www.vivo-book.com
40
səhərçağı knyazdan bir məktub alır, məktub onu son dərəcə
təəccübləndirir...
Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, knyaz bu vaxta qədər
Nikolay Sergeiçə ancaq işə aid olan rəsmi kağız yazırdı. İndi
isə öz ailə vəziyyətindən çox ətraflı surətdə, çox açıqcasına,
dostcasına məktub yazmışdı. O öz oğlundan şikayətlənərək
yazırdı ki, oğlum pis hərəkətləri ilə məni çox düşündürür,
əlbəttə, belə bir uşağın nadincliyinə hələ ciddi bir şey kimi
baxmaq olmaz (görünür, knyaz onu təmizə çıxarmaq
istəyirdi). Lakin mən oğlumu tənbeh eləmək, onu qorxutmaq
istəyirəm, yəni istəyirəm ki, onu bir müddət kəndə, sizin
nəzarətiniz altında qalmağa göndərim. Knyaz yazırdı ki,
mən tamamilə “yaxşı və çox nəcib bir insan olan Nikolay
Sergeiçə, xüsusilə, Anna Andreyevnaya inanıb arxayın
oluram”, sonra da xahiş edirdi ki, onun bu avara oğlunu öz
ailələrinə qəbul etsinlər, onun başına ağıl qoysunlar, onu
sevsinlər,
başlıca olaraq, əgər mümkünsə, onun
yüngülməzac xasiyyətini düzəltsinlər, ona insan həyatında
çox-çox lazım olan xilasedici və ciddi ədəb-ərkan
qaydalarını təlqin etsinlər. Məlum şeydir ki, qoca İxmenyev
www.vivo-book.com
41
işə böyük bir sevinclə girişdi. Knyazın oğlu gəldi, onu öz
oğulları kimi qəbul etdilər. Çox keçmədi ki, Nikolay Sergeiç
onu öz Nataşası kimi, ürəkdən sevdi, hətta knyazla onun
arasındakı əlaqə tamamilə kəsiləndən sonra da, qoca
İxmenyev bəzən öz Alyoşasını fərəhlə xatırlayırdı, knyaz
Aleksey Petroviçə Alyoşa deməyi vərdiş etmişdi. Doğrudan
da, o çox sevimli bir uşaq idi: qəşəng idi, bir qız kimi zəif və
əsəbi idi, bununla belə şən, sadədil və açıqürəkli idi. Sevən,
doğruluq güdən, yaxşılıq bilən, nəcib duyğularla yaşayan bir
qəlbə malik idi. İxmenyevgildə hamı ona pərəstiş edirdi.
Onun on doqquz yaşı olsa da, hələ lap uşaq idi. Deyilənə
görə, atası onu çox sevirmiş, bəs onda niyə onu kəndə
göndərmişdi? Bunu təsəvvür etmək çətin idi. Deyirdilər ki,
Peterburqda o, bikar və boş-boşuna gəzirmiş, qulluq etmək
istəmirmiş, atasını çox dilxor edirmiş. Nikolay Sergeiç
Alyoşadan heç bir şey soruşmurdu. Görünür, knyaz Pyotr
Aleksandroviç
öz
məktubunda
oğlunun
kəndə
göndərilməsinin əsl səbəbini yazmamışdı. Nikolay Sergeiç
də buna görə Alyoşadan bir şey soruşmurdu. Amma söz
gəzirdi ki, guya Alyoşa çox yüngül, bağışlanmaz bir iş
www.vivo-book.com
42
tutmuş, bir xanımla əlaqədə olmuş, kimi isə duelə çağırmış,
qumarda çoxlu pul uduzmuşdur. Hətta bunu da danışırdılar
ki, guya özgə bir adamın pulunu xərcləmişdir. Belə bir söz
də deyirdilər ki, guya knyaz öz oğlunu heç də müqəssir
olduğu üçün deyil, xudbincəsinə bir məsələ üstündə kəndə
göndərmişdir. Nikolay Sergeiç bu dedi-qoduları nifrətlə rədd
edirdi, bir halda ki, Alyoşa özü də atasını çox sevirdi (lakin
bütün uşaqlıq dövründə o heç atasını görməmişdi), onun
haqqında böyük bir məftuniyyətlə, iftixarla danışırdı,
görünür, tamamilə atasının təsiri altında idi. Alyoşa da bəzən
bir qrafinyadan söhbət açırdı: o da, atası da həmin
qrafinyanın dalınca düşmüş, amma axırda o üstün gəlmişdi,
atasının da bunun üstündə ona bərk acığı tutmuşdu. O,
həmişə bu hadisəni iftixarla, uşaq sadəlövhlüyü ilə, bərkdən
gülə-gülə danışırdı, lakin Nikolay Sergeiç dərhal onun
sözünü kəsirdi. Alyoşa həm də atasının evlənmək istəməsi
haqqında deyilən sözlərin doğru olduğunu təsdiq edirdi.
O, bir il olardı ki, kənddə yaşayırdı, arabir atasına
hörmətli, ağıllı məktublar yazırdı. Nəhayət, Alyoşa
Vasilyevski kəndinə elə öyrəşdi ki, knyaz yayda kəndə
www.vivo-book.com
43
gələndə (bunu da qabaqcadan İxmenyevlərə bildirmişdi),
Alyoşa özü atasından xahiş etdi ki, onun Vasilyevskidə daha
çox qalmasına icazə versin, deyirdi ki, kənd həyatı elə onun
arzu etdiyi bir həyatdır. Alyoşanın bütün qərarı və
məftunluğu – onun məsələni son dərəcə tez və əsəbicəsinə
dərk etməsindən, qəlbinin qızğınlığından, bəzən lap mənasız
şeylərə gətirib çıxaran yüngülməzaclığından, bütün zahiri
təəssürlərə son dərəcə tez qapılmasından, qətiyyən iradəli
olmamasından meydana gəlirdi. Lakin knyaz nədənsə, onun
xahişinə şübhə ilə qulaq asdı. Ümumiyyətlə, Nikolay
Sergeiç əvvəlki “dostunu” güclə tanıya bilirdi: knyaz Pyotr
Aleksandroviç son dərəcə dəyişmişdi. O, Nikolay Sergeiçin
hər işində bir bəhanə ilə nöqsan tapmağa çalışırdı, haqq-
hesab dəftərlərini yoxlayanda, çox iyrənc bir tamahkarlıq,
xəsislik və anlaşılmaz bir vasvasılıq göstərdi. Bu şeylər
xoştəbiətli İxmenyevə çox ağır gəlirdi, o xeyli vaxt özünə
inanmamağa çalışdı. Knyaz on dörd il bundan əvvəl, ilk dəfə
Vasilyevski kəndinə gələrkən necə davranırdısa, indi
tamamilə bunun əksinə hərəkət edirdi. Bu dəfə o bütün
qonşuları ilə – məlum şeydir ki, ən mötəbər mülkədarlarla
Dostları ilə paylaş: |