Фейзи мустафайев
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
9 günü.Səhər saat 10 olardı.Klubun qabağında Əlini gördüm.Salamlaşdıq.Səsi indi də qulağımdadır:
-Bay, yallah, yallah.Sumqayıtda nə var, nə yox?! Əlinin bir neçə gün bundan qabaq Sumqayıt tələbələri ilə görüşü haq-qında şəhər qəzeti xəbər və şeirindən bir parça vermişdi.Qəzetin həmin nömrəsini də şair üçün gətirmişdim.O, qəzeti alıb oxudu.Orada belə bir cümlə var idi: «Bakılı şair Əli Kərim politexnik texnikumunun tələbələri ilə görüşmüşdür». «Bakılı şair» ifadəsi onun əsəbinə toxunmuşdu.
- Necə yəni, «bakılı şair?» Vallah,özümə görə demirəm.Şairin adı ilə yanaşı onun hansı rayondan olduğu yazılmamalıdır.Əgər o şairdirsə, onun adı yazılmalıdır: Azərbaycan şairi, rus şairi, türk şairi…
Bir neçə saata qədər bir - birimizin yaxınlığında oturduq.Əli məndən bir sıra qabaqda idi.Hərdən söhbət edirdik.Çox darıxırdım.Ona görə də məruzə qurtarmamış salondan çıxdım.Əliyə heç bir söz demədim.Həyətə yenicə çıxmışdım ki, Əlinin də gəldiyini gördüm.Məruzə qurtarmışdı.Əli mənə yaxınlaşıb:
- Deyəsən, darıxırsan.Nə olub? Ağrıyıb - eləmirsən? Qayğı ilə soruşdu.İnandı ki, xəstə deyiləm,əlavə etdi:
-Söhbətin maraqlısı hələ bundan sonradır.Mübahisə, filan…Məruzə həmişə cansıxıcı olur.Axşamüstü yoldaşlar şeir oxuyacaqlar.Getmə, qal.Sənin-çün də yer alarıq…
İndi özümü danlayıram ki, niyə onda Əliyə qulaq asıb qalmadım.İndi çox yerdə bu «niyələrin» acısını dadıram.Çox yerdə «niyələri» geri qaytarmaq istəyirəm.Qaytara bilmirəm.Acizliyim, imkansızlığım məni yandırır.Əli Kərimlə bağlı günlərimi vərəqləyırəm.Bəzi səhifələri elə ucadan oxumaq istəyirəm ki...
Onda hələ Əli Kərimi tanımırdım. Bir dəfə rayona, ata yurduma getmişdim.Anam hal - əhval tutduqdan sonra dedi: «Balam, elə birdəfəlik getdin.Radioda verirdilər ey.Biri olur, elə bizim kimi: ana - bala.Oğul şəhərə oxumağa gedir.Başı qarışır orada pis işlərə.Ana da ürəyini yeyir, görəsən, oğluna nə olub? Niyə məktub - zad yazmır? Arvad hər gedib - gələndən oğlunu soraqlayır.Yazıq arvad yuxuda da onun yanına gedir.Axırda da deyir ki, «ay bala, heç olmazsa, ananın borcunu qaytar.Elə ananın borcu - sən özünsən.Özün gəlsən, ananın da borcunu verəcəksən».
Anam bilmirdi bu şeirdir, ya hekayə.Bilmirdi bu yazının müəllifi kimdir.Mən də bilmirdim.Açığını deyim, onda bu yazının müəllifini öyrən-məyə yaman tələsirdim.Axı, o belə yazmasaydı, anam da məni qonşu arvad- larının yanında danlamazdı…
Şəhərə qayıdandan sonra öyrəndim ki…Dünyadan xəbərim yoxmuş. Şəhərdə ola - ola bilməmişəm,Əli Kərim adlı şair neçə il bundan qabaq poeziyamıza belə bir ünlü şeir bəxş edib.Bu şeir «Qaytar ana borcunu» adla- nır.Şeirin sonluğu məhkəmə qərarı kimi qəti, kəskin idi.Günahı olan adam bu şeiri axıradək oxuya bilməzdi:
«Sən ki dərd verdin oğul, sənə gülüş verənə,
Oğul demərəm sənə!
Deyirəm ki, o boyu, buxunu qaytar geri! 10
Deyirəm ki, varını, yoxunu qaytar geri! Qaytar onun borcunu, Gülüşünü, adını, sözünü qaytar geri! Qaytar onun borcunu, O borc sənin özünsən, özünü qaytar geri!»
Bu şeir qadınlar üçün bir himn kimi səslənirdi.Səslənir!Səslənəcək! Bu şeirdən sonra «Əli Kərim» imzasını axtarmağa başladım.Sonra da kitabxa-namda «Əli Kərim guşəsi» ayırdım.Onda Əlinin kitabı çıxmamışdı.İndi məndə olan kitabları hələ dünyaya gəlməmişdi.
Sonralar bu şeirin müəllifi bizim evin istəklisi oldu.Əli bizdə olanda həmişə ehtiyatla soruşardı: «O biri otaqdakıları narahat etmərik? Bəlkə yatan var?»
Bərkdən danışmırdı.O biri otaqdakılar isə onun səsini eşitmək istəyir- dilər.Şair bir otaqdan o birinə keçməyi, var - gəl etməyi sevmirdi.Ailə üzvlə-rimiz isə onun hər bir hərəkətini görmək istəyirdilər.
Anam onu bir dəfə bizdə görmüşdü. Anamın rayondan gəlməsi və Əli Kərimin təsadüfən bizdə olması… Ona demişdim ki, vaxtilə sənin danışdığın «hekayətin» müəllifi bax, bu şairdir.Adına da Əli Kərim deyirlər.Anam buna bilsəniz, necə sevindi! Gör onun oğlu kimlərlə oturub - durur! Bir də elə bilirdi «Kərim» sözü «Əli» sözünə bitişikdir: «Əlikərim» deyə əzizləyə - əzizləyə çəkirdi bu adı.
Sonralar anam Əlini məndən tez - tez soruşardı.Rayona qonaq çağır-maq istəyirdi.Əli bunu bilirdi, getməyə də razılıq vermişdi.Amma o, çox vədinə əməl etmədi, çoxlarının gözünü yolda qoydu…Bir dəfə (bu, 1970 - ci ilin qışın-da olub) Əlinin nekroloqu çıxan köhnə qəzeti anama göstərdim.O,Əlinin şəklinə, şeirinə baxıb sevincək halda gülümsündü.Anam bilmirdi: qara xətt içərisində Əlinin yazılmış adına sevinmək olmaz.Anam bilmirdi: burada Əlinin dostları onun haqqında kədərli sözlər yazırlar.Anam qəzeti göstərib ürəklə dedi: «Gün o gün olsun, oğlum, sənin də belə şəklin çıxsın».Dinmədim.Anam bilsəydi ki, mənə nə arzulayır…Bilmirdi ki, bu qəzetdə «Vəsiyyət» adlı şeir çap olunub.Orada bir şair ürəyinin sonuncu çırpıntıları vurur, bir ömrün qalası yerlə - yeksan olur.
Tabutuma oğlanlarımı yaxın qoymayın!
Təbəssümlərini qoyarlar ora.
Qoymayın onları
Həyətdən bir adam çağıra,
Oyuncaqlarını
Oyunlarını gətirib Qoyarlar tabutuma.
Əli Kərimin «Vəsiyyət» şeirini oxuyanda yadıma bir əhvalat düşür.Deyirlər, İvan Pavlov ölümünə bir az qalmış assistentini yanında oturdur və son dəqiqəyədək nə hiss edirsə, nə vəziyyətə düşürsə, hamısını diqtə edib yazdırır.Bu vaxt kimsə qapını döyür.Pavlov əsəbi halda qışqırır: «Pavlov məşğuldur! Pavlov ölür!»
Əli Kərim bir psixoloq, fizioloq kimi ölümünü hiss edir və yaradıcılığını böyük ehtiramla, həyəcanla, dəqiqliklə yekunlaşdırırdı.Əli böyük həssaslıqla Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|