Fakultə : «Əmtəəşünaslıq» Ixtisas : Istehlak mallarının ekspertizası və marketinqi
Yüklə 355,21 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ixtisas
- Işin rəhbəri
- NƏTICƏ VƏ TƏKLIFLƏR 49 ƏDƏBIYYAT 50
- Pambığın əyirilməsi
| 1
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT IQTISAD UNIVERSITETI
Ixtisas : Istehlak mallarının ekspertizası və marketinqi
Mövzu: İplik və saplarin fiziki-mexaniki xassələrinin ekspertizası Işin rəhbəri: dos. M.A.Babayev Tələbə: Məmmədov Röyal Füzuli Bölmə: azərbaycan Qrup: 314 «Təsdiq edirəm» Kafedra müdiri :__________ prof.Ə.P.HƏSƏNOV B A K I 2015 2
GIRIŞ 3 1. Iplik və sapların təsnifatı və çeşid ekspertizası 7 2. Iplik və sapların fiziki xassələrinin ekspertizası haqqında ümumi məlumat 15
3. Iplik və sapların hiqroskopik xassələrinin onların keyfiyyətinə təsiri
17 4. Kondisyon nəmlik və kondisyon kütlə 19 5. Iplik və sapların hiqroskopik xassələrini təyinetmə üsulları 22 6. Iplik və sapların istilik xassələri 26 7. Iplik və sapların mexaniki xassələri haqqında ümumi məlumat 28 8. Iplik və sapların yarımdövrlü qırılma xassələri 30 9. Iplik və sapların birdövrlü, çoxdövrlü xassələri 40 10. Iplik və sapların deformasiyası 43
3
Lifli materialların əksəriyyəti qısa və davamsız olduğuna görə, onlar bilavasitə lif halında toxuculuq materialında tətbiq edilmir. Bu liflərdən əyirmə və eşilmə yolu ilə iplik və sap alınır. Iplik nisbətən qısa liflərdən əyirilir. Sap isə uzun liflərin bir neçəsinin bir yerdə eşilməsi (burma) yolu ilə alınır. Əyirilmə zamanı qısa liflər eşilərək bir-biri ilə bükdərilir. Iplik üçün xammal pambıq, yun, kətan, ştapel lifi və s. liflərdən ibarətdir. Təbii ipəkdən və uzun kimyəvi liflərdən sap istehsal edilir. Iplik əyirilməsində əsas məqsəd qısa liflərdən uzun, davamlı, eyni yoğunluqda, toxuculuq üçün yararlı iplik alınmasından ibarətdir. Əyirilmə zamanı liflər arasında əmələ gələn sürtünmə əmsalı ipliyin davamlı olmasını təmin edir. Müxtəlif lifli materialların əyirilməsi üçün müxtəlif texnoloji proseslər tələb olunur. Odur ki, ayrı-ayrı növ lifli materiallardan iplik və sapların əmələ gətirilməsi xüsusiyyəti barədə məlumat vermək lazım gəlir. Pambığın əyirilməsi. Pambıq əyirici fabrikə müxtəlif çəkilərdə olan taylarda (kiplərdə) daxil olur. Pambıqdan iplik əldə etmək üçün kard, darama və apparat əyirmə sistemindən istifadə olunur. Pambığın kard sistemi üzrə əyirilməsində orta və uzun lifli pambıqdan istifadə olunur. Bu sistem əyirmədə təmiz pambıq lifindən və eləcə də kimyəvi liflərin qarışığından istifadə edilə bilər. Kard sistemi üzrə əyirmədə pambıqdan 83,3-11,8 teks iplik əldə edilir. Darama sistemi ilə əyirmədə kard sistemindən fərqli olaraq aşağı və orta yoğunluqda pambıq və qarışıq iplik emal edilir. Bu əyirmədə də uzun və orta lifli pambıqdan istifadə olunur. Ona görə də kard sistemi ilə yanaşı, darama sistemi üzrə əyirmədən də istifadə edilir ki, bu da daha nazik pambıq ipliyi əldə etməyə imkan verir. Darama sistemi üzrə əyirmədə əsas 15,4-5,8 teks iplik alınır. Bu ipliklər daha zərif, saya, bərabər yoğunluqda və möhkəm olur.
4
Apparat üsulu ilə əyirmədə əsas qısa pambıq liflərindən və əyirmə istehsalı zamanı meydana çıxan tullantılardan istifadə olunur. Aparat üsulu ilə əyirilmiş ipliklər daha yoğun olurlar (50-250 teks). Bu üsulla əldə edilən saplar boş, tiflikli olmaqla, onların yoğunluğu və möhkəmliyində daha çox qeyri-bərabərlik özünü göstərir. Kətan lifinin əyirilməsinin özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Kətan lifi xalis kətan və eləcə də kimyəvi liflər ilə qarışıq halda emal edilir. Kətan lifləri xüsusi daraqlı maşınlarda daranır. Bu zaman kətan lifi və qısa liflərə (kilkə) ayrılır. Burada əsas məqsəd uzun lifləri paralelləşdirməkdən və onu toxuculuq üçün yararlı hala salmaqdan ibarətdir. Liflərin düzləndirilməsi və paralelləşdirilməsi lent maşınlarında icra edilir. Kətan lifi nazik lentlər vəziyyətinə gətirildikdən sonra fasiləsiz işləyən maşınlarda əyirilir. Kətan lifi quru və yaş halda əyirilir. Daha doğrusu, əyirilmə əməliyyatı kətan lifi
nəmləşdirildikdən sonra
və nəmləşdirilməmiş icra edilə bilər. Nəmləşdirilmiş vəziyyətdə əyirilən kətan lifindən əldə edilən ipliklər nisbətən orta və nazik olmaqla hamar və daha davamlı olur. Bu üsulla ən çox 69-20 teks ipliklər emal edilir. Yuxarıdakılardan aydın olur ki, yaş halda əyirmədə uzun liflərdən bu ipliklər daha keyfiyyətlidir. Quru halda əyirmə zamanı daha yoğun və tiftikli ipliklər əldə edilir. Ona görə ki, bu üsulda uzun liflərdən istifadə etmək çətindir. Quru halda əyirmədə ən çox kətan kilkəsindən istifadə edilir. Kilkə və liflərin daranması üçün kard əyirici maşınlarından istifadə edilir. Belə ki, kilkə iplikləri quru və yaş üsullarla emal edilir. Kilkədən quru əyirmə üsulunda 667-200 teks, yaş əyirmədə isə 200-100 teks iplik emal edilir. Göründüyü kimi, kilkədən alınan ipliklər keyfiyyət və zərifliyinə görə uzun liflərdən alınan ipliklərə güzəştə gedir. Yunun əyirilməsində iki əyirmə sistemindən – apparat (mahud) və darama əyirmə üsulundan istifadə olunur. Yun ipliklər pambıq və kimyəvi liflərin qarışığı ilə də alınır. Apparat əyirmə sistemi daha çox tətbiq olunan üsuldur. Bu üsul ən çox qısa yun liflərindən ipliklərin alınması üçün tətbiq edilir. Apparat üsulu ilə əyirmədə
Yüklə 355,21 Kb. Dostları ilə paylaş:
|