106
Əsas məsələ budur ki, ona pul verəcəklər... Sizə ki pul
verirlər...
Mən gülümsəməyə bilmədim.
O da gülümsəyərək dedi:
– Siz gülürsünüz! – sonra o heç ağlagəlməz bir
sadəlövhlüklə əlavə etdi. – Bir qulaq asın, siz mənə belə
baxmayın, doğrudan da, məndə çox böyük müşahidəçilik
var, özünüz görəcəksiniz. Niyə bir gücümü sınamayım?
Bəlkə bir şey çıxdı... Amma deyəsən, siz haqlısınız: mən axı
əsl həyata heç bələd deyiləm. Nataşa da bunu mənə deyir,
əslində bunu mənə hamı deyir, bəs onda mən necə yazıçı ola
bilərəm? Gülün, gülün, mənim səhvimi düzəldin, siz axı
bunu Nataşanın xətri üçün edərsiniz, siz ki onu sevirsiniz.
Mən sizə doğrusunu deyim: mən ona heç layiq deyiləm, mən
bunu hiss edirəm, bu mənə çox ağır gəlir, ancaq heç
bilmirəm, o məni nə üçün bu qədər sevir?! Doğrudan da, bu
vaxta qədər mən heç bir şeydən qorxmurdum, amma indi
qorxuram, axı bu nə işdir biz tuturuq?! İlahi! Bir adam ki, öz
borcuna tamamilə sədaqətlə yanaşır, niyə axı bu borcunu
yerinə yetirmək üçün, elə bil qəsdən, onun bacarığı və
downloaded from KitabYurdu.org
107
möhkəm iradəsi olmur? Heç olmasa siz bizə kömək edin,
bizim dostumuz! Bizim indi bircə dostumuz qalmışdır – o da
sizsiniz. Mən axı nə başa düşürəm? Məni bağışlayın ki, sizə
bu qədər arxayınlıq göstərirəm! Mən sizi çox nəcib bir insan
hesab edirəm, siz məndən çox-çox yaxşı bir adamsınız!
Lakin siz lap əmin olun ki, mən özümü düzəldəcəyəm, sizin
hər ikinizə layiq bir adam olacağam.
Alyoşa yenə də əlini sıxdı, onun gözəl gözlərində xoş,
gözəl bir hiss parıldadı. O, əlini böyük bir inamla mənə
uzadır, mənim dostluğuma ürəkdən inanırdı!
O, sözünə davam edərək dedi:
– Nataşa mənim düzəlməyimə kömək eləyər. Siz bizim
barəmizdə çox da pis fikirdə olmayın, çox da bizim
dərdimizi çəkməyin! Mənim hər halda, ümidim çoxdur,
maddi cəhətdən də biz tamamilə təmin olunacağıq. Mən,
məsələn, roman yazmağa müvəffəq olmasam (doğrusunu
deyim ki, mən bu barədə əvvəllər də düşünmüşdüm, roman
axmaq şeydir, bayaq bunu ancaq ona görə dedim ki, sizin
rəyinizi bilim), bəli, müvəffəq olmasam, onda mən bəd
ayaqda, musiqi dərsi verə bilərəm. Musiqiyə bələd
downloaded from KitabYurdu.org
108
olduğumdan, sizin xəbəriniz yoxdur, elə deyilmi? Mən belə
bir əməklə yaşamaqdan da utanmıram. Bu, tamamilə yeni
bir fikirdir. Bir də ki, mənim çox qiymətli, lakin
əhəmiyyətsiz tualet şeylərim vardır, onlar axı nəyə lazımdır?
Mən onları sataram, heç bilirsən biz bu pula nə qədər yaşaya
bilərik? Lap, bəd ayaqda, mən bəlkə qulluğa girərəm. Atam
hətta buna sevinər də, o elə həmişə deyir ki, get qulluq elə,
mən də kefsiz olduğumu bəhanə edib getmirəm (amma o
mənim adımı harasa yazdırmışdır). O görəndə ki evlənməyin
mənə xeyri olmuşdur, məni ağıllandırmışdır, mən doğrudan
da, qulluq etməyə başlamışam, sevinəcək, məni əfv edəcək...
