##Fakültənin adı: Coğrafiya və ÇH ##İxtisas: Coğrafiya

##Fakültənin adı: Coğrafiya və ÇH

##İxtisas: Coğrafiya

##Fənnin adı: Coğrafiya tarixi

##Bölmə: Azərbaycan

##Qrup: 401, 402, 403 coğrafiya

##Müəllimin adı, soyadı və atasının : dos. F. A. Həsənli

##Ümumi coğrafiya kafedrasının müdiri: dos. F. A. Həsənli

##Kafedra üzrə işçi qrupun üzvləri:

##1. c. e. ü. f. d. , dos. Y. Q. Əliyev

##2. c. e. ü. f. d. , dos. N. D. Uluxanlı

##3. müəllim T. C. Həbibov

##M Ü N D Ə R İ C A T

##Mövzu 1. Kursun məqsəd və vəzifələri. Coğrafiyanın inkişaf dövrləri. (1 - 33) . . səh 2 - 9

##Mövzu 2. Afrikanın cənubundan Hindistana dəniz yolunun kəşfi(1 - 42) . . . . . . . . səh 9 - 19

##Mövzu 3. Ilk dünya səyahəti, XXI əsrdə. Cənubi Amerikanın tedqiqi. (1 - 63) səh 19 - 33

##Mövzu 4. Ameriqo Vespuççi. Kolumbdan sonra Şimali Amerikanın öyrənilmə tarixi. ##. (1 - 24) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 33 - 39

##Mövzu 5. Böyük coğrafi kəşflər, Xristofor Kolumb. (1 - 67) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 39 - 54

##Mövzu 6. Böyük coğrafi kəşflərdən əvvəl orta əsrlərdə ərəblərin və türk dünyasının ##coğrafiyanın inkişafında rolu. (1 - 19) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 54 - 59

##Mövzu 7. Avropada orta əsrlər coğrafiyası. Normanların coğrafiyanın inkişafında rolu.

## (1 - 15) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 59 - 62

##Mövzu 8. Dünya haqqında təsəvvürlərin formalaşmasi. (1 - 39) . . . . . . . . . . . . . . . . səh 62 - 71

##Mövzu 9. Avstraliyanın kəşfi, Avrasiya və İndoneziyanın öyrənilmə tarixi (1 - 40) ##. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 71 - 80

##Mövzu 10. Antarktidanin kəşfi və öyrənilmə tarixi. (1 - 27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 80 - 86

##Mövzu 11. Şimal qütb tədqiqatçıları. (1 - 55) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh86 - 99

##Mövzu 12. Aleksandr Humbolt, Litke. (1 - 15) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 99 - 102

##Mövzu 13. Asiyanın tədqiq olunma tarixi. (1 - 34) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 102 - 110

##Mövzu14. Nikolay Mixayloviç Prejavalskinin tədqiqatlari. (1 - 18) . . . . . . . . . . . . . . səh 110 - 114

##Mövzu 15. XVIII əsrin ikinci yarısı, XIX əsrin əvvəllərində rus tədqiqatçılarının ##coğrafiyanın inkişafinda rolu. (1 - 71) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh114 - 131

##Mövzu 16. Vasili Vasileyiviç Dokuçayev. (1 - 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh131 - 131

##Mövzu 17. Dünya okeanı haqqında ümumi məlumat, Çellencerin dünya okeanının ##öyrənilməsində rolu. (1 - 67) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh131 - 147

##Mövzu 18. Makarov, Şokalski və okeanların səciyyəsi. (1 - 20) . . . . . . . . . . . . . . . səh 147 - 152

##Mövzu 19. Azərbaycanda coğrafiyanın inkişafında görkəmli şəxslər. (1 - 47 ) ##. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . səh 152 - 162

##book_id=530//book_name= Coğrafiya tarixi //

##fk=106//ks=04//fn=530//sumalltest=0//

##num=1// level= 1// sumtest=33 // name= Kursun məqsəd və vəzifələri. Coğrafiyanın inkişaf dövrləri//

1. İlk dəfə Hind okeanından Atlantik okeanına Afrikanın cənubundan su yolunun olmasını kəşf edən xalqlar:

