F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
216
Que lle charmante peinture 1 . Bu ki, lap mələkdir! Knyaginya bunu eşidəndə az qaldı ki, özündən getsin, söz o qədər ürəyinə yatmışdı. Başladı məndən cürbəcür şeylər soruşmağa, harada oxumusan, kimlərin evinə gedirsən, sənin nə qəşəng saçın var, baş alıb getdi! Mən də onu güldürdüm, ona biabırçı bir əhvalat danışdım. Onun belə şeylərdən xoşu gəlir, barmağı ilə məni hədələdi, amma çox güldü. Gedəndə məni öpdü, xaç vurdu, dedi ki hər gün gəl, məni əyləndir. Qraf mənim əlimi sıxdı, onun gözləri par-par parıldayırdı, atam da ki, çox xoştəbiətli, çox təmiz ürəkli, çox nəcib adam olsa da, istəyir inanın, istəyir inanmayın, evə qayıdanda az qaldı ki, sevincindən ağlasın. Məni qucaqladı, mənimlə açıq danışdı, mənsəb, əlaqə, pul, evlənmək haqqında bir çox gizlin şeylər açıb dedi, elə şeylər ki, mən heç çoxunu başa da düşmədim. Pulu da mənə onda verdi. Bu əhvalat dünən olmuşdu. Mən sabah da knyaginyanın yanına gedəcəyəm, ancaq hər halda, mənim atam çox nəcib adamdır, ürəyinizə ayrı şey gəlməsin, Nataşa, məni səndən ayırmaq istəsə də, nəcib adamdır. O bunu ona görə eləyir ki, gözü
1 Nə gözəl şəkildir! (frans.) downloaded from KitabYurdu.org 217
bağlanmışdır, ona görə eləyir ki, Katyanın milyonlarını ələ keçirmək istəyir, amma sənin milyonların yoxdur, bu pulu da ancaq mənim üçün istəyir, ancaq səni tanımadığından, sənin haqqında haqsızlıq eləyir. Axı hansı ata öz oğlunun xoşbəxt olmasını istəmir? Axı o, xoşbəxtliyi milyonlarda görməkdə təqsirkar deyil. Onlar hamısı belədir. Ona ancaq bu cür baxmaq lazımdır, ayrı cür yox, onda o da elə dərhal haqlı çıxacaq. Nataşa, mən qəsdən sənin yanına gəlməyə tələsdim ki, səni buna inandırım, ona görə ki, mən bilirəm, sən elə əvvəldən onun əleyhinəsən, əlbəttə, buna sən təqsirkar deyilsən. Mən səni müqəssir saymıram. Nataşa soruşdu: – Deməli, sənin bütün işin knyaginyanın xoşuna gəlmək olmuşdur? Bütün kələyin bundan ibarətdir? – Necə? Sən nə deyirsən? Mən hələ mətləbə təzə başlamışam... Mən ona görə knyaginyadan danışdım ki, onun vasitəsilə atamı ələ alacağam, bilirsənmi, mən əsl mətləbə hələ heç başlamamışam. – Di başla!.. Alyoşa sözünə davam edərək dedi: downloaded from KitabYurdu.org
218
– Bu gün mənim başıma yenə də bir əhvalat gəlib, özü də çox qəribə əhvalatdır, belə ki, mən hələ də heyrət içindəyəm. Bir şeyi də mən sizin nəzərinizə çatdırmaq istəyirəm: atamla qrafinya mənim o qızla evlənmək məsələmi öz aralarında həll edib qurtarsalar da, rəsmi olaraq hələ heç bir şey yoxdur, belə ki, mən lap elə bu saat ondan ayrılsam da, heç bir biabırçılıq-filan olmaz, bunu bircə qraf Nainski bilir, o da ki, atamın qohumu, hamisi hesab olunur. Bir də ki, bu iki həftə içərisində mən Katya ilə çox oturub- dursam da, lap bu axşama qədər biz gələcək barədə, yəni evlənmək barədə, həm də sevgi barədə bircə kəlmə də danışmamışıq. Bundan başqa, əvvəl knyaginya K.-nın razılığını almaq lazımdır, bizimkilər ondan cürbəcür hamilik, böyük nemətlər gözləyir. O nə desə, kübar cəmiyyət də onu deyəcək, onun yuxarılarda çox böyük əlaqəsi var... Mənim də mütləq kübar cəmiyyətinə düşməyimi, ictimai bir mövqe qazanmağımı istəyirlər. Xüsusilə, bütün bu şeyləri Katyanın ögey anası qrafinya tələb edir. Məsələ burasındadır ki, knyaginya onu, xaricdə etdiyi cürbəcür işlərinə görə, hələ heç qəbul etməz, downloaded from KitabYurdu.org
219
knyaginya da ki, qəbul etmədi – onda başqaları da qəbul etməz, buna görə də əllərinə yaxşı fürsət düşüb, bu da məni Katya ilə evləndirməkdir! Qrafinya əvvəl bunun əleyhinə idi, amma bu gün mənim knyaginyanın yanında müvəffəqiyyət qazanmağımdan son dərəcə sevindi. Bunu qoyaq bir tərəfə, əsl məsələ budur ki, Katerina Fyodorovnanı mən keçən ildən tanıyırdım, axı mən onda hələ uşaq idim, heç bir şey başa düşə bilməzdim, buna görə də o zaman Katyada yaxşı bir cəhət görə bilmədim... Nataşa onun sözünü kəsdi: – Onda sən məni çox sevirdin, buna görə də onda yaxşı bir cəhət görə bilməmişdin, amma indi... Alyoşa qızğın halda bərkdən dedi: – Nataşa, sus! Sən tamam yanılırsan, məni də təhqir edirsən!.. Mən hətta sənin bu sözünə cavab da vermirəm! Ardına qulaq as, onda məsələ sənə aydın olar... Ah, sən Katyanı tanısaydın! Heç bilirsən o necə incə, aydın, sevimli bir qəlbə malikdir?! Sən bunu biləcəksən, ancaq axıra kimi qulaq as! İki həftə bundan əvvəl, onlar gələndən sonra, atam məni Katyanın yanına apardı, mən onda Katyaya diqqətlə downloaded from KitabYurdu.org
220
baxdım. Gördüm ki, o da diqqətlə mənə baxır. Bu məni çox maraqlandırdı, hələ mən onu demirəm ki, Katyanı yaxından tanımaq üçün mənim özümün xüsusi bir fikrim vardı, bu fikir də məndə, atamın o məktubunu alandan sonra əmələ gəlmişdi, həmin məktub məni nə qədər heyrətə salmışdı! Ayrı heç bir şey deməyəcəyəm, onu tərif etməyəcəyəm, ancaq bircə şey deyəcəyəm: o bizim cəmiyyətimizdə olan adamlardan tamamilə fərqlənir. O elə bir təbiətə, elə bir qüvvətli, gözəl qəlbə malikdir ki, özü də onun qəlbi öz təmizliyi, doğruluğu ilə qüvvətlidir. Yalnız on yeddi yaşı olsa da, mən onun qarşısında uşağam, onun kiçik qardaşıyam. Mən onda bir şey də gördüm: o çox qəmgin olur, elə bil ki, ürəyində bir sirri var, özü də az danışandır, evdə çox vaxt susur, elə bil ki, nədənsə çəkinir, bir şey düşünür. Elə bil atamdan qorxur. Ögey anasını sevmir, mən bunu hiss etdim. Qrafinya özü nə məqsədlə isə söz yaymışdır ki, ögey qızı onu çox sevir, bu doğru deyil. Katya ancaq qrafinyanın dediyinə qulaq asır, elə bil ki, bu barədə onunla şərt kəsmişlər. Dörd gün bundan əvvəl bu qədər müşahidədən sonra, mən öz fikrimi yerinə yetirmək qərarına downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|