736
köçdük, kapitan arvadı da bizimlə bir yerdə köçdü, köçən
kimi də anam bərk xəstələndi, üç həftə yatdı, mən də ona
qulluq eləyirdim. Bizim pulumuz lap qurtarmışdı, bizə
kapitan arvadı, bir də İvan Aleksandroviç kömək edirdi.
Mən izahat məqsədilə dedim:
– İvan Aleksandroviç tabutçudur, mənzilin sahibi odur.
– Sonra anam yataqdan durub gəzməyə başlayanda
Azorkadan mənə danışdı.
Nelli susdu. Nikolay Sergeiç sanki Azorkadan söhbət
düşdüyünə sevindi.
O sanki üzünü daha artıq gizlətmək, yerə baxmaq üçün
öz kreslosunda daha da əyilərək soruşdu:
– Azorkadan o sənə nə danışdı?
– O mənə həmişə babamdan danışırdı, xəstə olanda da
ondan danışırdı, sayıqlayanda da. Sağalmağa başlayanda
yenə də əvvəl necə yaşadığından danışmağa başladı...
Azorkadan da onda danışdı. Bir gün uşaqlar şəhərin
kənarında Azorkanın başına ip bağlayıb, çəkə-çəkə çayda
boğmağa aparırlarmış. Anam onlara pul verib Azorkanı alır.
Babam Azorkanı görən kimi ona baxıb gülür. Ancaq Azorka
downloaded from KitabYurdu.org
737
qaçır. Anam ağlamağa başlayır, babam bundan qorxub deyir
ki, kim Azorkanı tapıb gətirsə, ona yüz manat verərəm. İki
gündən sonra Azorkanı tapıb gətirirlər. Babam da yüz manat
verir, o gündən Azorkadan xoşu gəlir. Anam onu elə
istəyirmiş ki, lap öz yatağına buraxırmış. Anam mənə
deyirdi ki, Azorka əvvəllər oyunbazlarla bir yerdə küçələri
gəzirmiş, özü də oyun çıxara bilirmiş, belində meymun
gəzdirirmiş, tüfəng oyunu çıxarırmış, bir çox başqa şeylər də
bilirmiş... Anam babamın yanından gedəndən sonra babam
Azorkanı öz yanında saxlayır, o hara getsə, Azorka da onun
dalınca gedərmiş, buna görə də anam küçədə Azorkanı
görən kimi, o saat bilmişdi ki, babam da oradadır...
Nikolay Sergeiç, görünür, Azorka barəsində belə sözlər
deyiləcəyini gözləmirmiş, buna görə də get-gedə daha artıq
tutulur, qaşqabağını tökürdü. O daha heç bir şey
soruşmurdu.
Anna Andreyevna soruşdu:
– Yaxşı, siz daha babanızı görə bilmədiniz?
– Anam sağalmağa başlayanda mən yenə də babama
rast gəldim. Dükana çörək almağa getmişdim, birdən bir
downloaded from KitabYurdu.org
738
adam gördüm, Azorka da yanında idi, baxıb gördüm ki,
babamdır. Kənara çəkilib divara sıxıldım. Babam mənə
baxdı, çox baxdı, özü də elə pis halda idi ki, mən bərk
qorxdum, yanımdan ötüb getdi. Azorka məni tanıdı, mənim
qabağımda atılıb-düşməyə başladı, əllərimi yaladı. Mən tez
evə qayıtdım, gedəndə dönüb geri baxdım: gördüm ki,
babam dükana girdi. Dedim ki, yəqin soruşmağa girib, mən
daha bərk qorxdum, evə gələndə anama heç bir söz
demədim, qorxdum ki, desəm, yenə də azarlayar. Ertəsi gün
dükana getmədim, dedim ki, başım ağrıyır. İki gündən sonra
gedəndə babamı görmədim, yamanca qorxurdum, yüyürə-
yüyürə evə gəldim. Bundan bir gün sonra da yenə dükana
gedirdim, tindən dönəndə bir də gördüm babam da, Azorka
da qabağımda durub. Mən qaçıb o biri küçəyə getdim, o biri
tərəfdən dükana girdim. Birdən yenə də ona rast gəldim, elə
də qorxdum ki, o saat dayandım, daha yeriyə bilmədim.
