Fakultə: qnm kurs: 1 Qrup: 227. 22 Fənn: Logistikanın əsasları Müəllim: Mustafayev Vahid



Yüklə 9,23 Mb.
tarix21.05.2023
ölçüsü9,23 Mb.
#111826
Neft-Qaz sənayesində tədarükat logistikası kopyası


Fakultə: QNM
Kurs: 1
Qrup: 227.22
Fənn: Logistikanın əsasları
Müəllim: Mustafayev Vahid
Tələbə: Həsənli İlkin
Neft-Qaz sənayesində tədarükat logistikası
Logistika infrastrukturu tam təmin edilmiş təchizat, tədarük, saxlama və təyinat məntəqəsinə (daha doğrusu, müştəriyə) çatdırılma sistemi üzrə fəaliyyətin təmin edilməsinin dəqiq sistemidir. Belə sistemin funksiyası qiymət siyasəti və təchizatçılarla əlaqələrin müəyyənləşdirilməsidir. N.G. Kuvayevə görə, Logistika tədarükü malların əlavə emalı ilə, zəruri resurslarla - təbii, maddi-texniki, informasiya, insan, institusional və maliyyə resurslar ilə təmin edilmiş ticarət, məişət və inzibati xidmətlərin göstərilməsi ilə əlaqəli nəqliyyat, anbar və xidmət elementlərini birləşdirir.
Neft-qaz sənayesi sahə məhsullarının kəşfiyyatı, hasilatı, emalı və daşınmasının ardıcıl proseslərindən ibarət iqtisadiyyat sahəsidir. Bütün bunlar birbaşa yataqlarda aparılır. Ölkəmizin neft-qaz hasilatı sərt iqlim şəraiti ilə əhatə olunmasa da daha çox yerin və dənizin dərinliklərindən çıxarılır, bu, ilk növbədə, infrastruktur elementləri olan ərazilərin əlavə nəqliyyata yanaşmasını tələb edir. Bununla bərabər, tələb olunan səviyyədə neft və qaz istehsalını qarşılamaq məqsədilə onların satışını təşkil etmək, işçilər üçün əlverişli təhlükəsiz şərait yaratmaq və bir müddət sonra sahələrdə işləmək üçün istifadə olunan avadanlıq və texnologiyaların yenilənməsini qarşılamaq lazımdır.
Belə ehtiyaclara əsasən, sahələrdə iki növ yük axını yaranır:
İstehsal fəaliyyətini təmin edən yüklər.
İşçilərin daxili ehtiyaclarını təmin edən mallar.
İstənilən iş yeri üçün, bu mərhələdə aparılan əməliyyatlar növündən (kəşfiyyat, istehsal, hazırlıq, neft emalı və s.), habelə bu proseslərdə iştirak edən avadanlıq növündən asılı olaraq yük axınlarının tərkibi müəyyənləşdirilir.
Quyuların istismarı üsuluna görə bu gün AR-da neft hasilatı strukturunda son bir neçə illər ərzində payı 93,1% -ə çatan nasos üsulu üstünlüyə malikdir.
Neft hasilatının nasos metodunun ən çox istifadə ediləcəyi faktiki nasos avadanlığı olan malların axını, eləcə də maksimum nasos işinin icrası üçün başqa zəruri avadanlıqları müəyyən edir. Torpaq üsulu ilə dağ-mədən sənayesinin həyata keçirildiyi sahələrdə axın qurğuları və klapanları olan yük axınları formalaşır. Neft hasilatı kompressor və ya qaz-lift üsulu ilə həyata keçirildikdə, bir çeşmənin davamıdır, kompressor stansiyaları və digər avadanlıqlar sahələrə göndərilir.
Neft-qaz sektoru iqtisadiyyatın yeganə sektorudır ki, burada tamamilə nəqliyyatın istənilən növləri müxtəlif məqsədlərə cəlb olunur: dəmir yolu, su, hava, yol və boru kəməri. Bundan əlavə, çox vaxt nəqliyyat vasitələrinin özləri təkcə nəqletmə vasitəsi deyil, həm də neft-qaz avadanlıqlarının bir hissəsi, mobil platformaların bir növü olaraq çıxış edir.
Fasiləsiz təchizatı qarşılamaq üçün nəqliyyat şəbəkəsi, xüsusilə hər cür nəqliyyat üçün çətin olan sahələrə uzaq məsafələrdən uzanır. Buna görə ekskavatorlar, kranlar, stansiyalar, emal kompleksləri və s. kimi avadanlıqların ötürülməsi bir sıra çətinliklərə səbəb olur. Neft və qaz yüklərinin kompleks nəqli üçün ehtiyac yarandıqda, xüsusən də inkişaf etmiş sahələrdə mövcud infrastrukturun problemi kəskinləşir.
Logistika şəbəkəsi konsepsiyasını dərinləşdirməklə söyləmək lazımdır ki, onun elementlərinin əksəriyyəti aşağıdakı axınların vasitəsilə bir-biri ilə əlaqələndirilir:
maddi və onunla əlaqəli;
məlumat;
maliyyə.
Odur ki, təbii olaraq istənilən logistik problem ayrıca götürülmüş bir səviyyədə deyil, kompleks şəkildə həll olunmalıdır. Logistiktada infrastrukturun müəyyən edilməsinə yanaşma zamanı nəzərə almaq lazımdır ki, onun formalaşmasının əsas səbəblərdən biri maliyyə aktivlərinin, maddi-əmək resurslarının bazar strukturlarının aktiv şəbəkə zolağı ilə yığılması prosesidir. Bu yolla transmilli şirkətlər və ən iri holdinqlər bazarda öz ticari-biznes şəbəkəsini genişləndirirlər.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısı
T.İ. İmanov (2005) Logistikanın əsasları. Bakı "Tohsil" NPM, 474 s.
А. М. Гаджинский (2016) Логистика. М.: Издательско¬книготорговый центр "Маркетинг", 396 с.
Diqqətinizə görə təşəkkürlər
Yüklə 9,23 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə