F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
177
– Nə gözəl yazılıb! Vanya, gör qəlbə necə iztirab verən bir şeirdir! Necə qəribə, aydın təsvirlər var! Kanvası birdir, yalnız naxışlar göstərilib, könlün istəyəni bunun üzərində işləyə bilərsən... Burada iki hiss var: bir əvvəlki, bir də sonuncu. Bu samovar, bu çit pərdə qəlbə o qədər yaxındır ki... Bizim kiçik qəza şəhərlərindəki kiçik meşan evlərində belə olur... Elə bil ki, mən bu evi görürəm: dirəklərdən tikilmiş təzə bir ev... Hələ üstünə taxta vurulmamışdır... Bir də ki, bu təsvir:
downloaded from KitabYurdu.org 178
Dolanıram xəstəhal, qohum-qardaşdan uzaq. Üzümü danlayan yox, yox yanımda sevdiyim... Deyinir ancaq qarı...”
– “Dolanıram xəstəhal...” Bu “xəstəhal” sözü gör necə öz yerində deyilmişdir! “Üzümü danlayan yox...” Gör bu şeirdə nə qədər şəfqət və nəvaziş, xatirələrdən doğan nə qədər iztirab var!.. Bir də elə iztirab ki, bunu özün öz qəlbində yaradırsan, özün də onu seyrə dalıb həzz alırsan... Ah, ilahi! Bu nə xoşdur! Bu axı necə olur? Nataşa susdu, sanki boğazına təpilən hıçqırıqları boğmaq istəyirdi. Bir az sonra dedi: – Vanya, əzizim! – lakin yenə də susdu, elə bil ki, nə demək istədiyini unutmuşdu, ya da bu sözləri elə belə, mənasız yerə, qəfildən duyduğu bir hissə qapılaraq demişdi. Biz hələ də otaqda gəzişirdik. İkonanın qarşısında qəndil yanırdı. Son vaxtlarda Nataşa get-gedə daha artıq dindar olurdu, bu barədə onunla danışanda xoşuna gəlmirdi. Soruşdum ki: downloaded from KitabYurdu.org 179
– Yoxsa, sabah bayramdır? İkonanın qarşısında qəndil yanır... – Yox, bayram deyil... Vanya, niyə axı oturmursan? Yəqin yorulmusan. Çay içirsən? Sən ki hələ çay içməmisən. – Oturaq, Nataşa. Mən çay içmişəm. – Sən indi haradan gəlirsən? – Onlardan, – biz həmişə Nataşanın ata-anasigilə “onlar” deyirdik. – Onlardan? Nə vaxt gedə bildin? Özün getdin? Yoxsa çağırmışdılar?.. O mənə ardı-arası kəsilmədən sual verirdi. Onun üzü həyəcandan daha da ağarmışdı. Mən, Nikolay Sergeiçə yolda rast gəldiyimi, Anna Andreyevna ilə olan söhbətimi, medalyon məsələsini ətraflı, bütün təfərrüatı ilə açıb danışdım. Mən ondan heç bir şey gizlətmirdim. O mənə böyük bir ehtirasla qulaq asırdı. Hər sözümə xüsusi bir diqqət yetirirdi. Birdən gözləri yaşardı. Medalyon məsələsi onu çox bərk həyəcanlandırmışdı. O tez-tez sözümü kəsərək deyirdi: downloaded from KitabYurdu.org 180
– Vanya, bir dayan, dayan! Lap müfəssəl danış, nə olubsa, hamısını, hamısını de, mümkün qədər müfəssəl danış, sən çox da elə müfəssəl danışmırsan!.. Mən dediklərimi iki dəfə, üç dəfə təkrar edir, hər sözbaşı onun ardı-arası kəsilməyən suallarına cavab verirdim, bu suallar da məsələnin təfsilatına aid suallar idi. – Sən, doğrudan da, elə zənn edirsən ki, o mənim yanıma gəlirmiş? – Bilmirəm, Nataşa, heç bunu təsəvvürümə gətirə bilmirəm. Burası aydındır ki, o sənin dərdini çəkir, səndən ötrü darıxır, səni sevir, ancaq o sənin yanına gəlirdimi – bunu... bunu... Nataşa mənim sözümü kəsdi: – O, medalyonu öpürdü, hə? Öpəndə nə deyirdi? – Bir-birilə əlaqəsi olmayan sözlər, həyəcanlı ifadələr, sənə ən nəvazişli adlar verirdi, səni çağırırdı... – Çağırırdı? – Bəli, çağırırdı. Nataşa astadan ağladı: downloaded from KitabYurdu.org 181
– Yazıqlar! – bir az susduqdan sonra əlavə etdi. – Əgər o bütün olan şeyləri bilirsə, onda məsələ aydındır. Alyoşanın atası haqqında da onun çoxlu məlumatı var. Mən çəkinə-çəkinə dedim: – Nataşa, gedək onlara... Nataşanın rəngi qaçdı, kreslodan bir az qalxaraq soruşdu: – Nə vaxt? – o elə bildi ki, mən bu saat gedək deyirəm. Nataşa əllərini çiynimə qoyaraq, dərdli-dərdli gülümsədi: – Yox, Vanya, yox, əzizim! Bu sənin həmişə dediyin sözdür, ancaq... Yaxşısı budur ki, bu barədə danışma... Mən qəmgin halda həyəcanla dedim: – Bəs bu dəhşətli ayrılıq qurtarmayacaqmı, heç qurtarmayacaqmı?! Sən ilk addım atmaq istəmirsən – bu qədər də lovğalıq olarmı?! İlk addımı atmaq sənin borcundur, bunu sən etməlisən! Bəlkə də atan səni bağışlamaq üçün bunu gözləyir?! O sənin atandı, sən onu incitmisən! Sən onun qüruruna hörmət et! Bu qürur downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|