F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
282
– Yox, Vanya, sən mənim kimi deyilsən! Mən axı oxumuşam, oxumuşam, Vanya, oxumuşam!.. Bir mənə bax, gəl lap açıq danışaq! Tələsirsən? – Tələsirəm, özü də bir hadisə görmüşəm, sənə deyim ki, ovqatımı yaman təlx eləyib. Yaxşısı budur ki, gəl bir şey eləyək. Sən harada yaşayırsan? – Harada yaşadığımı sənə deyərəm, ancaq bu yaxşı deyil, deyim nə yaxşıdır? – De görək. – Bilirsən nə var? Onu görürsənmi? – o mənə durduğumuz yerdən on addım kənarda olan bir dükan lövhəsini göstərdi. – Görürsənmi? Həm qənnadı dükanıdır, həm də aşxanadır, yəni adi bir yeməkxanadır, ancaq yaxşı yerdir. Bu başdan sənə xəbərdarlıq edirəm: abırlı aşxanadır, elə də arağı var ki, heç misli yoxdur! Elə lap dünyanın o başından gəlib! İçmişəm, çox içmişəm, bilirəm! Mənə axı heç pisini verə də bilməzlər. Filipp Filippıçı tanıyırlar. Axı, mən Filipp Filippıçam. Nə oldu? Üz-gözünü turşudursan? Qoy sözümü qurtarım. İndi saat on ikiyə on beş dəqiqə işləyib, bu saat baxmışam, düz saat on ikiyə otuz beş dəqiqə downloaded from KitabYurdu.org
283
işləmiş səni buraxaram gedərsən. Bu vaxt içərisində bir az içərik. Köhnə dostuna iyirmi dəqiqə vaxt sərf edərsən, yaxşımı? – Əgər ancaq iyirmi dəqiqə olacaqsa, onda yaxşı, çünki əzizim, vallah işim var... – Deməli, razılaşdıq. Ancaq hər şeydən əvvəl, sənə ikicə kəlmə söz deyəcəyəm: üzün mənə birtəhər görünür, elə bil ki, bu saat qanını yamanca qaraldıblar, doğrudurmu? – Doğrudur. – O saat başa düşdüm. Qardaş, indi mən elmi-simaya meyil etmişəm, bu da bir məşğuliyyətdir! Yaxşı, gedək danışaq. Əvvəla, deyəcəyim budur ki, iyirmi dəqiqəyə mən admiral Çainskini boğaram, berezovkanı ötürərəm, sonra zornanı, sonra da pomerantsevi, daha sonra parfait amour 1 ,
bazar günləri günorta ibadətindən qabaq yaxşı olur. Sən istəyirsən heç içmə. Mənə ancaq sən lazımsan. İçərsən, qəlbinin xüsusi bir nəcibliyə malik olduğunu sübut edərsən. Gedək! Bir-iki kəlmə söhbət eləyək, sonra yenə də bir-
1 Ülvi məhəbbət downloaded from KitabYurdu.org 284
birimizdən iyirmiilliyə ayrılaq. Qardaş, Vanya, mən sənin tayın deyiləm! – Boşboğazlıq eləmə, gəl tez gedək. İyirmi dəqiqəni sənin ixtiyarına verirəm, sonra mən gedəcəyəm. Aşxanaya girmək üçün ikidirsəkli, kiçik artırmalı bir pilləkənlə ikinci mərtəbəyə qalxmaq lazım gəlirdi. Lakin pilləkəndə biz iki nəfər bərk içmiş cənaba rast gəldik. Onlar bizi görüb səndirləyə-səndirləyə kənara çəkildilər. Onlardan biri çox cavan idi, hələ heç saqqalı çıxmamışdı, bığ yeri təzəcə tərləyirdi, üzündə çox axmaq bir ifadə vardı. O çox şıq geyinmişdi, ancaq bir qədər gülməli görünürdü: elə bil ki, özgə adamın paltarını geyinmişdi, barmaqlarına bahalı üzüklər, qalstukuna bahalı sancaq taxmışdı, saçı da çox axmaqcasına daranmışdı, kəkili də vardı. O elə hey gülümsəyirdi, astadan gülürdü. Yoldaşının əlli yaşı olardı, o yekəqarın, kök, daz, keçəl başlı, ətli, sərxoş üzlü çopur bir adam idi, düyməyə oxşar burnunun üstündə gözlüyü vardı. O da qalstukuna iri bir sancaq taxmışdı, özü də çox səliqəsiz geyinmişdi. Üzünün ifadəsi acıqlı və ehtiraslı idi. Acıqlı, pis, şübhəli gözlərini piy basmışdı, bu downloaded from KitabYurdu.org
285
gözlər adama sanki balaca bir deşikdən baxırdı. Görünür, onlar ikisi də Masloboyevi tanıyırdı. Lakin yekəqarın ağa bizi görən kimi bir an da olsa, narazı halda, üz-gözünü turşutdu, cavan isə yaltaqcasına, şirin-şirin gülümsədi, o hətta kartuzunu da çıxartdı. Başına kartuz qoymuşdu. Masloboyevə diqqətlə baxaraq mızıldadı: – Filipp Filippıç, əfv edin. – Nə olub ki? – Təqsirkaram... o söz... (barmağı ilə boyunluğuna bir çırtma vurdu) Matroşka ordadır. Filipp Filippıç, belə çıxır ki, o əclafdır. – Axı nə olub? – Belə də... Keçən həftə həmin o Matryoşkanın üzündən nalayiq bir yerdə bunun sifətinə (yanındakı yoldaşını göstərdi) xama sürtmüşlər... Hi-hi! Yoldaşı onu narazı halda dirsəyi ilə itələdi. – Filipp Filippıç, siz bizimlə Düssonun aşxanasında yarımca düjün içsəniz, nə olar, əmr edirsinizmi, ümid edək? Masloboyev: – Atam, yox, indi olmaz, – dedi, – işim var. downloaded from KitabYurdu.org
286
– Hi-hi! Mənim də işim var, sizinlə... – yoldaşı yenə də dirsəyi ilə onu itələdi. – Sonra, sonra! Masloboyev, görünür, onlara baxmaq istəmirdi. Lakin biz içəri girən kimi Masloboyev tez məni bir kənara apardı. Otağın bu başından o başına qədər uzanmış çox təmiz, səliqəli bir piştaxta vardı, piştaxtanın üstü məzə ilə, sobada bişmiş piroqla, qutabla, müxtəlif rəngli nastoykalar tökülmüş qrafinlərlə dolu idi. Masloboyev məni oturdaraq dedi: – O cavan oğlan – tacir oğlu Sizobryuxovdur, məşhur əllafın oğludur, atası öləndən sonra ona yarım milyon pul qalıb, indi də ki əyyaşlıq eləyir. Parisə getmişdi, orada hədsiz-hesabsız pul xərcləyib, bəlkə də elə hamısını xərcləyibmiş, ancaq əmisi öləndən sonra yenə də ona miras qalıb, Parisdən qayıdıb gəlib. İndi burada yerdə qalanının da başına daş salır. Bir ildən sonra, əlbəttə, dilənməyə başlayacaq. Elə axmaqdır ki, heç tayı yoxdur: baş restoranlara da gedir, çaxır zirzəmilərinə də, meyxanalara da, hətta qusar da olmaq istəyir, bu yaxında ərizə də verib. O downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|