Babam mənim qabağımda dayandı, yenə də xeyli mənə
baxdı, sonra başımı tumarladı, əlimdən tutub apardı, Azorka
da quyruğunu bulaya-bulaya bizim dalımızca gəlirdi. Mən
indi gördüm ki, babam heç yeriyə bilmir, ağacına söykənə-
downloaded from KitabYurdu.org
739
söykənə yeriyir, əlləri də bərk əsir. O məni tində dayanan
xırdavatçının yanına apardı, xırdavatçı şəkərçörəyi ilə alma
satırdı. Babam xoruz, bir də balıqşəkilli şəkərçörəyi, bir
konfet, bir də alma aldı, meşin kisədən pul çıxarıb vermək
istəyəndə, əli bərk əsdiyindən, yerə bir şahılıq düşdü,
götürüb ona verdim. O da bu şahılığı mənə bağışladı, şəkər
çörəklərini də verdi, başımı da sığalladı, ancaq heç bir söz
demədi, çıxıb getdi.
Mən evə gəlib bunun hamısını anama danışdım, əvvəl
babamdan qorxduğumu da, qaçıb gizləndiyimi də – hamısını
dedim. Anam əvvəl mənə inanmadı, sonra elə sevindi ki, lap
gecə olana kimi bu barədə mənə suallar verdi, məni öpdü,
ağladı. Mən ki hamısını açıb ona danışdım, anam tapşırdı ki,
bundan sonra babandan qorxmazsan, o ki qəsdən səni
görməyə gəlib, deməli, səni istəyir. Sən babana mehribanlıq
göstər, onunla danış. Mən anama demişdim ki, babam ora
ancaq ikindi vaxtı gəlir, anam bunu bilə-bilə ertəsi gün səhər
tezdən məni bir neçə dəfə ora göndərdi, özü də uzaqdan
mənim dalımca gəlirdi, tinə çatanda özünü gizlədirdi. O biri
gün də belə elədi, ancaq babam gəlmədi. Bu günlər yağış
downloaded from KitabYurdu.org
740
yağırdı, anama bərk soyuq dəydi, çünki həmişə mənim
dalımca gəlirdi, o yenə də yorğan-döşəyə düşdü.
Babam bir həftədən sonra gəldi, yenə də mənə
balıqşəkilli bir şəkərçörəyi, bir dənə də alma aldı, yenə də
heç bir söz demədi. O mənim yanımdan uzaqlaşanda mən
gizlincə onun ardınca getdim, fikrim bu idi ki, babamın
harada yaşadığını bilim, sonra da gəlib anama deyim. Mən
babamdan xeyli aralı, küçənin o biri tərəfi ilə gedirdim, elə
gedirdim ki, babam məni görməsin. Heç demə babam çox
uzaqda olurmuş, onda hələ o sonra yaşadığı və öldüyü yerdə
yaşamırdı. Qorova küçəsində, o biri ev kimi böyük bir evdə,
dördüncü mərtəbədə yaşayırdı. Mən bunları bilib, evimizə
xeyli gec qayıtdım. Anam mənim gec gəlməyimdən çox
qorxmuşdu, çünki haraya getdiyimi bilmirdi. Mən
gördüklərimi danışanda anam yenə də çox sevindi, dərhal
ertəsi gün babamın yanına getmək istədi, ancaq ertəsi gün
fikirləşməyə başladı, getməyə qorxdu, üç gün fikirləşdi,
qorxdu, axırda getmədi. Sonra məni çağırıb dedi ki, Nelli,
mən indi xəstəyəm, yeriyə bilmirəm, sənin babana məktub
yazmışam, onun yanına get, məktubu ona ver. Özün də fikir
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |