F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
492
– Pis-zad eşitməmişəm, elə belə də olub. Mən heç vaxt yalan demərəm. Axı nə üçün qonağı yaxşı qəbul eləməyək? Yaşamağına yaşayırıq, heç kəs bizə gəlmir, amma bizim hər şeyimiz var. Qoy abırlı adamlar görsün ki, biz də başqa adamlar kimi, yaşamağı bacarırıq. Masloboyev əlavə etdi: – Xüsusilə, bilsinlər ki, siz necə gözəl evdar qadınsınız, əlinizdən necə iş gəlir! Dost, özün bir fikirləş: bəs axı mənim, mənim təqsirim nədir? Başımdan güc-bəla ilə bir Hollandiya köynəyi keçirtdilər, onun ora-burasına zaponkalar taxdırdılar, ayağıma tufli, əynimə çin xələti geydirdilər, özü öz əli ilə başımı daradı, saç yağı sürtdü, özü də berqamot yağı. İstədi üstümə ətir səpsin, krem- brüledirmi, nədir, daha burda səbrim tükəndi, üsyan qaldırdım, öz kişilik hakimiyyətimi göstərdim... Aleksandra Semyonovna birdən qıpqırmızı qızardı: – Berqamot-zad deyil, lap yaxşı fransız saç yağıdır, özü də, üstü bəzəkli, xırdaca farfor bankada! İvan Petroviç, siz deyin, nə teatra getməyə qoyur, nə bir yerə rəqsə buraxır, elə hey paltar alıb bağışlayır, axı paltarı mən neynirəm? downloaded from KitabYurdu.org
493
Bəzənib-düzənirəm, başlayıram otaqda təkbaşına gəzişməyə! Bu yaxında yalvarıb-yaxardım, razı saldım ki, teatra gedək. Geyinib-kecinib hazırlaşdım, üzümü çevirdim ki, yaxama sancaq taxım, heç demə, o birdən özünü verir şkaf tərəfə, bir vurur, iki vurur, bir də gördüm kəlləni atdı yerə. Gedə bilmədik. Bizə heç kəs qonaq gəlmir, heç kəs, heç kəs! Ancaq səhərlər bəzi adamlar gəlirlər, onlar da iş üçün gəlirlər, məni də o saat qovurlar. Amma yaxşı samovar da var, çay dəsti də var, fincan da var, hər şey var, hamısını da bağışlayıblar. Bizə yeməyə də şey gətirirlər, bircə çaxır, bir də saç yağı alırıq. Budur, bu yeməkləri görürsünüz: bu paştetləri, qaxaclanmış bud ətlərini, bu konfetləri, sizin üçün almışıq... Heç olmasa, bircə adam gəlib baxa ki, biz necə yaşayırıq! Bir ildir fikirləşirdim, deyirdim, yaxşı bir qonaq gələr, biz də bu şeylərin hamısını ona göstərərik, onu yedirdib-içirdərik, həm bizi tərifləyərlər, həm də ürəyimiz açılar. Bu axmağın başına saç yağı sürtməyim isə – bu heç ona layiq deyil, onunku elə odur ki, üstü-başı çirkli gəzsin. Görürsünüz onun əynində necə xələt var? Bağışlayıblar! Axı o heç belə bir xələtə layiqdirmi? Onunku odur ki, hər şeydən downloaded from KitabYurdu.org 494
əvvəl, boğazını yağlasın. İndi görərsiniz, o sizi çaydan əvvəl arağa qonaq eləyəcək. – Bəs necə! Ləzzət bundadır! Vanya, o qızıl rənglidən də içək, gümüş rənglidən də, sonra da, təravətlənmiş ürəklə, o biri içkilərə girişək. – Mən bilirdim elə belə də olacaq! – Saşka, narahat olma, sizin sağlığınıza konyakla çay da içərik. Aleksandra Semyonovna əlini əlinə çırparaq həyəcanla dedi:
– Yox, elə şey yoxdur! Çayımız xan çayıdır, biri altı manatdır, üç gün əvvəl tacir bağışlayıb, istəyir bu çayı konyakla içsin! İvan Petroviç, onun sözünə qulaq asmayın, mən bu saat sizə çay süzüm... Görərsiniz, özünüz görərsiniz necə çaydır! O, çay süzməyə başladı. Hiss etdim ki, onlar lap gecəyə kimi məni burada saxlamaq fikrindədirlər. Aleksandra Semyonovna bir ildir ki, qonaq gözləyir, indi istəyir ki, bütün heyfini məndən çıxsın. Lakin mən bura başqa məqsəd üçün gəlmişdim. downloaded from KitabYurdu.org
495
Əyləşərək dedim: – Masloboyev, qulaq as. Mən bura qonaq gəlməmişəm, iş üçün gəlmişəm, sən özün məni çağırmısan, nəsə demək istəyirdin... – Yaxşı, iş öz yerində, dostcasına söhbət də öz yerində. – Yox, əzizim, bu olmayacaq. Doqquzun yarısında mən xudahafiz. İşim var, söz vermişəm ki... – Elə şey yoxdur! Bir iltifat buyur, sən gör məni nə vəziyyətdə qoyursan? Gör Aleksandra Semyonovnanı nə vəziyyətdə qoyursan? Bir ona bax, donub qalıb! Bəs axı o mənim başımı niyə yağlayıb, saçıma berqamot sürtüb? Bir fikirləş! – Masloboyev, sən elə zarafat eləyirsən. Mən Aleksandra Semyonovnaya söz verirəm ki, gələn həftə, lap elə cümə günü sizə nahara gələrəm, amma, qardaş, indi çox qala bilmərəm, söz vermişəm, daha doğrusu, mən gərək bir yerə gedim. Yaxşısı budur ki, de görüm, sən mənə nə deyəcəkdin? Aleksandra Semyonovna mənə bir fincan lap əla çay verə-verə, şikayətli bir səslə, az qala ağlaya-ağlaya dedi: downloaded from KitabYurdu.org
496
– Siz, doğrudan da, saat doqquzun yarısında gedəcəksiniz? Masloboyev: – Saşenka, narahat olma, – dedi, – bu, boş sözdür. O qalacaq, bu boş sözdür! Vanya, yaxşısı budur, de görüm, sən axı həmişə hara gedirsən? Sənin nə işin olur? Bunu bilmək olarmı? Sən axı hər gün harasa gedirsən, işləmirsən... – Sən bunu neynirsən? Yaxşı, bəlkə sonra dedim. Amma yaxşısı budur, sən məni başa sal görüm, sən dünən bizə niyə gəlmişdin, yadındadırmı, mən axı sənə demişdim ki, evdə olmayacağam?.. – Bu sonra yadıma düşdü, dünən yadımdan çıxmışdı. Doğrudan da, səninlə bir iş barəsində danışmaq istəyirdim, amma hər şeydən əvvəl, Aleksandra Semyonovnanı sakit etmək lazımdı. O deyirdi ki: “Budur, bir adam var, özü də sənin dostundur, niyə qonaq çağırmırsan?” Qardaş, sənin üstündə düz dörd gün mənə dinclik vermədi. Əlbəttə, berqamot üçün o dünyada mənim günahımdan keçərlər, amma fikirləşdim ki, niyə axı biz bir axşam dostcasına oturmayaq? Mən də buna görə bir hərbi biclik işlətdim: downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|