F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
251
Biz üçümüz də böyük bir təşviş içində qaldıq. Bütün bu şeylər heç gözlənilmədiyi halda, qəfildən baş vermişdi. Biz hiss edirdik ki, bir anda hər şey dəyişmişdir, yeni, məchul bir şey başlanmışdır. Alyoşa kirimişcə Nataşanın yanında oturdu, yavaşca onun əlini öpdü. Arabir Nataşanın üzünə baxır, sanki onun bir şey deyəcəyini gözləyirdi. Axırda Nataşa dedi: – Əzizim Alyoşa, sabah Katerina Fyodorovnanın yanına get. – Mən özüm də bunu fikirləşirdim. Mütləq gedəcəyəm. – Bəlkə də səni görmək onun üçün ağır olacaq... Necə eləyək?
– Bilmirəm, əzizim. Mən bunu da fikirləşmişəm. Baxaram... görüm... nə qərara gəlirəm, – Alyoşa səbir etməyərək dedi. – Nataşa, indi bizim həyatımızda hər şey dəyişmişdir. Nataşa gülümsəyərək, mehribanlıq ifadə olunan bir nəzərlə ona xeyli baxdı. Alyoşa: downloaded from KitabYurdu.org 252
– Gördünmü, – dedi, – o nə qədər nəzakətlidir? Sənin belə yoxsul bir otaqda yaşadığını gördü, amma bircə kəlmə də söz demədi. – Nə barədə? Alyoşa qızararaq əlavə etdi: – Başqa bir otağa köçmək barəsində... ya da başqa bir şey... – Bəsdir, Alyoşa! Axı nə üçün?! – Mən də ona görə deyirəm ki, çox nəzakətlidir. Səni yaman təriflədi! Mən axı deyirdim... deyirdim! O hər şeyi başa düşə bilər, hiss edə bilər! Mənim barəmdə elə danışdı ki, elə bil bir uşaq barəsində danışdı, onlar hamısı məni uşaq hesab eləyir. Doğrudan da, mən elə uşağam. – Sən uşaqsan, amma bizim hamımızdan arifsən. Alyoşa, sənin çox gözəl qəlbin var. – O dedi ki, sənin gözəl qəlbin sənə ziyan yetirir. Bu necə ola bilər? Başa düşmürəm. Nataşa, bilirsən nə var? Mən bu saat atamın yanına getməliyəm. Getməyimmi? Sabah səhər açılan kimi, sənin yanında olacağam. downloaded from KitabYurdu.org 253
– Get, get, əzizim! Bunu yaxşı fikirləşmisən. Mütləq onu gör, eşidirsənmi? Sabah mümkün qədər tezdən gəl. – Sonra baxışları ilə onu oxşayaraq, hiyləgərcəsinə əlavə etdi. – İndi daha məndən beş günlərlə qaçmayacaqsan ki? Biz hamımız sakit, dolğun bir sevinc içində idik. Alyoşa otaqdan çıxarkən bərkdən səsləndi: – Vanya, sən də gedirsənmi? – Yox, o qalır. Vanya, biz hələ bir az söhbət edərik. Bax, yadından çıxartma ha, sabah səhər açılan kimi! – Səhər açılan kimi! Mavra, xudahafiz! Mavra böyük bir həyəcan içində idi. Knyaz nə danışmışdısa, o hamısını eşitmişdi, hamısına qulaq asmışdı, ancaq çoxunu başa düşməmişdi. O istəyirdi ki, başa düşmədiklərini də soruşub bilsin. İndi hələlik o çox ciddi, hətta lovğa-lovğa onlara baxırdı. O da bir çox şeyin dəyişdiyini hiss edirdi. Otaqda biz ikimiz qaldıq. Nataşa mənim əlimi əlinə alıb xeyli susdu, sanki düşünürdü ki, nə desin. Nəhayət, zəif bir səslə dedi: downloaded from KitabYurdu.org 254
– Yorulmuşam! Mənə bax, sən sabah bizimkilərin yanına gedəcəksən? – Mütləq gedəcəyəm. – Anama de, amma atama demə. – Onsuz da sənin barəndə onunla heç bir şey danışmıram. – O yaxşıdır. Sən deməsən də, o özü bunu biləcək. Ancaq sən gör, o nə deyəcək. Bu məsələyə necə baxacaq. Ah, ilahi! Vanya! Yoxsa, o məni doğrudan da, belə ərə getmək üstündə qarğıyacaq? Yox, ola bilməz! Mən cəld dedim: – Knyaz hər şeyi gərək yoluna qoysun. O gərək mütləq atanla barışsın. Onda hər şey düzələr. Nataşa yalvarışlı bir səslə bərkdən dedi: – Ah, ilahi! Nə yaxşı olardı! Nə yaxşı olardı! – Narahat olma, Nataşa, hamısı düzələr. İş yaxşılığa doğru gedir. Nataşa diqqətlə mənə baxdı. – Vanya! Sən knyaz haqqında nə düşünürsən? downloaded from KitabYurdu.org 255
– Əgər onun söylədikləri səmimi idisə, məncə, o çox nəcib adamdır. – Əgər söylədikləri səmimi idisə? Bu nə deməkdir? Yoxsa, onun söylədikləri səmimi olmaya da bilər? – Mənə də elə gəlir. Düşünərək öz-özümə dedim. “Görünür, onda da belə bir fikir əmələ gəlmişdir. Qəribədir!” – Sən elə dayanmadan ona baxırdın... Çox da diqqətlə baxırdın... – Bəli, o bir az qəribə idi, mənə elə gəldi. – Mənə də. O hər şeyi elə deyirdi ki... Əzizim, mən yorulmuşam. Bilirsən nə var? Sən də get evinə. Sabah mümkün qədər onların yanından tez gəl. Qulaq as, gör bir də nə deyirəm: mən ona deyəndə ki, sizi tez sevmək istəyirəm, o bundan incimədi ki? – Yox... Niyə də incisin? – Bir də ki... Axmaq bir söz olmadı ki? Axı bu o deməkdir ki, mən hələ onu sevmirəm. downloaded from KitabYurdu.org
256
– Əksinə, bu həm gözəl, həm sadəlövhcəsinə, həm də çox yerində deyilmişdi. Bilirsən, sən o anda necə qəşəng idin! Öz kübarlığı ilə bunu başa düşməsə, axmaq adamdır! – Vanya, elə bil ki, sənin ona acığın tutur. Amma mən nə qədər pisəm, vasvasıyam, şöhrətpərəstəm! Gülmə! Mən ki səndən heç bir şey gizlətmirəm. Ah, Vanya, mənim əziz dostum! Mən yenə də bədbəxt olsam, başıma yenə də bir müsibət gəlsə, sən yəqin ki, burada, mənim yanımda olacaqsan. Bəlkə də elə tək sən olacaqsan! Sənin bu yaxşılığından mən necə çıxacağam?! Sən məni heç vaxt qarğıma, Vanya!.. Evə qayıdan kimi, soyunub yerimə girdim. Otağım zirzəmi kimi, rütubətli və qaranlıq idi. Başımda qəribə fikirlər dolaşır, ürəyimdən çox-çox şeylər gəlib keçirdi, xeyli müddət yata bilmədim. Lakin yəqin indi bir adam, bizə gülməyi hələ də özünə layiq görürsə, öz rahat yatağında yatarkən bizə gülür! Amma bəlkə də layiq görmür!
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|