F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
301 olaraq xeyir-dua göndərdi. Mən ona qəti surətdə dedim ki, əgər Nataşanın başına bir iş gəlməyibsə, mən daha bu axşam gəlməyəcəyəm. Qarı mənim gəlməyəcəyimi eşidəndə az qaldı ki, ağlasın. Bu dəfə Nikolay Sergeiçi görə bilmədim: o bütün gecəni yatmayıbmış, başağrısından, üşüdüyündən şikayət edirmiş, indi isə öz kabinetində yatmışdı. Nataşa da səhər açılandan məni gözləyirmiş. İçəri girəndə gördüm ki, o, adəti üzrə, əllərini qoynuna qoyub, düşünə-düşünə otaqda gəzinir. Hətta indi də Nataşanı xatırlayanda, onu ancaq belə təsəvvür edirəm: o tərk edilmiş halda, əlləri qoynunda, gözlərini yerə dikərək, yoxsul bir otaqda, tək-tənha, kimi isə gözləyə-gözləyə, fikirli-fikirli, boş-boşuna o baş-bu başa gəzişir... Nataşa gəzişə-gəzişə, yavaşca nə üçün belə gec gəldiyimi məndən soruşdu. Mən ona başıma gələn əhvalatı qısaca danışdım. Lakin o mənə çox az qulaq asırdı, hiss olunurdu ki, o nəyinsə çox bərk fikrini çəkir. Soruşdum ki: “Təzə nə var?” Dedi ki: “Təzə heç bir şey yoxdur...“ Lakin bunu başqa bir ifadə ilə söylədi, bu təzə xəbəri söyləmək üçün gözləyirmiş, ancaq adəti üzrə, bunu indi yox, mən downloaded from KitabYurdu.org 302
gedənə yaxın söyləyəcək. Həmişə də belə olur. Mən buna alışmışdım, bu vaxtı gözləyirdim. Məlum şeydir ki, biz söhbəti dünən axşamkı hadisədən başladıq. Bizim qoca knyaz haqqında olan fikrimiz tamamilə bir-birinə uyğun idi, məni xüsusilə təəccübləndirən bu oldu. Knyaz onun qətiyyən xoşuna gəlmirdi, indi isə dünənkindən də artıq xoşuna gəlmirdi. Biz onun dünənki gəlişini, söylədiyi sözləri bütün təfərrüatı ilə gözdən keçirərkən, Nataşa birdən dedi: – Vanya, həmişə axı belə olur: birisi ilk görüşdə adamın xoşuna gəlməsə, bu o deməkdir ki, sonradan o mütləq xoşa gələcək. Mən həmişə belə oluram. – Nataşa, Allah eləsin ki, belə olsun! Mənim də bu barədə qəti və son fikrim budur: mən hər şeyi götür-qoy elədim, belə bir nəticəyə gəldim ki, knyaz riyakarlıq da eləmiş olsa, sizin evlənmənizə doğrudan da və ciddi surətdə razılıq verir. Nataşa otağın ortasında dayanıb, sərt-sərt mənə baxdı. Onun bütün sifəti dəyişmişdi, hətta dodaqları da azca titrəyirdi. downloaded from KitabYurdu.org
303
Qürur və təəccüblə məndən soruşdu: – Belə bir halda o, axı necə hiyləgərlik edə bilər, yalan deyə bilər? Mən də tez onun sözünə qüvvət verdim: – Elədir, elədir! – Əlbəttə, yalan demirdi. Mənə elə gəlir ki, bu barədə heç düşünmək də lazım deyil. Hətta onun hiyləgərlik etməsinə bir səbəb də tapmaq olmaz. Bir də, axı mən onun nəzərində nəyəm ki, məni bu dərəcədə ələ salsın? İnsan da adamı belə təhqir etməyə qabil ola bilərmi? Mən də: – Əlbəttə, əlbəttə! – deyərək onun sözünü təsdiq etdim. Lakin düşünərək öz-özümə dedim: “Mənim zavallı Nataşam, yəqin bu barədə sən ancaq indi, otaqda gəzişə- gəzişə düşünürsən, bəlkə də buna məndən daha çox şübhə edirsən!” Nataşa: – Ah, onun tez qayıdıb gəlməsini, heç bilirsən, mən necə arzu edirəm? – dedi. – Gecəyarısına kimi mənim yanımda oturmaq istəyirdi, onda... O ki hər şeyi atıb getdi, downloaded from KitabYurdu.org
304
görünür, çox mühüm işi varmış! Vanya, sən onun nə işi olduğunu bilirsənmi? Bir şey eşitməmisən ki? – Bunu Allah bilir. Axı o ancaq pul qazanmaqla məşğuldur. Eşitmişəm ki, Peterburqda, haradasa özünə yer götürür. Nataşa, bizim belə şeylərdən başımız çıxmaz. – Əlbəttə, çıxmaz. Alyoşa dünən bir məktubdan danışırdı. – Yoxsa, bir xəbər var? Alyoşa gəlmişdimi? – Gəlmişdi. – Tezdən gəlmişdi? – Saat on ikidə, o axı çox yatır. Gəlib oturdu. Mən onu Katerina Fyodorovnanın yanına göndərdim. Vanya, olmaz axı! – Yoxsa, o özü ora getmək istəmirdi? – Getmək istəyirdi... İstədi bir şey də əlavə etsin, ancaq susdu. Mən ona baxıb gözləyirdim. Onun üzündən qəmginlik yağırdı. Mən onun nə demək istədiyini soruşardım, ancaq onun sorğu- sualdan bəzən heç xoşu gəlmirdi. downloaded from KitabYurdu.org 305
Nəhayət, o, dodaqlarını azca əyərək, sanki mənə baxmamağa çalışaraq dedi: – O çox qəribə uşaqdır... – Nə var ki? Yəqin sizin aranızda bir şey olub, elədirmi? – Yox, bir şey olmayıb, elə-belə deyirəm... O hər halda, mehribandır... Ancaq... – İndi onun bütün dərd-qəmi, bütün qayğısı qurtarmışdır. Nataşa diqqətlə mənə baxdı. O bəlkə də istəyirdi ki, mənə belə cavab versin: “Əvvəllər də onun dərd-qəmi, qayğısı çox deyildi”. Lakin ona elə gəldi ki, mənim də sözlərimdə eyni məna var, buna görə də acıqlandı. Lakin elə o saat yenə də mehriban oldu, üzü güldü. Bu gün Nataşa son dərəcə mülayim idi. Mən bir saatdan artıq onun yanında oturdum. O çox narahat idi. Onu narahat edən knyaz idi. Mən Nataşanın bəzi suallarından belə başa düşdüm ki, o bir şeyi çox bilmək istəyir: bilmək istəyir ki, dünən knyaza necə təsir bağışlamışdır? Özünü knyazın yanında necə aparırdı? Onun qarşısında öz sevincini downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|