F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
440
Nataşanın acıqdan gözləri parıldadı, o, həyəcanla dedi: – Yaxşı, qulaq asın, mən hamısını açıb deyəcəyəm! III FƏSİL
O ayağa qalxıb danışmağa başladı, lakin duyduğu həyəcandan ayağa qalxdığını hiss etmədi. Knyaz xeyli qulaq asdı, sonra o da ayağa qalxdı. Hər şey həddindən artıq təntənəli bir şəklə düşürdü. Nataşa:
– Çərşənbə günü söylədiyiniz sözünüzü yadınıza salın, – dedi. – Siz dediniz ki, mənə pul lazımdır, mənə adət edilmiş hazırca yol lazımdır, kübar cəmiyyətində ad qazanmaq lazımdır, yadınızdadırmı? – Yadımdadır. – Bəli, siz bu pulu, sizin əlinizdən çıxmaqda olan bütün bu şeyləri əldə etmək üçün çərşənbə günü bura gəlmişdiniz, bu evlənmək məsələsini də bu məqsədlə uydurmuşdunuz, belə hesab etmişdiniz ki, bu zarafat, sizin əlinizdən çıxmaqda olan şeyləri tutub saxlamaqda sizə kömək edəcəkdir. downloaded from KitabYurdu.org 441
Mən bərkdən dedim: – Nataşa, bir fikirləş gör nə danışırsan? Knyaz özünü son dərəcə təhqir olunmuş kimi göstərərək, Nataşanın sözlərini təkrar etdi: – Zarafat! Hesab etmək! Alyoşa dərdli-dərdli oturub baxırdı, bəlkə də heç bir şey başa düşmürdü. Nataşa acıqlı-acıqlı sözünə davam etdi: – Bəli, bəli! Mənim sözümü kəsməyin, and içmişəm ki, hamısını danışacağam. Sizin yadınızdadır, Alyoşa sizin sözünüzə qulaq asmırdı. Onun diqqətini məndən yayındırmaq üçün siz altı ay çalışdınız. Lakin o sizin dediyinizə baxmırdı. Birdən elə bir vaxt gəlib çatdı ki, siz daha bu vəziyyətə dözə bilmədiniz. Bu vaxtı əldən buraxsaydınız, qız da, pul da, xüsusilə pul, üç milyon cehiz əlinizdən çıxacaqdı. Bircə yol qalırdı: Alyoşa sizin seçdiyiniz qızı sevsin! Siz belə fikirləşirdiniz: “Alyoşa o qızı sevsə, bəlkə Nataşadan əl çəkər...” Alyoşa qəmgin halda çığırdı: – Nataşa! Nataşa! Sən nə deyirsən! downloaded from KitabYurdu.org
442
Nataşa Alyoşanın çığırmasına əhəmiyyət verməyərək sözünə davam etdi: – Siz belə də etdiniz. Lakin yenə də əvvəlki məsələ meydana çıxdı! Hər şey düzələ bilərdi, ancaq mən yenə də mane olurdum! Bircə şey sizə ümid verə bilərdi: siz təcrübəli, hiyləgər adamsınız, bəlkə də hələ onda duymuşdunuz ki, Alyoşa bəzən elə bil mənimlə bir yerdə olmaqdan sıxılır, mənə etinasızlıq göstərməyə, məndən bezməyə başlayır, günlərlə mənim yanıma gəlmir, siz bunu görməyə bilməzdiniz. Fikirləşirmişsiniz ki, Nataşa bəlkə onun zəhləsini tökər, o da Nataşanı atar, amma çərşənbə günü Alyoşanın qəti hərəkəti sizi lap mat qoydu. Siz nə etməli idiniz?! Knyaz həyəcanla dedi: – İcazə verin, əksinə, bu hadisə... Nataşa onun sözünü kəsdi: – Mən danışıram! Siz o axşam öz-özünüzdən soruşdunuz: “İndi mən nə edim?” Qərarınız da bu oldu: Alyoşanı sakit eləmək üçün ona Nataşa ilə evlənməyə həqiqətdə deyil, elə-belə, sözdə icazə verim. Siz downloaded from KitabYurdu.org
443
fikirləşirdiniz ki, toy vaxtını istədiyiniz qədər uzatmaq olar, yeni sevgi də bu zaman başlanmışdı, siz bunu başa düşmüşdünüz. Öz işinizi də bu yeni başlanan sevgi üzərində qurmuşdunuz. Knyaz öz-özünə danışırmış kimi astadan dedi: – Romanlar, romanlar, təklik, xəyal, roman oxumaq! Nataşa knyazın sözünü eşitmədi, onun dediyinə heç əhəmiyyət də vermədi, o sanki qızdırma içində idi, həyəcanı get-gedə artırdı. – Bəli, siz öz işinizi bu yeni sevginin üzərində qurmuşdunuz. Bu yeni sevgi müvəffəqiyyət qazanacaqmı?! Axı bu sevgi o zaman başlanıb ki, Alyoşa hələ onda bu qızın bütün gözəl cəhətlərinə bələd deyildi! O axşam ki Alyoşa öz ürəyini açıb ona deyir, deyir ki, mən sizi sevə bilmərəm, çünki mənim vəzifəm və başqa bir sevgi sizi sevməyi mənə qadağan edir, qız da bunun cavabında, birdən ona, həm də onun rəqibinə böyük bir nəciblik, böyük bir hüsn-təvəccöh göstərir, onları ürəkdən əfv edir, belə ki, Alyoşa onun gözəlliyinə valeh olsa da, hələ o vaxta qədər onun belə gözəl bir insan olduğunu heç ağlına da gətirmirdi!.. Alyoşa onda downloaded from KitabYurdu.org
444
mənim də yanıma gəldi, danışdığı da ancaq o qız haqqında idi, qız onu həddindən artıq valeh etmişdi. Bəli, o elə ertəsi gün, yalnız elə minnətdarlıq cəhətdən də olsa, bu gözəl insanı görmək ehtiyacını hiss etməli idi. Yaxşı, axı onun yanına niyə getməsin? Axı əvvəlki qız daha əzab çəkmir, onun taleyi həll olunmuşdur, Alyoşa bütün vaxtını ona verir, bu qıza da bircə dəqiqəsini... Görün Nataşa gərək nə qədər nanəcib olaydı ki, bu bir dəqiqəni də ona qısqanaydı! Sonra isə, heç hiss edilmədən, Nataşadan bu bir dəqiqə əvəzinə bir gün, iki gün, üç gün almağa başlayırlar... Lakin bu zaman həmin o qız, heç gözlənilmədiyi halda, tamamilə yeni bir cəhətdən özünü Alyoşaya göstərir, o çox nəcib, çox fəal bir qızdır, eyni zamanda, sadəlövhcə bir tifildir, bu cəhətdən də onun xasiyyəti Alyoşanın xasiyyətinə çox oxşayır. Onlar dost olmağa, qardaş olmağa and içirlər, bütün ömürləri boyu bir-birindən ayrılmaq istəmirlər. “Beş-altı saat söhbət etməklə” Alyoşanın bütün varlığı yeni duyğuları qəbul etməyə hazır olur, onun qəlbi bu duyğulara təslim olur... Siz də fikirləşib deyirsiniz ki, Alyoşa bir gün öz əvvəlki sevgisini yeni, təravətli duyğuları ilə müqayisə edər və görər downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|