– Aleksey Petroviç, bu işdən sonra sizin atanızla onun
atası arasında necə bir hadisə baş verəcəyini heç
düşünmürsünüzmü? Sizin fikrinizcə, bu axşam Nataşagilin
evində nələr olacaqdır?
Mən ona, mənim bu sözlərimdən meyit kimi donub
qalan Nataşanı göstərdim. Mən amansız idim.
Alyoşa dedi:
– Bəli, bəli, siz haqlısınız, bu dəhşətdir! Mən bu barədə
düşünmüşəm, qəlbən əzab da çəkmişəm... Ancaq nə etmək
downloaded from KitabYurdu.org
109
olar? Siz haqlısınız, heç olmasa, Nataşanın ata-anası bizi əfv
edəydi!.. Siz bilirsiniz, mən onları nə qədər istəyirəm! Axı
onlar mənə ata-analıq ediblər, amma mən, gör bunun
əvəzində nə edirəm!.. Buna görə də mən onların dərdinə
yanıram!.. Ah, bu dava-dalaş, bu məhkəmə çəkişmələri! Heç
bilirsinizmi bu indi bizim üçün necə bir ovqattəlxlikdir, siz
buna inana bilməzsiniz! Axı onlar nə üçün dalaşırlar?
Hamımız gör bir-birimizi necə sevirik, amma dalaşırıq da!
Barışaydılar, məsələ də qurtarıb gedəydi! Düzü, mən onların
yerinə olsaydım, belə edərdim... Sizin sözlərinizdən mən
dəhşətə gəlirəm! Nataşa, bizim bu tutduğumuz iş çox yaman
işdir! Mən əvvəl də bunu deyirdim... Sən özün israr
edirsən... İvan Petroviç, bir qulaq asın, bəlkə bu iş yaxşılıqla
başa gəldi, siz necə bilirsiniz? Axı onlar bir gün
barışacaqlar! Biz onları barışdırarıq. Bu mütləq belə olacaq!
Onlar bizim sevgimizin qarşısında dura bilməyəcəklər...
Qoy onlar bizə qarğısınlar, amma biz onları yenə də
sevəcəyik, onda onlar dayana bilməyəcəklər, barışacaqlar.
Bəzən atamın ürəyi elə yumşaq olur ki, siz buna heç inana
bilməzsiniz! Siz onun elə qaşqabaqlı baxmasına fikir
downloaded from KitabYurdu.org
110
verməyin, ayrı-ayrı məsələlərdə çox düşüncəlidir! Heç
bilirsiniz bu gün o mənimlə necə yumşaq danışırdı, məni
necə inandırırdı! Amma mən elə bu gün də onun əleyhinə
gedirəm, bu mənə çox ağır gəlir. Hamısı da nədəndir? O
yaramaz adətlərdən! Dəlilikdir, ayrı bir şey deyil! O heç
olmasa, bircə kərə Nataşaya əməlli-başlı baxsaydı, onunla
yarımca saat oturub söhbət eləsəydi, nə olardı?! Elə o saat
hər şeyə icazə verərdi, məsələ də qurtarıb gedərdi.
Alyoşa bunu deyərkən Nataşaya mehribanca və
ehtirasla baxdı, yenə də gəvəzələyərək dedi:
– Atam Nataşanı tanıyandan sonra onu çox-çox
sevəcək. Nataşa onları özünə valeh edəcək, mən bunu azı
min dəfə məmnuniyyətlə təsəvvür etmişəm! Axı onlar belə
bir qız görməmişlər! Atam bu fikirdədir ki, Nataşa fitnəkar
bir qızdır. Mənim borcum budur ki, onun namuslu, təmiz bir
qız olduğunu isbat edim, mən bunu edəcəyəm! Ah, Nataşa!
Hamı səni sevəcək, hamı! – sonra iftixarla əlavə etdi. – Elə
bir adam yoxdur ki, o səni sevməyə bilsin! Mən sənə
tamamilə layiq olmasam da, sən məni sev, Nataşa, mən də...
Sən ki məni tanıyırsan! Bir də ki, bizim xoşbəxt olmağımız
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |