F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
669
məzəmmət edərdi, darıxardı, dərd çəkərdi, ağlardı, Katyanın yanına gedər, orada təsəlli tapardı. O gün ki Nataşa mənə Alyoşanın kəndə getməsindən xəbərdar olduğunu söyləmişdi (bu, mənim knyazla olan söhbətimdən bir həftə sonra idi), həmin gün Alyoşa ümidsiz halda yanıma gəldi, məni qucaqladı, sinəmə sıxılaraq uşaq kimi ağladı. Mən susub onun nə deyəcəyini gözləyirdim. – Vanya, – dedi, – mən alçaq adamam, əclaf adamam! Sən məni öz-özümdən xilas et. Mən ona görə ağlamıram ki, alçaq və əclaf adamam, ona görə ağlayıram ki, Nataşa mənim üzümdən bədbəxt olacaq. Axı, mən onu bədbəxt eləyib gedəcəyəm… Vanya, əzizim, de görüm, həll elə görüm! Mən kimi çox sevirəm: Katyanı, ya Nataşanı? – Alyoşa, bunu mən həll edə bilmərəm, bunu sən məndən yaxşı bilərsən… – Yox, Vanya, mən onu demirəm; mən elə axmaq deyiləm ki, sənə belə bir sual verəm, məsələ də elə orasındadır ki, mən özüm bu işdən baş çıxara bilmirəm. Mən bunu öz-özümdən soruşuram, ancaq cavab verə bilmirəm. downloaded from KitabYurdu.org 670
Sən kənardan baxırsan, bəlkə məndən çox bilirsən... Bilməsən də, de görüm: bu sənə necə gəlir? – Mənə elə gəlir ki, sən Katyanı çox sevirsən. – Sənə elə gəlir! Yox, yox, elə deyil! Sən tapa bilmədin! Mən Nataşanı hədsiz dərəcədə sevirəm. Mən heç cürə, heç vaxt onu buraxa bilmərəm; mən bunu Katyaya da demişəm; Katya da tamamilə mənimlə razıdır. Sən niyə danışmırsan? Mən indicə gördüm ki, sən gülümsədin. Ah, Vanya, mənim dərdim indiki kimi həddindən artıq çox olanda sən mənə heç təsəlli verməmisən… Sağ ol! O cəld otaqdan çıxdı. Nelli kirimişcə bizim söhbətimizə qulaq asırdı; Alyoşa ona çox qəribə təsir bağışlamışdı, onu təəccübləndirmişdi. Nelli onda hələ xəstə idi, yataqda yatır, dərman içirdi. Alyoşa heç onunla danışmazdı, gələndə ona heç bir əhəmiyyət verməzdi. İki saatdan sonra o yenə də gəldi: onun kefi kök idi, üzü gülürdü; mən buna təəccüb etdim. O yenə də məni qucaqlayıb həyəcanla dedi: – İş qurtardı! Bütün düyünlər həll olundu. Sizin yanınızdan birbaş Nataşanın yanına getdim: mənim ovqatım downloaded from KitabYurdu.org
671
təlx idi, mən onsuz dura bilməzdim. İçəri girən kimi onun qabağında diz çöküb ayaqlarını öpdüm: bu mənə lazımdı, mən bunu istəyirdim, bunsuz mən qəm-qüssədən ölərdim. Nataşa dinməz-söyləməz məni qucaqlayıb ağladı. Elə buradaca ona dedim ki, Katyanı səndən çox sevirəm... – O nə dedi? – O heç bir söz demədi, ancaq məni əzizlədi, mənə təsəlli verdi: məni, ona elə bir söz deyən adamı! İvan Petroviç, o təsəlli verməyi bacarır! Mən ağlaya-ağlaya, bütün dərdimi açıb ona dedim! Elə lap açıqca dedim ki, Katyanı çox sevirəm, ancaq onu nə qədər sevsəm də, kim olur olsun, nə qədər sevsəm də Nataşasız yaşaya bilmərəm, ölərəm. Hə, Vanya, bircə gün də onsuz yaşaya bilmərəm, mən bunu hiss edirəm, hə! Buna görə də bu qərara gəldik ki, tezliklə evlənək; ancaq kəndə gedənə kimi bunu etmək mümkün deyil, çünki indi böyük pəhrizdir, nikah oxumayacaqlar, gərək mənim qayıdıb gəlməyimi gözləyək, bu da iyunun başlanğıcında olacaq. Atam razılıq verəcək, – buna heç şübhə yoxdur. O ki qaldı Katya – axı nə olsun ki! downloaded from KitabYurdu.org 672
Mən Nataşasız yaşaya bilmərəm… Evlənəcəyik, sonra da Nataşa ilə bərabər Katyagilə gedəcəyik. Yazıq Nataşa! Bu uşağa təsəlli verməklə, onun yanında oturub etirafına qulaq asmaqla, bu sadəlövh, xudbin adamı sakitləşdirmək üçün bu yaxında onunla evlənmək əfsanəsini uydurmaqla sən nə əzab çəkmisən! Alyoşa doğrudan da bir neçə gün sakitləşdi. Əslində o, Nataşanın yanına – təkbaşına öz zəif qəlbi ilə kədərə tab gətirə bilmədiyi üçün gəlirdi. Lakin ayrılıq vaxtı yaxınlaşarkən o yenə də narahat olmağa, gözyaşı tökməyə başladı, yenə də mənim yanıma gəlir, öz dərdini söyləyərək ağlayırdı. Son vaxtda, o, Nataşaya elə yaxınlıq göstərirdi ki, ay yarım nədi, heç bircə gün də onsuz yaşaya bilməzdi. Lap son dəqiqəyə kimi o əmindi ki, Nataşanı ancaq ayyarımlığa qoyub gedir, qayıdandan sonra onların toyu olacaq. O ki qaldı Nataşa, – o tamamilə başa düşürdü ki, onun bütün taleyi dəyişir, Alyoşa bir daha onun yanına qayıtmayacaq, bu elə belə də olmalıdır. Ayrılıq günü gəlib çatdı. Nataşa xəstə idi; onun rəngi solmuşdu, gözləri qızarmışdı, dodaqları qurumuşdu, arabir öz-özü ilə danışırdı, hərdən cəld və diqqətlə mənə baxırdı; downloaded from KitabYurdu.org
673
ağlamırdı, mənim suallarıma cavab vermirdi. Alyoşanın səsini eşidəndə yarpaq kimi əsirdi, şəfəq kimi qıpqırmızı qızarır, tələsə-tələsə ona tərəf gedirdi, Alyoşanı əsəbi halda qucaqlayırdı, öpürdü, gülürdü... Alyoşa diqqətlə ona baxırdı, bəzən də xəstə olub-olmadığını təşvişlə soruşurdu, ona təsəlli verərək deyirdi ki, tezliklə qayıdıb gələcəyəm, sonra da toyumuz olacaq. Nataşa var qüvvəsini toplayaraq özünü ələ alırdı, ağlamamağa çalışırdı. O, Alyoşanın yanında ağlamırdı. Alyoşa bir dəfə ona dedi ki, qayıdıb gələnə kimi gərək sənə xərcləməyə pul verəm, sən narahat olma, çünki atam mənə yol üçün çoxlu pul verəcəyini vəd etmişdir. Nataşa qaşqabağını tökdü. Sonra biz ikimiz tək qalanda mən Nataşaya dedim ki, hər ehtimala qarşı, mən sənin üçün yüz əlli manat saxlamışam. Nataşa bu pulu mənim haradan tapdığımı soruşmadı. Bu söhbət Alyoşa gedəndən iki gün əvvəl olmuşdu; Nataşanın Katya ilə ilk və son görüşü də bundan bir gün qabaq olmuşdu. Alyoşa ilə kağız göndərib Nataşadan xahiş etmişdi ki, sabah onun yanına gəlməsinə downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|