Fakultə : «Əmtəəşünaslıq» Ixtisas : Istehlak mallarının ekspertizası və marketinqi
Yüklə 381,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Posalı sementlər
- Posalı portlandsement
- 3. MINERAL YAPIŞDIRICI MATERIALLARIN KEYFIYYƏTININ QIYMƏTLƏNDIRILMƏSI
- Cədvəl 1. Müxtəlif markalı sementlərin əyilmə və sıxılma möhkəmliyi Sementlərin markaları 200
- Cədvəl 2. Tezbərkiyən sementlərin sıxılma və əyilmə möhkəmliyi Sementlərin adları
33
Posalı sementlər qrupuna tez soyudulmuş domna posası ilə portlandsement, əhəng, gips və s.-nin qarışığından hazırlanan hidravlik yapışdırıcı maddələr aiddir. Bir sıra mühüm üstünlüklərinə görə belə sementlərin istehsalına böyük əhəmiyyət verilir və buna görə də posalı sementlərin istehsalı bütün sementlərin 30%-ni təşkil edir.
Posalı portlandsement. Portlandsement klinkeri ilə tez soyudulmuş domna posasının müəyyən nisbətdə bir yerdə üyüdülməsindən və ya həmin materialların ayrılıqda üyüdülərək mükəmməl surətdə qarışdırılmasından alınan hidravlik yapışdırıcı maddəyə posalı portlandsement deyilir. Həmin sementdə posanın miqdarı 30%-dən az və 60%-dən çox olmamalıdır. Tutma sürətini tənzimləmək məqsədilə 5%-ə qədər gips əlavə olunur. Posalı portlandsementin xassələri adi portlandsementdən çox az fərqlənir. Tökmə halda həcm çəkisi 1100-1300 kq/m 3 , sıxlaşdırılmış halda 1600 kq/m 3
və daha çox ola bilər. Xüsusi çəkisi 2,8-2,9 q/sm 3 -dür.
Həmin sementin tutma sürəti posanın kimyəvi tərkibindən və klinkerlər posanın nisbətindən asılıdır. Tutma sürəti adi portlandsementin tutma sürətindən bir qədər azdır. Tutma başlanğıcı 4-6 saat, sonu isə 10-12 saatdır. Posalı portlandsementin markaları 200, 300, 400 və 500-dür. Posalı portlandsement tutduqda və bərkidikdə çox az istilik ayırır. Bu xüsusiyyət yay beton işlərində əlverişlidirsə, qış işlərində yaxşı deyildir. Ümuimiyyətlə, posalı portlandsement teperaturun dəyişilməsinə çox həssasdır. Aşağı müsbət temperaturlarda sement çox tədricən tutur və bərkiyir, temperatur artdıqda isə bu proseslər tezləşir. Odur ki, həmin sementdən hazırlanan məmulatı buxara verirlər. Posalı portlandsement hazırladıqda götürülən klinkerdə üçkalsiumlu alüminatın miqdarı 8%-dən az olarsa, alınan sement minerallı suların təsirinə daha 34
çox davamlı olur. Bataqlıq və çirkli sularda rast gələn sərbəst turşuların təsirinə davamlı deyildir. Posalı portlandsement onun içərisinə qoyulan polad armaturla çox yaxşı yapışır, ona dağıdıcı təsir etmir. Buna görə həmin sementi dəmir-beton konstruksiyalarda işlətmək mümkündür.
35
QIYMƏTLƏNDIRILMƏSI
Yapışdırıcı materiallar müasir tikintinin əsas materialı olub, müxtəlif betonların, bütün mümkün olan tikinti məmulatlarının konstruksiyaları və qurğuların, həmçinin suvaq məhlullarının hazırlanması məqsədilə geniş tətbiq edilir. Mineral yapışdırıcı materialların növləri müxtəlifdir və bunlar müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur. Odur ki, mineral yapışdırıcı materialların ayrı-ayrı növlərinə müxtəlif keyfiyyət tələbləri qoyulur. Mineral yapışdırıcı materialların əsas keyfiyyət göstəricilərinə sıxlıq, narınlıq dərəcəsi, bərkimə müddəti, möhkəmliyi, korroziyaya davamlılıq və s. kimi göstəricilər aiddir. Bu keyfiyyət göstəricilərinin tələb olunan həddi uyğun standartlarda normalaşdırılır. Mineral yapışdırıcı materialların ən geniş yayılmış növlərindən biri olan sementlərin keyfiyyətinə verilən standart norma QOST 10178-62 üzrə normalaşdırılır. Həmin
standart üzrə
sementlər aşağıdakı markalarda buraxılmalıdır. 1. Portland sement – 330, 400, 600 və 500. 2. Hidrofob portland sement – 300 və 400. 3. Plastik portlansement – 300, 400, 500. 4. Sulfata davamlı portlansement – 400. 5. Şlakolu portland sement – 200, 300, 400 və 500. Qeyd olunan markalar üzrə sementlər cədvəl 1-də verilən mexaniki keyfiyyət göstəricilərinə malik olmaqdadır. Tez bərkiyən portland sement və şlako-portland sement əyilmə və sıxılma möhkəmliyi standart üzrə dəlvəl 2-dəki kimi olmalıdır.
36
Müxtəlif markalı sementlərin əyilmə və sıxılma möhkəmliyi Sementlərin markaları 200 300 400 500 600 200 300 400 500 600 Sementlərin adları 28 gün sonra əyilmə zamanı möhkəmliyin həddi kq/sm 2 2 gün sonra əyilmə zamanı möhkəmliyin həddi kq/sm 2 Portland sement - 45
55 60
65 - 300 400 500
600 Hidrofob portland sement -
55 - - - 300
400 - - Plastik portland sement
- 45
55 60
- - 300 400 500
- Sulfata davamlı portland sement - - 55 - - - - 400 - - Şlako-portland sement 35
45 55
60 - 200 300 400
500 -
Cədvəl 2. Tezbərkiyən sementlərin sıxılma və əyilmə möhkəmliyi Sementlərin adları 1:3 nisbəti məhluldan hazırlanmış nümunə 3 gün bərkimədən sonra möhkəmlik həddi Əyilmə zamanı Sıxılma zamanı Tez bərkiyən portland sement 40 250
Şlako-portland sement 35
200
Hər iki sementlərə 28 gün bərkimədən sonra 400 kq/sm 2 sıxılma möhkəmliyinə malik olmalıdır. Tikinti gipsi mineral yapışdırıcı materiallar içərisində ən geniş tətbiq olunan maddələrdən biridir.
Yüklə 381,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|