F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
296
– Tanışam, ancaq elə də yox, – mən yerimdən qalxaraq dedim. – Masloboyev, bu cənabdan ötrü bir neçə dəfə sənin yanına gəlməli olacağam. Sən məni yaman maraqlandırdın. – Köhnə dost, gördünmü, nə qədər könlün istəyirsə, gəl. Mən nağıl söyləməyi bacarıram, ancaq müəyyən dərəcəyə qədər, başa düşürsənmi? Yoxsa, adam etibarını, ləyaqətini itirər, yəni işgüzarlıq ləyaqətini və sairə... – Yaxşı, ləyaqət nə qədər yol verərsə... Mən hətta həyəcan içində idim. O bunu hiss etdi. – İndi sənə söylədiyim əhvalat barəsində mənə bir şey danışacaqsanmı? Bu barədə bir şey düşünə bilmisənmi? – Sənin dediyin əhvalat barəsində? İkicə dəqiqə məni gözlə, gedim dükan sahibinin pulunu verim. Masloboyev bufetə tərəf getdi, orada sanki təsadüfi olaraq, çuxa geyinmiş, Mitroşka deyilən oğlana rast gəldi. Mənə elə gəldi ki, Masloboyev onu, özü dediyindən daha çox tanıyır. Hər halda, aydın görünürdü ki, onlar ilk dəfə görüşmürlər. Mitroşka üzdən çox qeyri-adi bir adama oxşayırdı. Onun ciddi, lakin xoş ifadəli, qarayanız üzü xeyli cavan görünürdü, gözləri cəsarətlə parıldayırdı. Mitroşka bu downloaded from KitabYurdu.org
297
görünüşü ilə, əynindəki çuxası, qırmızı ipək köynəyi ilə diqqəti cəlb edir, adama elə bir təsir bağışlayırdı ki, buna heç də pis demək olmazdı. O, qoçaqcasına əl-qol atırdı, lakin onun bu hərəkətləri süni idi, indi, görünür, o özünü saxlayırdı, özünə son dərəcə işgüzar, abırlı bir sima vermək istəyirdi. Masloboyev qayıdaraq mənə dedi: – Vanya, sən bu axşam saat yeddidə yanıma gəl, bəlkə sənə bir şey deyə bildim. Bilirsənmi, təkbaşına mən heç bir şeyəm. Əvvəllər bir şey idim, amma indi yalnızca bir əyyaşam, qulluq işlərindən də uzaqlaşmışam. Lakin əvvəlki əlaqələrim qalmışdır, bəzi şeyləri arayıb kəşf edə bilirəm, bəzi incə adamlarla görüşüb danışa bilirəm, bu şey ilə də müvəffəqiyyət qazanıram. Doğrudur, boş, yəni ayıq olan vaxtlarımda özüm də bir şey eləyirəm, ancaq bunu da tanışların vasitəsilə edirəm... Çox vaxt da kəşfiyyat üzrə... Əşi, daha nə deyim ki! Bəsdir... Bu da mənim ünvanım: Şestilavoçnaya küçəsində yaşayıram. İndi, qardaş, mən lap birtəhər olmuşam. Bir şüşə də ötürüb evə gedəcəyəm. Gedib downloaded from KitabYurdu.org 298
uzanacağam. Gələrsən, səni Aleksandra Semyonovna ilə tanış eləyərəm, vaxtımız olsa, poeziyadan da danışarıq. – Bəs o barədə necə? – Bəlkə o barədə də danışdıq. – Gələrəm, yəqin gələrəm...
downloaded from KitabYurdu.org 299
VI FƏSİL
Anna Andreyevna məni çoxdan gözləyirdi. Dünən ona Nataşadan məktub
gəldiyini deyəndə
çox-çox maraqlanmışdı, gözləyirdi ki, mən səhər tezdən, ya da heç olmasa, saat onda onun yanına gedəcəyəm. Lakin mən ancaq günorta vaxtı saat ikinin yarısında gedə bildim, gördüm ki, yazıq qarı çox böyük iztirab içində məni gözləyir. Bir də ki, o mənə dünən qəlbində doğan yeni ümidlərini, Nikolay Sergeiçin dünəndən bəri kefsizlədiyini, qaşqabaqlı olduğunu, lakin onunla nədənsə, çox mehriban rəftar etdiyini söyləmək istəyirdi. İçəri girən kimi, onun üzündə narazılıq, soyuqluq göstərən bir ifadə əmələ gəldi. İstəmədən dodaqucu danışır, heç bir maraq göstərmirdi, sanki bununla demək istəyirdi: “Niyə gəlmisən? Atam, hər gün veyl-veyl gəzməyə həvəsin var?” Gec gəldiyim üçün onun mənə acığı tuturdu. Lakin mən tələsirdim, bu şeylərə əhəmiyyət verməyərək, dünən axşam Nataşagildə olan əhvalatı açıb söylədim. Anna Andreyevna qoca knyazın gəldiyini, təntənəli surətdə etdiyi təklifini eşidəndə, downloaded from KitabYurdu.org 300
üzündəki qondarma məyusluq dərhal dağıldı. Elə sevindi ki, bunu təsvir etməyə söz tapmıram. Hətta özünü itirdi, xaç vurdu, ağladı, ikiqat olub ikonaların qarşısında dua elədi, məni qucaqladı, elə o saat Nikolay Sergeiçin yanına getmək, öz sevincini ona bildirmək istədi. – Atam, bir iltifat buyur, o axı gördüyü təhqirlərə, həqarətə görə belə dərd çəkir. İndi eşitsə ki, Nataşanın işi tamam düzəlmişdir, elə o saat bunlar hamısı yadından çıxar. Mən onu güclə saxladım. Bu xoş təbiətli qarı əri ilə iyirmi beş il yaşasa da, onu çox pis tanıyırdı. O çox istəyirdi ki, elə o saat mənimlə bərabər Nataşanın yanına getsin. Mən onu başa saldım ki, Nikolay Sergeiçin bəlkə də bundan xoşu gəlməz, biz bu hərəkətimizlə bütün işə ziyan yetirə bilərik. Mən onu bu fikrindən güclə döndərdim, lakin o məni nahaq yerə yarım saat da saxladı, elə ancaq özü danışırdı. Deyirdi ki: “İndi mən belə bir sevinclə dörd divar arasında təkbaşına oturub nə edəcəyəm?” Axırda ona dedim ki, Nataşa indi mənim yolumu gözləyə-gözləyə qalıb, mən gərək tez gedim. Ancaq bundan sonra o məni buraxdı. Bir neçə dəfə mənə yolumun uğurlu olması üçün xaç vurdu, Nataşaya xüsusi downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|