canlanacaqdı. Rəsul tərəddüd etmədən xəstənin çarpayısına yaxınlaşdı,
stul üçün o
yan-bu yana baxdı. Xanım (evin gəlini) elə bil Rəsulun istəyini göydə tutdu, dərhal
çarpayının o biri yanındakı stulu ərinə ötürdü və Orxan da öz yerində stulu
həkimin qarşısına qoydu. Rəsul oturan kimi, xəstəyə yaxşıca nəzər yetirdi. Yaşı
yetmişi adlamış qoca qarı, Pikə xanım, çarpayıda gözü yumulu şəkildə uzanmışdı
və əlavə hərəkətlər etmirdi. Bununla belə, onun ağır nəfəs aldığı hiss olunurdu.
Hipoksiyanın (bədənin oksiqen çatışmamazlığı) ilk fazası artıq öz sözünü demişdi.
Qadının rənginin Madam Tüssonun mum heykəlləri rəngində olmasından , Rəsul
qadının qan təzyiqinin çox aşağı olmasını yəqin etdi. İçəridə hava isti olsa da
qadının üstünə ədyal salmışdılar, özünə də nədənsə, boz rəngli kişi vadalaskası
geyindirmişdilər. Rəsul burada nəyinsə düz olmadığın hiss etdi. Bununla belə,
qulağında səslənən və durmaq bilməyən yüksək gərginlikli cərəyanın verdiyi səs
kimi , uğultu səsi onu fikrini tam cəmləməyə imkan vermirdi. Bu haqqda
özlüyündə təzə gileylənmişdi ki, həmin səs birdən kəsildi və xarıcdən gələn səslər
boğuq tondan real tona keçdi.Elə bil içindən ağır bir yük boşaldıldı. Özünü artıq
gümrah hiss edən Rəsul, vadalaskanın çıxarılmasına göstəriş verəcəkdi ki,
-
Arvad, ordan xanımçun da stul gətir.- deyə Orxan həyat yoldaşını
qonaq otağına stul dalınca göndərdi.
Tibb bacısı ona tibb çantasındakı təzyiq ölçən aparatı uzatdı. Rəsul mexaniki
tonometrin cırt-cırtlı bağlanğıcını xəstənin əlinə bağladı və felendeyskopu qulağına
keçirməzdən əvvəl üzünü Orxana tərəf çevirib:
-
Xəstə nədən sonra bu vəziyyətə düşüb?
-
Heç bir balaca hirsdənmişdi, şəkəri qalxdı. Sonra dili qatdandı.
Arvadım bir təhər dilini dala çıxarda bildi...anam qıc olanda
yazığın əlini bərk dişdiyib...
Rəsul avtomatik olaraq Orxanın göstərişi ilə heç 20 yaşı olmaz xanımın əlinə baxdı.
Əli sarğıda idi. Sarğı nazik qat olduğundan qanın bintdəki izlərini görmək olurdu.
Dedilər ki, xəstənin şəkəri birdən qalxıb...Halbuki, Rəsul tam başqa faktorla üz-
üzə idi. Təzyiqi ölçdükdə məlum oldu ki, qocanın ürək təzyiqi 20 mm təşkil edirdi.
Bu isə kritik dərəcə idi. Rəsul Dilarəyə - tez ol, kafeyin hazırla- deyə göstəriş verdi.
Dilarə işə başlayan kimi, Rəsul qocanın təzyiqini yenidən ölçdü. Artıq təzyiq 15
mm doğru getməkdə idi. Tez felendeyskopu qulağından çıxarıb ev sahibinə
-
Pəncərələri açın..., bu vadalaskanı da çıxartmaq lazımdır... – Dilarəyə
tərəf baxıb- xəstə preaqoniya vəziyyəti keçirir, bir az geciksək terminal
fasilə başlayacaq.
Gəlin ərinə baxıb, ondan göstəriş almaq istəsə də, ərinin özünü itirdiyini görüb,
yerindən qalxıb otağın pəncərələrini açdı. Rəsul bir daha vadalaskanı çıxartmağı
tapşırdı. Gəlin utanırcasına başını aşağı salıb xəstənin əynindəki vadalaskanı
çıxartmağa başladı. Bu soyundurma prosesi gedənə kimi Orxanın rəngi meyit rəngi
almışdı. Rəsul isə gördüklərinə inana bilmirdi. Bu evdə sözün əsl mənasında
cinayət işlənmişdi- başqasının həyatına qəsd. Qadının boğazından açıq aşkar tünd
çəyrayı rəngdə zolaqlar və əl izləri görünürdü. Üstdəki zolaqlar daha aydın nəzərə
çarpırdı. Rəsul yəqin etdi ki, əsas güc işarə və baş barmaqlarına düşdüyündən, bu
hissədə sürtünmə effekti daha kəskin olmuşdu. Qanuna qalsa o, dərhal mühafizə
orqanlarını hadisəylə bağlı xəbərdar etməli idi. Lakin onun təcrübəsində bu ilk belə
hal olduğundan və qadının ağır faza ərəfəsində olmasından, həyəcan öz sözünü
demişdi. Hadisənin hüquqi tərəfini unudub, öz tibbi vəzifə borcuna qurşandı.