A) Finikiyalılar

B) Hindlilər

C) Minoylar

D) Yunanlar

E) Romalılar

2. Günəşin düşmə bucağına əsaslanmaqla Yerin meredian üzrə çevrəsini və radiusunu hesablayan alim:

A) Eratosfen

B) Pifaqor

C) Homer

D) Aristotel

E) Aristarx

3. Heliosentrik nəzəriyyəni ilk dəfə irəli sürən, lakin elmi cəhətdən əsaslandıra bilməyən yunan alimi:

A) Aristarx

B) Diaş

C) Fales

D) Anaksimandr

E) Pifaqor

4. X. Kolumbun kəşf etdiyi torpaqların Hindistan olmadığı kim tərəfindən müəyyən edilmişdir?

A) Ameriqo Vespuççi

B) David Livinqston

C) Jak Pikar

D) Leyf Erikson

E) Marko Polo

5. E. ə 580 – 500 cü illərdə Misir, Babilistan, Hindistanda olması güman edilən alim?

A) Pifaqor

B) Homer

C) Strabon

D) Aristarx

E) Fales

6. XV əsrə qədər ən mükəmməl sayılan xəritə kimə məxsus idi?

A) Ptolomeyə

B) Strabona

C) Pifaqora

D) Herodota

E) Homerə

7. Misirdən Hindistana eramızdan əvvəl 120 – ci ildə ilk dəfə üzən yunan mənşəli səyyaf:

A) Evdoks

B) İndikoplo

C) Ptolomey

D) Strabon

E) Erikson

8. “Böyük Çertyoj” adlanan sxematik xəritənin hazırlanmasında rusların məqsədi:

A) Rus dövlətinin sərhədlərini müəyyən etmək

B) Ural dağlarından şərq hissələri tədqiq etmək

C) Çinlə sərhədləri müəyyən etmək

D) Orta Asiyanı öyrənmək

E) Avropa ölkələri ilə sərhəddi müəyyənləşdirmək

9. Yunanların Yer haqqında ən qədim təsəvvürləri neçənci əsrə və kimə məxsusdur?

A) E. ə VIII – VII əsr, Homerə

B) E. ə XII – X əsr, Homerə

C) E. ə VIII əsr, Falesə

D) E. ə VI əsr, Anaksimandra

E) E. ə V əsr, Pifaqora

10. Heliosentrik nəzəriyyəni ilk dəfə irəli sürən yunan alimi:

A) Aristarx

B) Homer

C) Pifaqor

D) Anaksimandr

E) Hipparx

11. M. Barariyə görə Aralıq dənizinin əsas tədqiqatı kimlərlə bağlıdır?

A) Finikiyalılarla

B) Misirlilərlə

C) Yunanlarla

D) İtalyanlarla

E) Türklərlə

12. Yunanlarla tərəfindən e. ə 600 – cü ildə Fransanın hansı şəhərininəsası qoyuldu?

A) Marsal

B) Tuluza

C) Lion

D) Paris

E) Brest

13. Hindistana ilk avropalı səyyah kimin olması güman olunur?

A) Evdokosun

B) Ptolomeyin

C) Kosmanın

D) Eratosfenin

E) Hipparxın

14. Çjan – Çyan Çin hökmdarına hansı ölkələr haqqında məlumat gətirməklə onun qarşısında yeni bir dünya açdı?

A) Davan, Xərəzm, Saqdoniya

B) Baktriya, Davan, Ərəbistan

C) Xərəzm, Davan, Türküstan

D) Saqdoniya, Sibir, Qazağıstan

E) Hindistan, Hind – Çin, Tibet

15. İpək yolunun əsasının başlanğıcı 138 – ci ildən başlayaraq kimlər tərəfindən qoyulmaya başlanılmışdır?

A) Çinlilər

B) Hindlilər

C) Misirlilər

D) Şumerlər

E) Yunanlar

16. 547 – ci ildə “Xristian topoqrafiyası” əsəri ilə VI əsrdə şöhrət qazanmış şəxs kim olmuşdur?

A) Kosmo İndikoplo

B) Çjan Çyan

C) Cerald Bari

D) Klavdiy Ptolomey

E) Bartolomey Diaş

17. Coğrafiya tarixinin məlumatlarına görə Avropada ilk dənizçilər kimlər olmuşlar?

A) Krit adasında minoylar

B) Siciliya adasında minoylar

C) Kipr adasında türklər

D) Ərəbistan yarımadasında finikiyalılar

E) Balkan yarımadasında yunanlar

18. Tədqiqatlara görə finikiyalılar şimalda hansı adalara qədər üzə bilmişlər?

A) Böyük Britaniyaya qədər

B) İslandiyaya qədər

C) Qrenlandiyaya qədər

D) Baham adalarına qədər

E) heç biri

19. Yer kürəsini maye içərisində tıxaca bənzədən yunan filosofu?

A) Fales

B) Anaksimandr

C) Strabon

D) Aristotel

E) Pifaqor

20. Finikiyalıların ən böyük kəşfi nədən ibarət olmuşdur?

A) Hind və Atlantik okeanları arasında Afrikanın cənubundan su yolunun olmasını müəyyənləşdirmişlər

B) Afrikanın şimalındaki dövlətləri tədqiq etmişlər

C) Tektonik gölləri təyin etmişlər

D) Afrikada iqlim qurşaqları ayırmışlar

E) Ən böyük tektonik sınma zonasını müəyyən etmişlər

21. Yerin Ay üzərinə kölgəsinin düşməsinə əsaslanaraq onun kürə formasında olması fikri kimə məxsusdur?

A) Aristotelə

B) Pifaqora

C) Eratosfenə

D) Aristarxa

E) Strabona

22. “Coğrafiyanın atası” sayılan alim kimdir?

A) Eratosfen

B) Ptolomey

C) Strabon

D) Aristarx

E) Kopernik

23. Coğrafiya tarixində ilk dənizçilər hansı xalqlar sayılır?

A) Minoylar

B) Finikiyalılar

C) Yunanlar

D) İtalyanlar

E) Normanlar

24. Maellanın səyahəti təfsilatı ilə öz əksini tapan “İlk dünya səyahəti” əsəri kimə məxsusdur?

A) Antonio Piqafettaya

B) El - Kanoya

C) Bartolomey Diaşa

D) Mixail Staduxinə

E) Vasili Kolesnikova

25. Vətənimiz haqqında ilk coğrafi məlumatlar kimə məxsusdur?

A) Herodota

B) Strabona

C) Eratosfenə

D) Aristarxa

E) Pifaqora

26. Xəzər ayrıca bir dənizdir, onun başqa bir dənizlə heç bir əlaqəsi yoxdur sözləri hansı filosofa aiddir?

A) Herodota

B) Aniksimandra

C) Eratosfenə

D) Strabona

E) Homerə

27. E. ə. 610 - 546 - cı illərdə yaşamış hansı yunan alimi məlum quru və dənizlərin xəritəsini tərtib etmişdir?

A) Anaksimandr

B) Homar

C) Eratosfen

D) Strabon

E) Aristotel

28. Fransanın paytaxtı Parislə Amen şəhərləri arasında Günəşin 1dərəcə bucaq fərqinə əsaslanmaqla çevrəsini hesablayan həvəskar astronom:

A) Jan Ferrel

B) Eratosfen

C) Aristotel

D) Strabon

E) Pifaqor

29. Evdakosun ilk avropalı kimi Hindistana səyahəti neçənci ilə təsadüf edir?

A) E. ə. 120 - ci il

B) E. ə. 450 - ci ildə

C) E. ə. 370 - ci ildə

D) 150 - ci ildə

E) 240 - ci ildə

30. Qrenlandiyanın ilk məskunlaşmış əhalisi kimlər olduğu güman edilir?

A) Eskimoslar

B) Hindular

C) İngilislər

D) Vikinqlər

E) İslandlar

31. Yer kürəsinin müasir ölçülərə ən yaxın hesablayan antik dövr alimi:

A) Eratosfen

B) Ptolomey

C) Toskanelli

D) Kopernik

E) Aristarx

32. Avropadan Hindistana su yolunun olmasını inkar etməklə Hind okeanını qapalı hövzə kimi xəritəsində göstərən yunan alimi:

A) Ptolomey

B) Toskanelli

C) Merkator

D) Valdzemyüller

E) Tasman

33. Müasir biologiyanın əsasını qoyan ingilis alim və səyyah?

A) Darvin

B) Humbolt

C) Reklü

D) Kuk

E) Qolovin