F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÜÇÜNCÜ HİSSƏ I FƏSİL
395
ÜÇÜNCÜ HİSSƏ
Hava çoxdan qaralmış, axşam olmuşdu, mən ancaq bu zaman sanki dəhşətli bir yuxudan ayılıb, harada olduğumu hiss etdim. Dedim ki: – Nelli, indi sən xəstəsən, ovqatın təlxdir, amma mən gərək səni belə həyəcan və göz yaşları içində tək qoyub gedim. Əzizim! Məni bağışla, bunu bil ki, burda da sevilən, əfv edilməyən, təhqir olunan, tərk edilən bir insan var. O məni gözləyir. Sənin danışdığın bu əhvalatdan sonra, o daha artıq məni cəlb edir, elə bil ki, mən bu saat, bu an onu görməsəm, bu ayrılığa tab gətirə bilməyəcəyəm... Mənim söylədiklərimin hamısını Nelli
başa düşmüşdümü – bunu bilmirəm. Mən həm bu söylənilən əhvalatdan, həm də dünənki xəstəlikdən sonra həyəcanlı idim, amma yenə də tez Nataşının yanına getdim. Onun otağına girəndə artıq gec idi, saat doqquza işləmişdi. downloaded from KitabYurdu.org 396
Hələ küçədə, Nataşanın yaşadığı evin darvazası qarşısında bir fayton gördüm, mənə elə gəldi ki, bu knyazın faytonudur. Nataşanın otağına yol həyətdən idi. Mən pilləkənlə qalxmağa başlayanda, bir adamın da yuxarı qalxdığını eşitdim. O məndən bir pilləkən tini yuxarıda idi, özü də, əllərini divara sürtə-sürtə, ehtiyatla qalxırdı, görünür, nabələd adam idi. Mənə elə gəldi ki, bu adam knyazdır, amma az sonra fikrimi dəyişdim. O, yuxarı qalxdıqca daha bərk deyinir, daha çox lənətlər yağdırırdı. Əlbəttə, pilləkən dar, çirkli, dik və qaranlıq idi, buna söz yox, lakin o, üçüncü mərtəbəyə qalxdıqdan sonra elə söyüşlər söyməyə başladı ki, bunu mən heç də knyazdan gözləməzdim, çünki bu cənab, arabaçı kimi söyüş söyürdü. Pilləkən üçüncü mərtəbədən başlayaraq işıqlı idi. Nataşagilin qapısı qarşısında balaca bir fənər yanırdı. Lap qapının qabağında mən bu tanımadığım adama çatdım, gördüm ki, bu knyazdır. Mən buna heyrət etdim. Yəqin o belə təsadüfi olaraq mənə rast gəlməsindən son dərəcə narazı idi. Əvvəl o məni tanımadı, lakin birdən bütün sifəti dəyişdi. İlk əvvəl o mənə acıqlı-acıqlı və nifrətlə baxmışdı, downloaded from KitabYurdu.org 397
indi isə bu baxışlar birdən-birə dəyişdi: o mənə şən, mehriban bir nəzərlə baxdı, böyük bir sevinclə əllərini mənə tərəf uzatdı. – Ah, sizsiniz! Az qalmışdı ki, indicə mən dizləri üstə düşüb, həyatımın xilası üçün Allahdan kömək istəyim. Eşitdinizmi necə söyüşlər söyürdüm? Knyaz sadəlövhlük ifadə olunan bir qəhqəhə ilə güldü. Lakin birdən üzü ciddiləşib qayğılı bir şəkil aldı. Başını yırğalaya-yırğalaya dedi: – Görün, Alyoşa Natalya Nikolayevnanı necə bir mənzildə saxlayır! Bax, xırda deyilən bu şeylər adamın simasını göstərir. Mən qorxuram ki, onun başına bir iş gələ. O, xoşxasiyyət bir adamdır, onun nəcib bir qəlbi var, ancaq ki, görürsünüz də, dəlicəsinə sevdiyi bir adamı belə bir daxmada saxlayır! – Zəngin dəstəyini axtara-axtara pıçıldayaraq dedi: – Mən hətta eşitmişəm ki, bəzən yeməyə çörəyi də olmayıb. Mən onun gələcəyini düşünəndə, xüsusilə, Anna Nikolayevnanın gələcəyini, onun arvadı olacağını düşünəndə başım çatlayır... downloaded from KitabYurdu.org 398
O, Nataşanın adını yanlış söylədiyini duymadı, zəngin dəstəyini tapa bilmədiyi üçün acıqlanmışdı. Qapının heç zəngi yox idi. Mən qapının dəstəyini dartdım. Mavra da o saat qapını açıb əl-ayağa düşdü. Mətbəxin açıq qapısından içəridə bəzi hazırlıqlar görüldüyü nəzərə çarpırdı. Mətbəx isə taxta arakəsmə ilə kiçik dəhlizdən ayrılırdı, heç bir şey əvvəlki kimi deyildi, hər şey təmizlənmişdi, hər yer təmiz idi, soba yanırdı, stol üstündə təzə bir qab vardı. Aydın görünürdü ki, bizi gözləyirlər. Mavra dərhal bizim paltomuzu çıxartmağa başladı. Mən ondan soruşdum: – Alyoşa burdadır? Mavra sirli halda pıçıldayaraq dedi: – Gəlməyib. Biz Nataşanın yanına getdik. Onun otağında heç bir xüsusi hazırlıq görünmürdü, hər şey əvvəlki qaydasında idi. Burası da var ki, onun otağı həmişə elə təmiz, elə səliqəli olurdu ki, onu heç yığışdırmaq lazım gəlmirdi. Nataşa qapı ağzında durub bizi qarşıladı. Onun ölgün yanaqları bir anlığa qızarsa da, o, xəstə bir adam kimi arıqlamışdı, bənizi downloaded from KitabYurdu.org
399
olduqca solmuşdu, mən buna heyrət etdim, gözləri qızdırmalı adamın gözlərinə oxşayırdı. O, kirimişcə, tələsə- tələsə əlini knyaza uzatdı, aydın görünürdü ki, təşviş içindədir, özünü itirmişdir. Mənə heç baxmadı da. Mən dayanıb gözləyirdim. Knyaz dostcasına, şən bir halda dedi: – Bu da mən! Bir neçə saatdır ki, qayıdıb gəlmişəm. Bütün bu müddət içərisində siz heç mənim fikrimdən çıxmamısınız (knyaz nəzakətlə onun əlini öpdü), sizin haqqınızda çox-çox şeylər düşünmüşəm! Sizə söyləmək üçün ağlıma o qədər şeylər gəlib ki... Biz, əlbəttə, doyunca danışacağıq! Əvvəla, budur ki, mənim dəmdəməkim, belə görürəm, hələ gəlməyib... Nataşa qızararaq, karıxmış halda onun sözünü kəsdi: – İcazə verin, knyaz, mənim İvan Petroviçə iki kəlmə sözüm var. Vanya, gedək... iki kəlmə... Nataşa əlimdən tutub məni şirmanın o biri tərəfinə apardı.
Məni ən qaranlıq bucağa çəkib, pıçıldaya-pıçıldaya dedi:
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|