Fakultə : «Əmtəəşünaslıq» Ixtisas : Istehlak mallarının ekspertizası və marketinqi
Yüklə 381,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Havada bərkiyən əhəng.
- Havada bərkiyən əhənglərin çeşidi.
- Sönməmiş əhəng kəsiyi
- Hidrat əhəngi
- Inşaat gipsi.
- Hidravlik əhəng.
12
1. Əhəng yapışdırıcılarının kimyəvi tərkibi çoxlu miqdarda kalsium oksidindən (CaO) və bir qədər də maqnezium oksidindən (MgO) ibaətdir. 2. Gips yapışdırıcılarının əsas tərkibi CaSO 4 -dən ibarətdir. 3. Maqnezit yapışdırıcılarının əsas tərkibi MgO-dan ibarətdir və başqa yapışdırıcılardan fərqli olaraq MgCl 2 və MgSO 4 məhlulları ilə qarışdırıldıqdan sonra bərkiyir. Bu qrupdan olan dolomit yapışdırıcılarının tərkibi MgO-dan və qismən CaCO 4 -dən ibarətdir. 4. Maye şüşənin tərkibi Na 2 OnSiO 2 və K
2 OnSiO
2 -dən ibarətdir. Suda bərkiyən yapışdırıcı maddələrin tərkibi çox mürəkkəbdir və başlıca olaraq dörd oksidin: CaO – SiO 2 – Al
2 O 3 – Fe 2 O 3 birləşmələrindən ibarətdir. Bu maddələr çox müxtəlif tərkibli kimyəvi birləşmələr əmələ gətirdiyindən, cüröəcür xassəli bir sıra hidravlik yapışdırıcı maddələr alınır. Hidravlik yapışdırıcı maddələr öz tərkibinə və qatılan əlavələrin miqdarına görə üç qrupa bölünür: 1. Əsas yapışdırı maddələr. Bunlarda aktiv və ya inert əlavələr ya olmur, ya da 10-15%-dən az olur, məsələn, portlandsement, suda bərkiyən əhəng. 2. Qarışıq yapışdırıcı maddələr. Bunlarda aktiv əlavələrin miqdarı 15%-dən, inert əlavələrinki isə 10%-dən az olur, məsələn, putsolanlı portlandsement, posalı portlandsement və s. 3. Xüsusi tərkibli yapışdırıcı maddələr. Məsələn, hidrofob sement, plastikləşdirilmiş sement, genişlənən sement və s. Mineral yapışdırıcı materiallar bərkiməsinə və möhkəmliyinə görə 2 qrupa bölünür. Bunlardan birincisinə havada bərkiyən materiallar, ikincisinə isə hidravlik yapışdırıcı materiallar deyilir. Havada bərkiyən yapışdırıcılar yalnız havada bərkiyib, uzun müddət öz möhkəmliyini mühafizə etməsi ilə xarakterizə edilir. Onlar əsasən yerüstü tikintilərdə tətbiq olunur. Hidravlik yapışdırıcı maddələr yalnız havada deyil, həmçinin suda da bərkiyib öz möhkəmliyini saxlaya bilir. Bunlardan yerüstü və yeraltı, yəni sualtı qurğuların tikintisində istifadə edilir.
13
Havada bərkiyən yapışdırıcı maddələrə havada bərkiyən gips, əhəng, maqnezium yapışdırıcıları, habelə əriyən şüşə aiddir. Havada bərkiyən əhəng. Havada bərkiyən əhəng xüsusi ojaqlarda 1000-1200 0 temperaturda yandırılmış əhəng daşı, təbaşir, dolomit və digər təbii materiallardan alınır. Havada bərkiyən əsas tərkib hissəsi kalsium oksidindən ibarətdir. Bəzən aktiv material olaraq, əhəngin içinə maqnezium oksidi qatılır.
