F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
726
Anna Andreyevna yenə də çəkinə-çəkinə soruşdu: – Sənin anan xaricilərdəndi, nədi? İvan Petroviç, siz deyəsən, belə demişdiniz? Nelli qara gözlərilə mənə baxdı, sanki o məni köməyə çağırırdı. O, həyəcanla və ağır-ağır nəfəs alırdı. Mən dedim ki: – Anna Andreyevna, onun nənəsi rus, babası ingilis olmuşdur, anası isə ingilisdən artıq rus imiş; Nelli özü xaricdə anadan olmuşdur. – Yaxşı, necə olub ki, onun anası öz əri ilə xaricə getmişdir? Nelli birdən qızardı. Anna Andreyevna artıq söz danışdığını dərhal hiss edərək Nikolay Sergeiçin hiddətli baxışları altında diksindi. Nikolay Sergeiç sərt-sərt ona baxaraq üzünü pəncərəyə tərəf döndərdi. Sonra birdən Anna Andreyevnaya dedi: – Onun anasını pis, əclaf bir adam aldatmışdır. O, atasını atıb o adamla çıxıb getmişdir, atasının pulunu da o adama vermişdir; o adam pulu ondan aldadıb almışdır, özünü də xaricə aparmışdır, pulu ələ keçirdikdən sonra onu downloaded from KitabYurdu.org
727
atmışdır. Bir yaxşı adam ona rast gəlmiş, o adam lap ölənə kimi ona kömək etmişdir. O adam öləndən sonra, o da iki il bundan əvvəl atasının yanına qayıtmışdır. Vanya, sən belə danışmamışdınmı? Nelli böyük bir həyəcan içində yerindən qalxıb qapıya tərəf getmək istədi. Nikolay Sergeiç yerindən qalxıb əlini ona uzatdı: – Nelli, bura gəl! Otur burda, burda, mənim yanımda, bax, burda, otur! Əyilib qızın alnından öpdü, başını üsulluca sığallamağa başladı. Nellinin bütün bədəni əsdi... Amma özünü ələ aldı. Nikolay Sergeiçin nəhayət, bu yetim qızı oxşayıb əzizləməsinə Anna Andreyevna riqqət və sevinclə, ümidlə baxırdı. Nikolay Sergeiç Nellinin başını sığallaya-sığallaya sözünə davam etdi: – Nelli, mən bilirəm ki, sənin ananı zalım bir adam, zalım, əxlaqsız bir adam məhv etmişdir, lakin bunu da bilirəm ki, o öz atasını istəyirmiş, onun hörmətini saxlayırmış. downloaded from KitabYurdu.org
728
Nikolay Sergeiç bu son sözləri həyəcanla dedi, bu zaman bu meydanoxuyucu sözləri bizim üzümüzə çırpmaya bilmədi. Buna səbri çatmadı. Onun solğun yanaqları azca qızardı, o bizə baxmamağa çalışırdı. Nelli də heç kəsə baxmamağa çalışaraq çəkinə-çəkinə, lakin qəti bir ifadə ilə dedi: – Anam babamı, babam onu istədiyindən çox istəyirdi. Nikolay Sergeiç uşaq kimi özünü saxlaya bilməyərək sərt halda dedi: – Sən bunu hardan bilirsən? – o sanki bu cür səbirsizlik göstərməsindən utandı. Nelli həyəcanla cavab verdi: – Bilirəm, o, anamı öz yanına buraxmadı... onu qovdu... Mən gördüm ki, Nikolay Sergeiç nəsə demək, etiraz etmək istəyir, məsələn, demək istəyir ki, “qoca lap yerində qızını öz yanına buraxmayıb”... Lakin bizə baxıb susdu. Anna Andreyevna soruşdu: – Baban sizi öz yanına qoymayanda, bəs siz harada yaşadınız, necə yaşadınız? downloaded from KitabYurdu.org
729
Bu söhbəti davam etdirmək üçün birdən onun qəlbində inad və arzu oyanmışdı. Nelli dedi: – Biz gələndə babamı çox axtardıq. Tapa bilmədik. Anam onda mənə dedi ki, baban əvvəllər çox dövlətli idi, fabrik tikmək istəyirdi, amma indi çox kasıbdır, çünki o adamla ki mən getmişdim, o məndən babanın bütün pullarını aldı, sonra da qaytarmadı. Bunu mənə anam özü dedi. Nikolay Sergeiç deyindi: – Bəli... Nelli get-gedə canlanırdı, sanki Nikolay Sergeiçə etiraz etmək istəyirdi, lakin Anna Andreyevnaya müraciət edərək sözünə davam etdi: – Anam bunu da mənə dedi ki, “Babanın mənə çox acığı tutmuşdur, mən özüm onun qarşısında günahkaram, indi mənim bütün dünyada babandan başqa heç kəsim yoxdur”. Bunu mənə deyəndə ağladı hətta... Hələ biz xaricdən gələndə o mənə deyirdi: “O məni bağışlamayacaq, ancaq bəlkə səni görüb sevdi, sənə görə də məni bağışladı”. Anam məni çox istəyirdi, bu sözləri deyəndə o həmişə məni downloaded from KitabYurdu.org
730
öpürdü, ancaq babamın yanına getməyə çox qorxurdu. Məni öyrətmişdi ki, babam üçün dua eləyim, özü də dua eləyirdi. Anam bundan başqa mənə çox şeylər danışmışdı: babamla əvvəl necə yaşadıqlarını, babamın onu necə çox istədiyini, hətta hamıdan çox istədiyini demişdi. Anam onun üçün fortepiano çalarmış, axşamlar ona kitab oxuyarmış, babam onu öpərmiş, ona çox şeylər bağışlayarmış... Hər şey bağışlayarmış, belə ki, bir dəfə onlar bunun üstündə söz- sözə də gəlmişlər, bu, anamın ad günündə olub: babam elə bilirmiş ki, anam onun necə bir hədiyyə alacağını bilmir, amma anam bunu çoxdan bilirmiş. Anam sırğa alınmasını istəyirmiş, babam onu qəsdən aldadırmış, deyirmiş ki, sırğa yox, saç sancağı alacağam. Babam sırğa alıb gətirir, anam ona deyir ki, mən bilirdim sən sırğa alıb gətirəcəksən, sancaq yox. Anamın bunu bilməsindən babamın acığı tutur, günortaya kimi onunla danışmır, sonra özü gəlib onu öpür, ondan üzr istəyir... Nelli həvəslə danışırdı, hətta onun xəstəlikdən solmuş yanaqları qızarmışdı. downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|