F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
618
Mən sevinərək dedim: – Deməli, daha heç qorxmaq lazım deyil! – Bəli, indi sağalacaq, amma sonra çox tezliklə öləcək. Belə bir hökm məni çaşdırdı: – Necə yəni öləcək? Axı, niyə? – Bəli, o mütləq çox tezliklə öləcək. Onun ürəyi xəstədir, vəziyyət bir balaca pisləşən kimi, o yenə də yorğan-döşəyə düşəcək, bəlkə yenə də sağalıb duracaq; sağalıb dursa da, sonra yenə də yatacaq və nəhayət, öləcək. – Bəs onu xilas etmək mümkün deyil?! Yox, bu ola bilməz! – Bu belə də olmalıdır! Lakin əmələ gələn pis vəziyyət aradan qaldırılsa, sakit, rahat bir həyat yaradılsa, vəziyyət daha xoş keçsə, xəstə bəlkə də hələlik ölümdən uzaqlaşa bilər. Hətta elə hallar olur ki... gözlənilməyən... qeyri-adi, qəribə hallar... Bir sözlə, xəstə hətta bir çox xoş vəziyyətlərin əmələ gəlməsi ilə bəlkə də xilas ola bilər, lakin tamamilə xilas ola bilməz. – Bəs onda nə edək? downloaded from KitabYurdu.org 619
– Məsləhətə qulaq asmaq, sakit həyat keçirmək, verilən paroşokları qayda ilə qəbul etmək! Mən belə görürəm ki, bu qız şıltaqdır, əsəbidir, hətta gülməlidir; o paroşokları qayda ilə qəbul etmək istəmir, indi isə qəti surətdə rədd etdi. – Elədir, həkim. O, doğrudan da qəribədir, ancaq mən elə bilirəm ki, bu hal onda xəstəlikdəndir. Dünən çox yaxşı sözə baxırdı, amma bu gün mən ona dərman vermək istəyəndə, guya bilməyərək birdən qaşığa toxundu, dərman da dağıldı. Mən istədim ona təzədən dərman hazırlayım, o bütün dərman qutusunu əlimdən alıb yerə çırpdı, sonra da ağlamağa başladı... – Mən düşünərək əlavə etdim: – Ancaq, deyəsən, paroşok içməyə məcbur edildiyi üçün ağlamadı! – Bəli! Bu irritasiyadır 1 . Onun başına gələn müsibətlər (mən Nellinin həyatından həkimə çox şeyi bütün təfsilatı ilə açıb danışmışdım, bu onu son dərəcə təəccübləndirmişdi) bu şeylərlə əlaqədardır, xəstəlik də bundandır. Hələlik yeganə əlac – paroşok qəbul etməkdir, o gərək paroşok qəbul etsin. Mən gedim, yenə də ona təlqin etməyə çalışın ki, tibbi
1 Hirslənmə, əsəbiləşmə downloaded from KitabYurdu.org 620
məsləhətlərə qulaq asmaq lazımdır... Yəni, ümumiyyətlə dedikdə... paroşokları qəbul etmək lazımdır. Biz mətbəxdən çıxdıq (söhbətimiz də elə burada olmuşdu), həkim yenə də xəstənin çarpayısına yaxınlaşdı. Nelli, deyəsən, bizim söhbətimizi eşitmişdi: hər halda, başını balışdan qaldırıb, qulağını bizə tərəf tutaraq, söhbətin əvvəlindən axırına kimi, bizə diqqətlə qulaq asmışdı. Mən bunu, azca açıq qalmış qapının arasından gördüm. Lakin biz otağa girəndə, bu hiyləgər qız cəld adyalın altına girdi, oradan istehza ilə gülümsəyə-gülümsəyə bizə baxdı. Yazıq qız bu dörd gündə çox arıqlamışdı: gözləri çuxura düşmüşdü: qızdırması hələ də vardı. Üzündəki nadinclik ifadəsi, dəcəlliklə parıldayan gözləri bu halında ona daha artıq yaraşırdı, bu isə həkimi çox təəccübləndirdi: o, Peterburqda yaşayan bütün almanlar içərisində ən xoştəbiətli bir adam idi. Həkim ciddi bir halda, lakin səsini mümkün qədər yumşaldaraq, mehribanlıqla, nəvazişlə ona – paroşokların zəruri, həm də xilasedici bir əlac olduğunu, hər bir xəstənin də onları qəbul etməyə borclu olduğunu izah etdi. Nelli downloaded from KitabYurdu.org
621
başını qaldırmaq istədi, lakin birdən necə oldusa əli qaşığa toxundu, dərman yenə də yerə töküldü. Mən əminəm ki, o, bunu qəsdən etdi. Qoca sakitcə dedi: – Bu çox pis ehtiyatsızlıqdır: mən elə güman edirəm ki, siz bunu qəsdən etdiniz, bu isə heç də tərifəlayiq bir iş deyil. Amma… məsələni yenə də düzəltmək olar, yenə də paroşok hazırlamaq olar. Nelli düz onun gözlərinə baxıb güldü. Həkim ağır-ağır başını yellədi. Yenə də paroşok hazırlaya-hazırlaya dedi: – Bu heç yaxşı deyil. Heç tərifəlayiq bir iş deyil, heç! Nelli istədi gülməsin, lakin özünü saxlaya bilmədi: – Mənə acığınız tutmasın, mən lap yəqin içəcəyəm... Siz məni sevirsinizmi? – Siz özünüzü yaxşı aparsanız, lap çox sevəcəyəm. – Çox?
– Çox. – İndi sevmirsiniz? – İndi də sevirəm. – Mən sizi öpmək istəsəm, siz də məni öpərsinizmi? downloaded from KitabYurdu.org
622
– Əgər siz buna layiq olsanız öpərəm. Nelli yenə də özünü saxlaya bilməyib güldü. Həkim çox ciddi bir halda pıçıldayaraq mənə dedi: – Bu xəstə qız güşad təbiətli bir qızdır, amma bu şeylər indi əsəbilik, şıltaqlıq əlamətidir. Nelli birdən zəif bir səslə çığırdı: – Yaxşı, paroşoku içərəm. Amma mən böyüyüb yekə bir qız olanda siz məni alarsınızmı? Görünür, bu yeni dəcəllik Nellinin çox xoşuna gəlmişdir: onun gözləri parıldayır, dodaqları titrəyir, gülmək istəyirdi: bir qədər təəccüblənən həkimin cavabını gözləyirdi. Həkim onun bu yeni şıltaqlığını görüb qeyri-ixtiyari gülümsədi: – Əlbəttə, əlbəttə, əgər siz yaxşı, tərbiyəli qız olsanız, sözə baxsanız, bir də ki… – Paroşokları qəbul etsəniz... – Hə! Əlbəttə, paroşokları qəbul etsəniz! – Sonra pıçıldayaraq mənə baxdı: – xoştəbiətli qızdır. Qılıqlıdır, downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|