, Vanya, yalan dedim, sən general deyilsən, amma mən alçağam! Bax gör, indi mən nəyə downloaded from KitabYurdu.org 514
oxşayıram? Sənin yanında mən nəyəm? Vanya, məni bağışla, məni qınama, qoy ürəyimi açıb töküm... O məni qucaqladı, yaş gözlərindən sel kimi axdı. Mən getməyə hazırlaşdım. Aleksandra Semyonovna böyük bir müsibət içində deyirdi: – Ah, ilahi! Axşam yeməyi də hazırlamışam. Bəs onda cümə günü gələcəksinizmi? – Aleksandra Semyonovna, gələcəyəm, vallah, gələcəyəm! – Bəlkə siz onun belə olmasından... kefli olmasından iyrənirsiniz... İvan Petroviç, iyrənməyin, o çox yaxşı adamdır, xeyirxah adamdır, o sizi çox istəyir! O mənə həmişə sizdən danışır! Sizin kitablarınızı da qəsdən mənim üçün alıb, mən hələ oxumamışam, sabah başlayacağam. Siz gələndə mənim üçün çox yaxşı olacaq! Mən heç kəsi görmürəm, heç kəs gəlib bizimlə oturmur, bizim hər şeyimiz var, amma tək qalmışıq. İndi mən oturub sizin danışığınıza qulaq asırdım, nə yaxşı idi... Deməli, cümə günü gəlirsiniz...
downloaded from KitabYurdu.org 515
downloaded from KitabYurdu.org 516
VII FƏSİL
Mən tələsə-tələsə evə gedirdim. Masloboyevin sözləri məni son dərəcə heyrətə salmışdı. Allah bilir, mənim ağlıma nələr gəlirdi... Evə çatanda, elə bil qəsdən, bir hadisəyə rast gəldim, bu məni elektrik maşını zərbəsi kimi sarsıtdı. Yaşadığım evin darvazası qarşısında fənər vardı. Mən darvazaya yaxınlaşanda, birdən fənərin dibindən qəribə bir şey üstümə cumdu, belə ki, mən hətta diksinib çığırdım da. O nədənsə qorxmuşdu, tir-tir əsirdi, özü də dəli kimi idi, qışqıraraq mənim qollarımdan bərk-bərk tutdu. Bu – Nelli idi! Çığırdım ki: – Nelli! Sənə nə olub? Burda nə eləyirsən? – O... orda, yuxarıda... oturub... bizdə... – Kim oturub? Gedək, bir yerdə gedək. – Mən getmirəm, getmirəm! Mən gözləyərəm, o gedənə kimi... dəhlizdə... getmirəm! downloaded from KitabYurdu.org 517
Mən qəribə bir hiss ilə yuxarı qalxdım, qapını açanda knyazı gördüm. O, stolun yanında oturub roman oxuyurdu. Oxumasa da, hər halda, kitab onun qarşısında açıq idi. O sevinərək dedi: – İvan Petroviç! Nəhayət, siz gəlib çıxdınız, mən buna çox şadam. İndicə istəyirdim ki, durub gedim. Bir saatdan çoxdur ki, sizi gözləyirəm. Qrafinya israr edərək, təkidlə xahiş etmişdir, mən də söz vermişəm ki, bu axşam gərək sizinlə bərabər onun yanına gedək. O çox xahiş edir, çox- çox arzu edir ki, sizinlə tanış olsun! Siz axı mənə vəd etmişdiniz, mən də belə düşündüm ki, nə qədər ki siz hələ evdən çıxmamısınız, özüm bir az tez sizə gəlim, sizi özümlə bərabər getməyə dəvət edim. İndi mənim vəziyyətimi təsəvvür edin: gəlirəm, sizin qulluqçunuz mənə deyir ki, siz evdə yoxsunuz. Qaldım belə, nə edim axı?! Mən axı qrafinyaya söz vermişəm ki, sizi onun yanına aparım, buna görə də oturub sizi gözləməyə başladım, dedim ki, on beş dəqiqə gözləyərəm. Bu da on beş dəqiqə: sizin romanınızı açıb oxumağa başladım. İvan Petroviç! Bu ki ideal bir əsərdir! Görünür, sizi başa düşmürlər! Siz mənim gözümdən downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|