Havada bərkiyən əhənglər üç əsas növlərə ayrılır: bunlar sönməmiş əhəng kəsəklərindən, hidrat əhəngindən və döyülmüş halda olan sönməmiş əhəngdən ibarətdir. Sönməmiş əhəng kəsiyi – ağ, yaxud boz rəngdə olan tikələrdən ibarətdir. Inşaatda istifadə edilməsi üçün bu əhəng söndürülməli, yəni su ilə qatışdırılmalıdır. Əhəng az miqdarda su ilə (1:1) qatışdırılanda sönüb toz halına, çox miqdarda su ilə (3:1) qatışdırılanda isə xəmir halına düşür. Qum ilə qatışdırılan əhəng xəmirindən əhəng məhlulu əmələ gəlir ki, bu da iş materialı sayılır. Əhəng söndürülən zaman külli miqdarda isti çıxır. Sönməsinin sürətindən asılı olaraq əhəng kəsəyi tezsönən (20 dəqiqə içərisində) və yavaşsönən (20 dəqiqədən gej) əhənglərə bölünür. Tezsönən əhəng yüksək keyfiyyətli sayılır, çünki bu söndürüləndə xəmiri çox çıxır və içində sönməmiş zərrələri demək olar ki, çox az olur. Hidrat əhəngi – toz halında olan materialdır. Bu sönməmiş əhəngdən döyülüb əmələ gətirilir. Döyülmüş halda olan sönməmiş əhəng – toza bənzər materialdan ibarətdir. Bu əhəng sönməmiş əhəngdən narın döyülüb əmələ gətirilir. Bu əhəngin hidrat əhəngdən üstünlüyü ondan ibarətdir ki, bunun məhlulu tez bərkiyir və daha çox davamlı olur. Bundan başqa, həmin əhəngin istehsalında itki hidrat əhəng istehsalında olan itkidən xeyli az olur.
14
Havada bərkiyən əhəng keyfiyyətjə 1-ji, 2-ji və 3-jü sorta ayrılır. Əhəng kəsəyinin sortu onun tərkibində olan kalsium və maqnezium oksidinin miqdarından (bunlar nə qədər az olsa, əhəngin sortu da o qədər aşağı olur) və söndürülən zaman çıxan əhəng xəmirinin sönməmiş zərrələrinin miqdarından asılıdır. Hidrat əhəngin və döyülmüş əhəngin sortu onun tərkibində olan kalsium və maqnezium miqdarından və habelə, əhəngin narın döyülməsindən (nə qədər iri hissəjiklər çox olsa, o qədər əhəngin sortu da aşağı olur) asılıdır. Döyülmüş halda olan sönməmiş əhəng sortlara ayrılmır. Inşaat gipsi. Inşaat gipsinə yanlış olaraq tijarətdə alebastr deyilir. Inşaat gipsi 200 0
Inşaat gipsi tijarətə, adətən döyülmüş, ağ, əldə yağlı hiss olan toz halında gətirilir. Inşaat gipsinin əsas tərkib hissəsi kalsium 2-sulfatdan ibarətdir. Inşaat gipsi çox tez bərkiyir. Inşaat gipsi 30 dəqiqədə tamamilə bərkiyir, ona görə də xalis gips müxtəlif elektromontac işlərində tətbiq edilir. Bununla bərabər, inşaat gipsinin suya qarşı davamı və mexaniki davamı azdır. Bununla əlaqədar olaraq, inşaat işində, o jümlədən taxtapuş işlərində inşaat gipsi, adətən əhənglə və digər materiallarla qatışıq tətbiq edilir. Keyfiyyətjə inşaat gipsi 1-ji və 2-ji sortlara ayrılır. Gipsin sort bölgüsü gipsin narınlığından və onun nümunəsinin sıxılmağa davamından asılıdır.
Hidravlik əhəng 900-1000 0 temperaturda əhəng daşından yandırılıb əldə edilən materialdır. Gil maddəsi çox (15-20%) olan əhəng daşını yandıranda qüvvəli hidravlik əhəng, gil maddəsi az olan əhəng daşı yandırılanda isə zəif hidravlik əhəng əldə edilir. I Hidravlik əhəng satışa, əksəriyyətlə toz halında gətirilir. Hidravlik əhəng su təsiri ilə rast gələn binaların bünövrəsinə, habelə havada bərkiyən əhəng yerinə diva rvə taxtapuş üçün işlənir. Bərkiyən zaman hidravlik əhəng havada bərkiyən Yüklə 381,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|