F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
788
kefini açmağı, onu güldürməyi çox gözəl bacarırdı. Nellinin yanına gələn kimi o saat gülüş, hətta dəcəllik də başlayardı. Xəstə qız uşaq kimi sevinərdi, qoca ilə zarafatlaşardı, ona gülərdi, gördüyü yuxuları söyləyərdi, həmişə də özündən bir şey uydurardı, qocanı da bir şey danışmağa məcbur eləyərdi, qoca da öz “kiçik qızı Nelliyə” baxıb son dərəcə fərəhlənər, ondan razı qalar, onun xətrini daha çox istəyərdi. Bir gün o, Nellinin yanından gedərkən, adəti üzrə, yatmazdan qabaq ona xaç vurub, mənə dedi: – Bu bizim çəkdiyimiz əziyyətin mükafatıdır, bunu bizə Allah göndərib. Hər gün axşam biz hamımız bir yerə yığışanda (Masloboyev də az qala hər axşam gəlirdi), bəzən qoca doktor da gəlirdi, indi o bütün qəlbilə İxmenevgilə bağlanmışdı, Nellinin də kreslosunu girdə stolun yanına gətirərdilər. Eyvana olan qapı açılardı. Batan günəşin şüası ilə işıqlanmış yaşıl bağ tamamilə göz qabağında olardı. Oradan tər yaşıllıq və yenicə açılmış yasəmən qoxusu gəlirdi. Nelli öz kreslosunda oturub bizim hamımıza mehribanlıqla baxır, söhbətimizə qulaq asırdı. Bəzən özü də downloaded from KitabYurdu.org
789
həvəsə gələrək, heç hiss olunmadan, söhbətə qarışırdı. Lakin belə hallarda biz ona hətta narahatlıqla qulaq asırdıq, çünki onun söylədiyi xatirələrində elə şeylər vardı ki, bundan danışmaq olmazdı. Mən onu ilk dəfə İxmenevgilə gətirəndə o, titrəyə-titrəyə, əzab çəkə-çəkə başına gələn hadisələri danışmalı idi. Biz hamımız: mən də, Nataşa da, Nikolay Sergeiç də, Anna Andreyevna da bu məsələdə öz təqsirimizi hiss edirdik. Xüsusilə, həkim bu xatirələrin söylənilməsi əleyhinə idi, buna görə də Nelli öz xatirələrindən danışmağa başlayanda, biz söhbəti dəyişməyə çalışırdıq. Belə hallarda Nelli bunu başa düşdüyünü göstərmək istəmir, həkimlə, ya da Nikolay Sergeiçlə birlikdə gülüşməyə başlayırdı... Lakin onun halı get-gedə xarablaşırdı. O, hədsiz dərəcədə həssas olmuşdu. Ürəyi düzgün işləmirdi. Hətta həkim mənə dedi ki, o çox tezliklə ölə bilər. Mən
bunu İxmenevlərə demədim, bu onları həyəcanlandıra bilərdi. Nikolay Sergeiç əmin idi ki, yola düşənə kimi o sağalacaqdır. Nataşa Nikolay Sergeiçin səsini eşidib dedi: – Budur, atam da gəldi. Vanya, gedək. downloaded from KitabYurdu.org
790
Nikolay Sergeiç qapıdan içəri girən kimi, adəti üzrə, bərkdən danışmağa başladı. Anna Andreyevna elə o saat əlini onun üstünə yellədi. Qoca dərhal susdu, məni və Nataşanı görüb pıçıldaya-pıçıldaya, tələsə-tələsə öz işindən söhbət açdı, onun çalışıb girmək istədiyi qulluğu ona verirdilər, o bundan çox sevinirdi. O, əlini əlinə sürtərək: – İki həftədən sonra gedə bilərik, – deyib çəp-çəp Nataşaya baxdı. Lakin Nataşa gülümsəyərək onu qucaqladı, belə ki, Nikolay Sergeiçin şübhəsi o saat dağıldı. Nikolay Sergeiç sevinərək dedi: – Gedərik, gedərik, əzizlərim, gedərik! Ancaq, Vanya, səndən ayrılmaq çətin olacaq... (Burasını da qeyd edim ki, o hələ indiyə kimi bircə dəfə də olsa, özləri ilə bərabər getməyi mənə təklif etməmişdi, lakin onun xasiyyəti nəzərə alınsa, başqa bir vəziyyət olsaydı, yəni əgər mənim Nataşanı sevdiyimi bilməsəydi, o mütləq bu təklifi edərdi...) – Nə etmək olar, əzizlərim, nə etmək olar! Vanya, səndən ayrılmaq mənə çox ağır olacaq, ancaq yerimizi downloaded from KitabYurdu.org
791
dəyişmək bizim hamımızı canlandıracaq... – Yenə də qızına baxaraq əlavə etdi: – Yer dəyişmək – hər şeyi dəyişmək deməkdir. O buna inanırdı, inandığına da sevinirdi. Anna Andreyevna soruşdu: – Bəs Nelli? – Nelli? Nə olar ki... Əzizim, o bir az xəstədir, amma biz gedənə yəqin ki, yaxşı olacaq. İndi də onun vəziyyəti yaxşıdır... – sonra qorxmuş kimi əlavə etdi: – Vanya, sən necə bilirsən? Bunu deyərək təşviş içində mənə baxdı, sanki mən onun şübhəsini həll etməli idim. – O necədir? Necə yatıb? Bir şey olmayıb ki? İndi oyanmayıb ki? Anna Andreyevna, bilirsən nə var, biz stolu tez eyvana çıxaraq, samovar da qoyarlar, bizimkilər də gələr, hamımız oturarıq. Nelli də bizim yanımıza gələr... Çox yaxşı olar. Ayılmayıb ki? Gedim onun yanına. Ancaq ona baxacağam... – Yenə də Anna Andreyevnanın əlini yellədiyini görüb əlavə etdi: – Oyatmayacağam, narahat olma!
downloaded from KitabYurdu.org 792
Lakin Nelli oyanmışdı. On beş dəqiqədən sonra yenə də hamımız stolun ətrafında oturub axşam çayı içirdik. Nellini kresloda gətirdilər. Həkim
də gəldi.
Masloboyev bir iri dəstə yasəmən gətirmişdi, lakin özü fikirli görünürdü, elə bil ki, nədənsə narazı idi. Yeri gəlmişkən, bunu da deyim ki, Masloboyev az qala hər gün bura gəlirdi. Mən əvvəl demişdim ki, evdəkilər hamısı, xüsusilə, Anna Andreyevna onu son dərəcə sevmişdi, lakin Aleksandra Semyonovna haqqında bircə kəlmə də söz deyilmirdi, Masloboyev özü də ondan bir söz danışmırdı. Anna Andreyevna məndən xəbər alıb bilmişdi ki, Aleksandra Semyonovna hələ Masloboyevin qanuni arvadı ola bilməmişdir, buna görə də o öz-özlüyündə bu qərara gəlmişdi ki, onu qəbul etmək və onun barəsində danışmaq olmaz. Bu müşahidə olunurdu. Anna Andreyevna da bunu aydınca nəzərə çarpdırırdı. Bəlkə də Nataşa onun yanında olmasaydı, xüsusilə, baş verən hadisə olmasaydı, bu məsələyə o bu qədər diqqət yetirməzdi. Nelli bu axşam çox qəmgin və fikirli idi. Sanki pis yuxu görmüşdü, bu barədə düşünürdü. Masloboyevin downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|