F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
410
səhvinizi başa düşəndə, onu mənim qarşımda min cür nəvazişlə təmizləyəsiniz. Amma siz elə rəhmdil, elə təmiz, elə təravətli, elə açıqürəkli bir insansınız ki, sizin tövbə edib peşman olduğunuz an füsunkar bir an olacaqdır, mən bunu qabaqcadan hiss edirəm. Yaxşısı budur ki, indi siz üzr istəmək əvəzinə mənə bir şey deyin. Deyin görüm, bu gün mən sizinlə, sizin düşündüyünüz kimi deyil, daha səmimi, daha açıq ürəklə rəftar etdiyimi bir şeylə isbat edə bilərəmmi? Nataşa qızardı. Mənə də elə gəldi ki, knyazın sözlərində həddindən artıq yüngül, hətta etinasız bir ifadə, şit bir zarafat vardır. Nataşa meydanoxuyucu bir nəzərlə knyaza baxıb soruşdu: – Siz mənə açıqürəkli, sadə və səmimi olduğunuzu isbat etmək istəyirsiniz? – Bəli. – Əgər elə isə, onda mənim xahişimi yerinə yetirin. – Yerinə yetirəcəyimə qabaqcadan söz verirəm. downloaded from KitabYurdu.org 411
– Mənim xahişim budur: siz nə bu gün, nə də sabah Alyoşanı mənim barəmdə nə bir söz, nə də bir eyhamla narahat etməyəcəksiniz. Məni yaddan çıxartdığı üçün onu qətiyyən danlamayacaqsınız, ona
öyüd-nəsihət verməyəcəksiniz. Mən onu elə qarşılamaq istəyirəm ki, guya bizim aramızda heç bir şey olmamışdır, gərək o heç bir şey duymasın. Mənə bu lazımdır. Siz bunun üçün mənə söz verirsinizmi? Knyaz:
– Lap məmnuniyyətlə verirəm, – dedi. – İcazə verin bir şeyi də lap ürəkdən əlavə edim ki, mən belə məsələlərə belə ağılla, aydın fikirlə baxan başqa bir adama çox nadir hallarda təsadüf etmişəm... Budur, deyəsən, Alyoşa da gəldi! Doğrudan da, dəhlizdən səs eşidildi, Nataşa diksindi, sanki nəyə isə hazırlaşmağa başladı. Knyaz üzünə ciddi bir ifadə verərək, nəsə olacağını gözləyirdi, eyni zamanda, Nataşaya diqqətlə göz qoyurdu. Qapı açıldı, Alyoşa cəld içəri girdi.
downloaded from KitabYurdu.org 412
II FƏSİL
O, üzü gülə-gülə, şən, kefi kök halda cəld içəri girdi. Aydın görünürdü ki, bu dörd günü o xoş və kef içində keçirmişdir. Sanki onun üzündə yazılmışdı ki, sizə deyiləsi sözüm var. Hamıya müraciət edərək bərkdən dedi: – Budur, bu da mən, o adam ki hamıdan əvvəl gərək burada olaydı! Lakin indi siz hər şeyi bilərsiniz, hər şeyi, hər şeyi! Ata, bayaq biz ikicə kəlmə də danışmağa macal tapmadıq, amma mənim sizə deyəcək çox sözüm vardı. – Sözünü kəsərək mənə tərəf döndü: – O ancaq xoş dəqiqələrində mənə icazə verir ki, ona sən deyə müraciət edim, vallah, ayrı vaxtda qadağan eləyir! Bir də görürsən onun taktikası dəyişdi, özü mənə siz deməyə başladı. Bu gündən mən istəyirəm ki, onun həmişə xoş dəqiqələri olsun, belə də edəcəyəm! Ümumiyyətlə, bu dörd gündə mən dəyişmişəm, tamam, tamam dəyişmişəm, indi hamısını sizə danışacağam. Lakin sonra. İndi əsas bax, odur! Odur! Yenə odur! – Nataşanın yanında otura-otura, onun əlini ehtirasla downloaded from KitabYurdu.org 413
öpə-öpə əlavə etdi: – Nataşa, əzizim, mənim mələyim, xoş gördük! Bu bir neçə günü səndən ötrü yaman darıxmışam! Ancaq nə edim ki, bacara bilmədim! Özümlə bacara bilmədim! Mənim əzizim! Elə bil ki, bir balaca sınıxmısan, bənizin yaman ağarıb... Alyoşa iftixarla onun əllərini öpür, öz gözəl gözlərilə həsrətlə ona baxırdı, sanki ona baxmaqdan doymurdu. Mən Nataşaya baxdım, onun üzündəki ifadədən bildim ki, Alyoşa haqqında bizim ikimizin də fikrimiz birdir: onun heç bir təqsiri yox idi. Belə günahsız bir adam heç təqsirkar ola bilərdimi?! Birdən Nataşanın solğun yanaqları qıpqırmızı qızardı, sanki onun qəlbinə toplaşan bütün qanı birdən-birə başına vurmuşdu. Gözləri parıldadı. O, iftixarla knyaza baxdı.
Təmkinlə, səsi qırıla-qırıla dedi: – Bəs axı sən... bu bir neçə günü... harada idin? – Nataşa ağır-ağır nəfəs alırdı. İlahi, Alyoşanı o necə çox sevirdi! – Elə məsələ də orasındadır ki, elə bil mən doğrudan da, sənin qarşında təqsirkaram. Axı nə “elə bil!” Əlbəttə, downloaded from KitabYurdu.org
414
təqsirkaram, bunu özüm də bilirəm, bunu bildiyim üçün də gəlmişəm. Katya dünən də, bu gün də mənə deyirdi ki, qadın belə bir etinasızlığı əfv etməz (axı o, çərşənbə axşamı burada nə olmuşdusa, hamısını bilir, elə ertəsi günü mən bunu ona danışdım). Mən onunla mübahisə edirdim, ona sübut edirdim ki, elə bir qadın var ki, bunu əfv edir, o qadının adı Nataşadır, bütün dünyada ona tay ola biləcək bəlkə də bircə adam var: o da Katyadır. Bura gələndə bilirdim ki, bu mübahisədə, əlbəttə, mən udmuşam. Sənin kimi bir mələk əfv etməyə bilərmi? Deyirdim ki, indi mənim Nataşam belə fikirləşəcək: “Gəlmir, deməli, mütləq ona bir şey mane olur, yoxsa o məni yadından çıxara bilməz!” Səni heç yaddan çıxarmaq olarmı?! Bu heç mümkündürmü? Səndən ötrü mən nə qədər iztirab çəkmişəm! Amma mən hər halda, təqsirkaram! İndi mənim dediklərimi eşidəndə, sən özün hamıdan əvvəl məni təmizə çıxardacaqsan. Bu saat hamısını danışacağam. Mən gərək bütün ürəyimdəkiləri sizin hamınızın qarşınızda açıb deyim. Bunun üçün də gəlmişəm. İstəyirdim bu gün (yarımca dəqiqə boş vaxtım vardı) bir ayaqüstü gəlib səni öpüb gedim, ancaq bu da baş downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|