F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
81
səni nahaq yerə təhqir edilmiş hesab edir, bunun da hələ intiqamı alınmamışdır! İndi isə, mütləq indi Alyoşanı təzədən qəbul etdiyinizdən çoxdan bəri əzab verən bu köhnə ədavət yenə də alovlanmış, güclənmişdir. Knyaz yenə də sənin atanı təhqir etmişdir, bu yeni təhqir atanın ürəyinə təzə od qoymuşdur, indi isə, birdən, bu şeylər, bu böhtanlar, bu ittihamlar doğru olacaq! Kimin ki işdən xəbəri var – knyaza haqq qazandıracaq, səni, sənin atanı müqəssir tutacaqlar! Yaxşı, onda sənin atanın halı necə olar? Bu hadisə onu dərhal öldürər! Belə bir biabırçılığa o dözə bilməz! Özü də kimdən? Sənin tərəfindən, öz qızı, gözünün ağı-qarası olan öz övladı, öz balası tərəfindən! Bəs anan?! Atanın müsibətinə o tab gətirə bilməz… Nataşa! Nataşa! Sən axı, nə edirsən? Qayıt! Ağlını başına yığ! Nataşa susurdu; nəhayət, o sanki məzəmmətlə mənə baxdı: onun gözlərində o qədər ürək parçalayan kədər, o qədər iztirab vardı ki, mən sözsüz də onun yaralı qəlbindən qara qanlar axdığını bildim; bildim ki, onun qərarı necə ağır əzablar nəticəsində başa gəlmişdir, mən də bu gecikmiş lazımsız sözlərimlə ona nə qədər əzab vermişəm, onun downloaded from KitabYurdu.org
82
yaralı qəlbinə necə ağır zərbələr endirmişəm… Mən bunu bilə-bilə, yenə də özümü saxlaya bilmədim: – Axı, sən özün indicə Anna Andreyevnaya deyirdin ki, bəlkə evdən… axşam ibadətinə getmədin. Deməli, sən qalmaq istəyirdin; deməli, sən
hələ qəti
qərara gəlməmisən… Bu sözün cavabında o ancaq acı-acı gülümsədi. Bunu axı mən ondan niyə soruşdum? Mən başa düşməli idim ki, onun qərarı qətidir. Lakin mən özüm də nə etdiyimi bilmirdim. Qəlbim donmuş kimi, ona baxdım, nə dediyimi heç özüm də başa düşməyərək çığırdım: – Doğrudanmı, sən onu bu qədər sevirsən? O yenə də bayaqkı kimi acı-acı gülümsədi: – Vanya, mən sənə axı nə cavab verim? Özün görürsən! O mənə deyib ki, gəl, mən də gəlmişəm, onu gözləyirəm. Batan adam saman çöpünə əl atan kimi, mən də son imkanlara əl ataraq yenə yalvarmağa başladım. downloaded from KitabYurdu.org 83
– Bir qulaq as, axı, bir qulaq as! Bu səhvi hələ düzəltmək olar, buna başqa cür, tamamilə başqa bir yol tapmaq olar! Sən evdən getməyə bilərsən! Nataşa, əzizim, bunu necə etməyi mən sənə öyrədərəm. Mən sizin hər işinizi, hətta görüşünüzü də, hər işinizi… yoluna qoymağı boynuma götürürəm. Ancaq evdən getmə!.. Mən sizin bir- birinizə yazdığınız məktublarınızı da apararam; niyə də aparmayım? Sənin çıxıb getməyindən o yaxşıdır. Mən bunu edə bilərəm; mən sizin hər ikinizi razı salaram; özünüz görərsiniz necə razı salaram!.. Nataşa, əzizim! Onda sən də özünü indiki kimi məhv etməzsən!.. Axı sən indi öz-özünü tamam məhv edirsən! Nataşa, razı ol! Onda hər şey çox yaxşı, çox gözəl olar, siz də istədiyiniz qədər bir-birinizi sevərsiniz!.. Atalarınız da barışandan sonra (onlar mütləq dalaşmaqdan əl çəkəcəklər!) siz də… Nataşa mənim əlimi bərk-bərk sıxaraq, göz yaşları arasından gülümsəyərək sözümü kəsdi: – Vanya, daha bəsdir, gəl bu söhbəti kəsək! Vanya, sən nə gözəl insansan! Sən nə gözəl, nə vicdanlı adamsan! Heç özün barədə bircə kəlmə də söz demirsən! Axı, mən ata- downloaded from KitabYurdu.org
84
anamdan əvvəl səni qoyub gedirəm, sən bunu mənə bağışlayırsan, ancaq mənim xoşbəxtliyim haqqında düşünürsən. Bizim məktublarımızı bir-birimizə aparmaq istəyirsən… Nataşa bunu deyib ağladı. – Vanya, mən, axı, bilirəm sən məni necə sevirdin, hələ indi də necə sevirsən! Lakin sən bunun qabağında, bu tutduğum iş üçün mənə bircə kəlmə də acı söz demədin, məni danlamadın! Amma mən, mən… gör mən sənin qabağında nə qədər günahkaram! Yadındadırmı, Vanya, səninlə keçirdiyimiz günlər yadındadırmı? Ah, kaş mən onu heç görməyəydim, heç ona rast gəlməyəydim! Mənim mərhəmətli Vanyam, mənim əziz Vanyam, onda mən səninlə yaşardım!.. Yox, mən sənə layiq deyiləm! Görürsənmi mən necəyəm: belə ağır dəqiqələrdə, bizim keçmiş xoşbəxt günlərimizi mən sənin yadına salıram, axı sən onsuz da əzab çəkirsən!.. Sən üç həftə idi gəlmirdin, and olsun sənin canına, Vanya, bu üç həftədə bircə dəfə də mənim ağlıma gəlmədi ki, sən məni lənətlə yad edə bilərsən, mənə nifrət edərsən!.. Mən bilirdim sən niyə getmisən: sən downloaded from KitabYurdu.org
85
bizə mane olmaq, bizim üçün canlı bir məzəmmət olmaq istəmirdin. Bizə baxmaq sənin üçün ağır deyildimi? Amma, Vanya, mən səni necə gözləyirdim, necə gözləyirdim!.. Vanya, onu bil ki, mən Alyoşanı çılğıncasına, dəlicəsinə sevsəm də, səni də öz dostum, öz yoldaşım kimi, bəlkə daha artıq sevirəm! Mən görürəm, bilirəm ki, sənsiz yaşaya bilməyəcəyəm: sən mənə lazımsan, sənin qəlbin, sənin gözəl qəlbin mənə lazımdır. Ah, Vanya, gör nə acı, nə ağır günlər yaxınlaşır! Yaş onun gözlərindən sel kimi axdı. Bəli, onun vəziyyəti çox ağır idi! Nataşa ağlamağını kəsərək sözünə davam etdi: – Ah, mən səni necə görmək istəyirdim! Sən nə qədər arıqlamısan, gör necə xəstəsən, rəngin necə solğundur! Vanya, doğrudan da sən kefsizdin? Heç bir soruşmuram da! Elə öz barəmdə danışıram; indi sənin jurnalistlərlə işin necədir? Yeni başladığın roman necə gedir? – Nataşa, indi heç roman yada düşür, özüm yadıma düşürəm! Mənim işim necə olacaq! Birtəhər gedir. Yaxşı, Nataşa, o özü tələb etdi ki, sən onun yanına gedəsən? downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|