Pəncərələr artıq açıq olduğundan sərin yay meyi gərginliyi bir qədər azaldırdı.
Tibb bacısı artıq kapsuladakı kafeini 2 qramlıq şprisə çəkmişdi. Şpisin ucuna
iynəni keçirdi və porşenini xəfifcə yuxarı doğru itələdi ki, silindrdə hava qalmasın.
Çıtma ilə iki dəfə iynəni silkələyib üzünü Rəsula tərəf çevirdi
-
Doktor, kafein hazırdı...harasından vurum
Kafein adətən əzələaltına vurulan iynədir. Rəsul bilirdi ki, bu vəziyyətdə xəstəni
çox tərpətmək olmaz, ona görə də, tibb bacısına xəstənin buduna dizindən
təxminən 10-15 sm yuxarı hissəyə vurmağı tapşırdı. İynə dərini deşib keçəndə
xəstə diksindi və yüngül vibrasiya verdi. Rəsul vaxt getməsin deyə, özü qalxıb
digər dərmanı – mezatonu hazırladı ki, bu dərman xəstənin bronxlarını
genişlədəcək və arterial təzyiqi qaldıracaqdı. Xəstənin ağır-ağır, burnu ilə deyil
üstəlik də ağzı ilə tənəffüs almasından aydın olurdu ki, xəstənin daxili və xarici
tənəffüs sistemində pozuntular var. Bəli bu dərman yerinə düşməli idi. Sprisi hazır
vəziyyətə gətirən Rəsul , Dilarənin gözlədiyini gördü və tərəddüd etmədən şprisi
ona ötürdü. Tibb bacısı çarpayının o biri tərəfinə keçdi, digər ayaqda paralel xətdə
eyni hissəyə iynəni keçirdi. Qadın bu dəfə daha bərk diksindi. Artıq kliniki ölüm
təhlükəsi aradan qalxmışdı. Rəsul buna sevindi. Pikə xanım (xəstə) arabir gözlərini
açırdı və heç nə anlamadan yenidən göz qapaqlarını laqeydcəsinə örtürdü...belə ki,
qan dövranın sürəti azaldığından beynin ayıq-sayıq insan üçün lazım olan
fəaliyyəti normada deyildi. Rəsul arterial təzyiqin vəziyyətinə yenidən müəyyən
etmək üçün bir-iki dəqiqə gözləməyin gərəkdiyini hiss etdi. Dilarə xanım hər şeyi
başa düşüb stulda əyləşdi. Rəsul eyni hərəkəti təkrarladı.
-
Arvad, həkimlərə çay gətir. Tez ol!
-
Sağ olun!...Sizə bir sual verim?...
Orxanın sifətində elə bil Novruz bayramında uşaqların səsləri ilə yaşlıları cin atına
mindirən “vzrıvpaket” partlamışdı,...rəngi yenidən ağardı. O, qorxdu ki, həkim indi
boğulma məsələsini ortaya qoyacaq. Halbuki öz işindən qaneçilik hissi, bu
kriminal məsələni onun beynində qeyri-iradi şəkildə vaciblik dərəcəsinə görə 10-
cu, bəlkə də 100-cü sıraya yerləşdirmişdi. Rəsul heç bir cavab almadığını görüb
davam etdi:
-
Xəstə səhv etmirəmsə, sizin ananızdır...bəli...Xəstə bizim gəlişdən əvvəl
sizə qəribə görünən hər hansı bir söz deməyib ki? Məsələn , sizdən saatı
soruşub?
-
Yox. Saatı soruşmayıb- deyə Orxan lakonik cavab verdi. Əslinə qalanda
anasının dediklərində qəribə olaraq yalnız dağlı Nazimin adını çəkməsi idi.
Axı o, Nazimi haradan tanıya bilərdi. Halbuki Orxan, bu məqamı həkimlə
bölüşmədi. Həkimin anasını boğmasına aid heç bir sual vermədiyinə