69
hiss edirdim, bilirdim, lakin inanmırdım ki, bu hadisədən
başqa bir hadisə də vardır, bu onları hər şeydən çox narahat
etməlidir, mən dərd içində əzab çəkirdim; mən bunu
bilməyə, buna inanmağa qorxurdum, var qüvvəmlə bu
məşum dəqiqəni özümdən uzaqlaşdırmağa çalışırdım.
Amma indi mən bunun üçün gəlmişdim. Sanki bu axşam bir
şey məni onlara cəzb edirdi!
Birdən qoca özünə gəlmiş kimi soruşdu:
– Hə, Vanya, olmaya xəstə idin? Niyə gəlmirdin? Mən
sənin qarşında müqəssirəm: çoxdan gedib sənə dəymək
istəyirdim, ancaq heç fürsət düşmürdü... – O yenə də fikrə
getdi.
Cavab verdim ki:
– Xəstə idim.
Beş dəqiqədən sonra mənim sözümü təkrar edərək
dedi:
– Hə, xəstə idin! Xəstə idin! Onda sənə dedim,
xəbərdarlıq elədim – sözümə baxmadın! Hə! Yox, Vanya
qardaş: şeir pərisi lap əzəldən bəri çardaqda ac oturmuşdur,
ac da oturacaq! Bu belədir!
downloaded from KitabYurdu.org
70
Bəli, qocanın ovqatı təlx idi. Onun qəlbində öz yarası
olmasaydı, o mənə ac şeir pərisindən söz açmazdı. Mən
diqqətlə onun üzünə baxdım: onun üzü saralmışdı,
gözlərində tərəddüd, həll etməyə gücü çatmadığı sual
şəklində bir fikir ifadə olunurdu. O indi coşqun, sərt
hərəkətli və acıqlı idi, – əvvəllər o belə acıqlı olmazdı.
Arvadı narahat halda ona baxır, başını yelləyirdi. Qoca
üzünü yana çevirəndə, o mənə baxaraq başı ilə ərinə işarə
etdi.
Anna Andreyevna dərdli görünürdü.
Mən ondan soruşdum:
– Natalya Nikolayevnanın səhhəti necədir? Evdədirmi?
O sanki suala cavab verməyə çətinlik çəkirdi:
– Evdədir, atam, evdədir, – dedi. – İndi bu saat özü
sizin yanınıza gələcək. Zarafat deyil! Üç həftədir
görüşmürsünüz. Özü də birtəhər olub... Heç baş çıxarmaq
olmur: bilmirsən xəstədir, sağlamdır... Allah bilir.
Bunu deyərək qorxa-qorxa ərinə baxdı.
Nikolay Sergeiç, sözləri qırıq-qırıq ifadə edərək,
könülsüz halda dedi:
downloaded from KitabYurdu.org
71
– Nə olub ki? Heç bir şey olmayıb! Sağlamdır! Qızdır,
yaşa dolur, daha uşaqlıqdan keçib, vəssalam! Qız dərdindən,
qız şıltaqlığından baş çıxarmaq olur ki?
Anna Andreyevna inciklik ifadə olunan bir səslə dedi:
– Əcəb şıltaqdır!
Qoca susaraq barmaqlarını stola vurdu.
Mən qorxu içində düşündüm: “İlahi, yoxsa onların
arasında bir şey olmuşdur?”
Qoca yenə də sözə başladı:
– Hə, sizdə nə var, nə yox? B. yenə də tənqid yazır?
– Bəli, yazır, – dedim.
Sonra əlini yelləyərək sözünü tamamladı:
– Axı, Vanya, Vanya! Tənqidin axı nə köməyi!
Qapı açıldı, Nataşa içəri girdi.
downloaded from KitabYurdu.org
72
VII FƏSİL
Şlyapası da əlində idi; aparıb fortepianonun üstünə
qoydu, sonra mənə yaxınlaşdı, dinməz-söyləməz əlini mənə
uzatdı. Dodaqları azca tərpəndi; o sanki mənə nəsə demək,
məni salamlamaq istəyirdi, ancaq heç bir şey demədi.
Üç həftə idi ki, bir-birimizi görmürdük. Mən qorxu və
tərəddüdlə ona baxırdım. Bu üç həftədə o nə qədər
dəyişmişdi! Mən onun yıpranmış, solğun yanaqlarına,
isitmədən qurumuş kimi görünən dodaqlarına, uzun, qara
kirpikləri arasından qızdırma atəşilə və ehtiraslı bir
qətiyyətlə parıldayan gözlərinə baxanda ürəyim dərdli-dərdli
sızıldadı.
Lakin, ilahi, o nə qədər gözəl idi! Mən bu məşum
gündən əvvəl onu belə gözəl görməmişdim, bundan sonra da
onu belə gözəl görmədim! Bu həmin Nataşa, həmin qız
idimi ki, hələ bir il bundan əvvəl gözlərini məndən
ayırmırdı, dodaqlarını mənim kimi tərpədə-tərpədə
oxuduğum romana qulaq asırdı, axşam yeməyində atası ilə,
mənimlə zarafat edirdi, şən, qayğısız qəhqəhələrlə gülürdü?!
downloaded from KitabYurdu.org
73
Bu həmin Nataşa idimi ki, o biri otaqda başını əyərək və
qıpqırmızı qızararaq mənə: hə demişdi?!
Kilsə zənginin axşam ibadətinə çağıran gur səsi
eşidildi. Nataşa bu səsdən diksindi, qarı xaç vurub dedi:
– Nataşa, sən axşam ibadətinə kilsəyə getməyə
hazırlaşırdın, budur, zəng də çalınır. Nataşenka, get, get dua
elə, yaxşı olarsan! Bir az da gəzərsən; həmişə evdə oturmaq
olmaz ki! Gör bənizin necə solub, elə bil sənə göz dəyib…
Nataşa astadan və ağır-ağır dedi:
– Mən... bəlkə... bu gün getmədim... – sonra da: –
Kefim yoxdur, – deyərək əlavə etdi və rəngi kətan kimi
ağardı.
Anna Andreyevna qızına elə baxırdı ki, sanki ondan
qorxurdu, onu yola gətirməyə çalışırdı.
– Nataşa, getsən yaxşı olar; sən ki bayaq getmək
istəyirdin, budur, şlyapanı da gətirmisən. Nataşenka, get,
dua elə, qoy Allah sənin canını salamat eləsin!
Qoca da narahat halda, qızının üzünə baxaraq, əlavə
etdi:
downloaded from KitabYurdu.org
74
– Hə, elədir, get, bir az da gəzərsən, anan doğru deyir!
Vanya səni ötürər.
Mənə elə gəldi ki, Nataşanın dodaqlarında bir anlığa
acı bir təbəssüm göründü. O, fortepianoya yaxınlaşdı,
şlyapasını götürüb başına qoydu; onun əlləri əsirdi. O sanki
qeyri-şüuri olaraq hərəkət edirdi, sanki nə etdiyini bilmirdi.
Atası ilə anası ona diqqətlə baxırdı.
Nataşa güclə eşidilən bir səslə dedi:
– Sağlıqla qalın!
– Ah, mələyim, nə sağlıqla qal, uzağa getmirsən ki!
Heç olmasa sənə bir hava dəyər; gör rəngin necə solub! Ah!
Gör necə yadımdan çıxıb (indi hər şey yadımdan çıxır).
Mələyim, sənə bir dua tikmişəm, keçən il Kiyevdən gələn
bir rahibə mənə öyrətmişdi: xeyirli duadır, bayaq tikmişəm.
Nataşa, onu tax boynuna! Bəlkə, Allah sənin canını salamat
eləyər. Sən axı bizim bircə dənəmizsən!
Anna Andreyevna iş qutusundan Nataşanın altdan
boynuna taxdığı qızıl xaçı çıxartdı; indicə tikdiyi dua da
xaçın qaytanına keçirilmişdi.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |