296
– Tanışam, ancaq elə də yox, – mən yerimdən qalxaraq
dedim. – Masloboyev, bu cənabdan ötrü bir neçə dəfə sənin
yanına gəlməli olacağam. Sən məni yaman maraqlandırdın.
– Köhnə dost, gördünmü, nə qədər könlün istəyirsə,
gəl. Mən nağıl söyləməyi bacarıram, ancaq müəyyən
dərəcəyə qədər, başa düşürsənmi? Yoxsa, adam etibarını,
ləyaqətini itirər, yəni işgüzarlıq ləyaqətini və sairə...
– Yaxşı, ləyaqət nə qədər yol verərsə...
Mən hətta həyəcan içində idim. O bunu hiss etdi.
– İndi sənə söylədiyim əhvalat barəsində mənə bir şey
danışacaqsanmı? Bu barədə bir şey düşünə bilmisənmi?
– Sənin dediyin əhvalat barəsində? İkicə dəqiqə məni
gözlə, gedim dükan sahibinin pulunu verim.
Masloboyev bufetə tərəf getdi, orada sanki təsadüfi
olaraq, çuxa geyinmiş, Mitroşka deyilən oğlana rast gəldi.
Mənə elə gəldi ki, Masloboyev onu, özü dediyindən daha
çox tanıyır. Hər halda, aydın görünürdü ki, onlar ilk dəfə
görüşmürlər. Mitroşka üzdən çox qeyri-adi bir adama
oxşayırdı. Onun ciddi, lakin xoş ifadəli, qarayanız üzü xeyli
cavan görünürdü, gözləri cəsarətlə parıldayırdı. Mitroşka bu
downloaded from KitabYurdu.org
297
görünüşü ilə, əynindəki çuxası, qırmızı ipək köynəyi ilə
diqqəti cəlb edir, adama elə bir təsir bağışlayırdı ki, buna
heç də pis demək olmazdı. O, qoçaqcasına əl-qol atırdı,
lakin onun bu hərəkətləri süni idi, indi, görünür, o özünü
saxlayırdı, özünə son dərəcə işgüzar, abırlı bir sima vermək
istəyirdi.
Masloboyev qayıdaraq mənə dedi:
– Vanya, sən bu axşam saat yeddidə yanıma gəl, bəlkə
sənə bir şey deyə bildim. Bilirsənmi, təkbaşına mən heç bir
şeyəm. Əvvəllər bir şey idim, amma indi yalnızca bir
əyyaşam, qulluq işlərindən də uzaqlaşmışam. Lakin əvvəlki
əlaqələrim qalmışdır, bəzi şeyləri arayıb kəşf edə bilirəm,
bəzi incə adamlarla görüşüb danışa bilirəm, bu şey ilə də
müvəffəqiyyət qazanıram. Doğrudur, boş, yəni ayıq olan
vaxtlarımda özüm də bir şey eləyirəm, ancaq bunu da
tanışların vasitəsilə edirəm... Çox vaxt da kəşfiyyat üzrə...
Əşi, daha nə deyim ki! Bəsdir... Bu da mənim ünvanım:
Şestilavoçnaya küçəsində yaşayıram. İndi, qardaş, mən lap
birtəhər olmuşam. Bir şüşə də ötürüb evə gedəcəyəm. Gedib
downloaded from KitabYurdu.org
298
uzanacağam. Gələrsən, səni Aleksandra Semyonovna ilə
tanış eləyərəm, vaxtımız olsa, poeziyadan da danışarıq.
– Bəs o barədə necə?
– Bəlkə o barədə də danışdıq.
– Gələrəm, yəqin gələrəm...
downloaded from KitabYurdu.org
299
VI FƏSİL
Anna Andreyevna məni çoxdan gözləyirdi. Dünən ona
Nataşadan
məktub
gəldiyini
deyəndə
çox-çox
maraqlanmışdı, gözləyirdi ki, mən səhər tezdən, ya da heç
olmasa, saat onda onun yanına gedəcəyəm. Lakin mən ancaq
günorta vaxtı saat ikinin yarısında gedə bildim, gördüm ki,
yazıq qarı çox böyük iztirab içində məni gözləyir. Bir də ki,
o mənə dünən qəlbində doğan yeni ümidlərini, Nikolay
Sergeiçin dünəndən bəri kefsizlədiyini, qaşqabaqlı
olduğunu, lakin onunla nədənsə, çox mehriban rəftar
etdiyini söyləmək istəyirdi. İçəri girən kimi, onun üzündə
narazılıq, soyuqluq göstərən bir ifadə əmələ gəldi.
İstəmədən dodaqucu danışır, heç bir maraq göstərmirdi,
sanki bununla demək istəyirdi: “Niyə gəlmisən? Atam, hər
gün veyl-veyl gəzməyə həvəsin var?” Gec gəldiyim üçün
onun mənə acığı tuturdu. Lakin mən tələsirdim, bu şeylərə
əhəmiyyət verməyərək, dünən axşam Nataşagildə olan
əhvalatı açıb söylədim. Anna Andreyevna qoca knyazın
gəldiyini, təntənəli surətdə etdiyi təklifini eşidəndə,
downloaded from KitabYurdu.org
300
üzündəki qondarma məyusluq dərhal dağıldı. Elə sevindi ki,
bunu təsvir etməyə söz tapmıram. Hətta özünü itirdi, xaç
vurdu, ağladı, ikiqat olub ikonaların qarşısında dua elədi,
məni qucaqladı, elə o saat Nikolay Sergeiçin yanına getmək,
öz sevincini ona bildirmək istədi.
– Atam, bir iltifat buyur, o axı gördüyü təhqirlərə,
həqarətə görə belə dərd çəkir. İndi eşitsə ki, Nataşanın işi
tamam düzəlmişdir, elə o saat bunlar hamısı yadından çıxar.
Mən onu güclə saxladım. Bu xoş təbiətli qarı əri ilə
iyirmi beş il yaşasa da, onu çox pis tanıyırdı. O çox istəyirdi
ki, elə o saat mənimlə bərabər Nataşanın yanına getsin. Mən
onu başa saldım ki, Nikolay Sergeiçin bəlkə də bundan xoşu
gəlməz, biz bu hərəkətimizlə bütün işə ziyan yetirə bilərik.
Mən onu bu fikrindən güclə döndərdim, lakin o məni nahaq
yerə yarım saat da saxladı, elə ancaq özü danışırdı. Deyirdi
ki: “İndi mən belə bir sevinclə dörd divar arasında təkbaşına
oturub nə edəcəyəm?” Axırda ona dedim ki, Nataşa indi
mənim yolumu gözləyə-gözləyə qalıb, mən gərək tez gedim.
Ancaq bundan sonra o məni buraxdı. Bir neçə dəfə mənə
yolumun uğurlu olması üçün xaç vurdu, Nataşaya xüsusi
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |