131
adından... Onu razı sal... Başa düşürsən? Mən çoxdan
istəyirdim bunu səndən xahiş edim, gedib onu başa salasan,
qoy razı olsun, mənim ondan çox xahiş eləməyim mənə
birtəhər gəlir... Axı boş-boş şeydən danışmağın nə mənası!
Qız axı mənim üçün nədir? Mənə heç lazım da deyil, belə
də, baş qarışdırmaq üçün... Evdən uşaq səsi gəlsin, uşaq səsi
eşidəsən... Əslinə qalanda, lap düzü, mən bunu qarı üçün
eləyirəm, bir az ürəyi açılar, yoxsa qalıb tək mənimlə...
Bunlar hamısı boş-boş şeylərdir! Bilirsən, Vanya, belə biz
gec gedib çatacağıq, gəl bir araba tutaq, yolumuz uzaqdır,
indi Anna Andreyevna bizi gözləməkdən yorulub.
Biz Anna Andreyevnanın yanına gələndə saat səkkizin
yarısı idi.
downloaded from KitabYurdu.org
132
XII FƏSİL
Qarı ilə qoca bir-birini çox sevirdi. Məhəbbət, uzun
zamandan bəri aralarında olan ülfət onları ayrılmaz şəkildə
bir-birinə bağlamışdı. Lakin Nikolay Sergeiç yalnız indi
deyil, əvvəllər də, ən xoşbəxt günlərində də, öz Anna
Andreyevnasına bir qədər ünsiyyətsizlik göstərərdi, hətta
bəzən, xüsusilə adamlar içində, onunla sərt rəftar edərdi. Elə
zərif, incə hissli adamlar olur ki, bəzən onlar bir qədər
inadcıllıq edir, yalnız başqaları içində deyil, təklikdə də, ən
əziz tutduqları şəxslərə öz mehribanlıq duyğularını açıb
göstərmək istəmir, bunu bir bikarət kimi saxlayırlar. Ancaq
çox az hallarda bu mehribanlıq onlarda özünü büruzə verir,
bunun qarşısı nə qədər çox saxlanırsa, o bir o qədər də
qızğınlıq və coşqunluqla meydana çıxır. Qismən, Nikolay
Sergeiç də öz Anna Andreyevnasına, lap cavanlığından, belə
bir münasibət bəsləyirdi. O, Anna Andreyevnaya hədsiz
dərəcədə hörmət bəsləyir, onu hədsiz dərəcədə sevirdi. Anna
Andreyevna xoştəbiətli bir qadın idi. Nikolay Sergeiçi
sevməkdən başqa bir şey bacarmırdı, Nikolay Sergeiçin bir
downloaded from KitabYurdu.org
133
şeyə çox acığı tuturdu, Anna Andreyevna öz sadəliyi
üzündən onunla bəzən həddindən artıq açıq olur,
ehtiyatsızlıq göstərirdi. Nataşa gedəndən sonra onlar bir-
birinə daha mehriban oldular. Onlar dünyada tək qaldıqlarını
ürəkağrısı ilə hiss edirdilər. Nikolay Sergeiç bəzən son
dərəcə tutqun olurdu, bununla belə, onlar ikicə saat da
dərdsiz, iztirabsız bir-birindən ayrıla bilmirdilər. Sanki
danışmadan şərtləşmişdilər ki, Nataşa haqqında bircə kəlmə
də söz söyləməsinlər, elə bil ki, o heç bu dünyada
olmamışdı. Anna Andreyevna üçün bu nə qədər ağır olsa da,
ərinin yanında cəsarət edib Nataşanı yada sala bilən bircə
kəlmə də söz söyləyə bilməzdi. O öz ürəyində Nataşanı
çoxdan bağışlamışdı. Bizim aramızda sanki belə bir uzlaşma
əmələ gəlmişdi: mən gərək hər dəfə gələndə onun əziz,
unudulmaz balası haqqında bir xəbər gətirəydim.
Qızından gec məlumat alanda xəstələnirdi, lakin mən
gələndə Nataşaya aid olan ən xırda şeylərlə maraqlanır,
bədəni əsə-əsə hər şeyi soruşur, “ürəyini boşaldırdı”. Bir
dəfə eşitdi ki, Nataşa xəstələnmişdir, az qaldı ki, qorxudan
bağrı çatlasın, hətta özü onun yanına getsin. Ancaq bu bircə
downloaded from KitabYurdu.org
134
dəfə olmuşdu. Əvvəllər, o hətta mənim də yanımda cəsarət
edib qızı ilə görüşmək arzusunda olduğunu bildirmirdi,
həmişə də Nataşa haqqında olan söhbətdən, hər şeyi məndən
soruşduqdan sonra mənim qarşımda sıxılmağı özü üçün
zəruri hesab edər və mütləq deyərdi: “Mən qızımın taleyi ilə
maraqlansam da, o elə bir cinayət işləmişdir ki, onu heç
bağışlamaq olmaz!” Ancaq bu sözlər, Andreyevna qızından
ötrü hədsiz dərəcədə darıxanda, gözdən yaylıq asmaq üçün
idi. Elə vaxtlar olurdu ki, Anna dərdindən ölürdü, ağlayırdı.
Nikolay Sergeiçdən acı-acı şikayətlənirdi, lakin onun
yanında insanların lovğa, daşürəkli olmasından eyhamla və
çox ehtiyatla danışırdı, deyirdi ki, biz insanlar təhqir
edilməyimizi bağışlaya bilmərik, Allah da belə adamları
bağışlamayacaq, ərinin yanında o daha bundan artıq
söyləmirdi. Anna Andreyevna belə danışmağa başlayanda
qoca dərhal tutulurdu, qaşqabağını tökərək susurdu, acıqlı
olurdu, ya da birdən çox kobud şəkildə, bərkdən, başqa bir
şeydən danışırdı, yaxud da durub öz otağına gedirdi.
Bununla da Anna Andreyevnaya mənim yanımda gözyaşı
tökə-tökə deyinməyə, şikayətlənməyə, bütün dərdini açıb
downloaded from KitabYurdu.org
135
tökməyə imkan verirdi. Həmişə mən gələndə eynən belə
edirdi: mənimlə salamlaşan kimi öz otağına gedirdi, bununla
da, vaxt verirdi ki, mən Nataşa haqqında gətirdiyim yeni
xəbərdən Anna Andreyevnaya söyləyə bilim. İndi də belə
etdi.
Otağa girən kimi, Anna Andreyevnaya dedi:
– Mən islanmışam, gedim öz otağıma, Vanya, sən
burda otur. Bunun başına bir əhvalat gəlib – otaq
məsələsində, sən bunu Anna Andreyevnaya danış. Mən bu
saat qayıdaram...
O tələsə-tələsə çıxıb getdi, hətta çalışdı ki, bizə heç
baxmasın da, o özü axı məni bura gətirmiş, Anna
Andreyevna ilə görüşdürmüşdü, sanki bundan xəcalət
çəkirdi. Belə hallarda, xüsusilə, qayıdıb bizim yanımıza
gələndə, həmişə həm mənimlə, həm də Anna Andreyevna ilə
çox sərt, acıqlı rəftar edirdi. Hətta heç nədən söz çıxarırdı,
sanki yumşaqlıq göstərdiyi, güzəştə getdiyi üçün sıxılır, öz-
özünə acığı tuturdu.
Anna Andreyevna son vaxtlarda mənimlə daha əvvəlki
kimi sərt rəftar etmirdi, məndən öz fikrini gizlətmirdi.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |