AZƏRBAYCANDA ARAŞDIRMA VƏ BEYİN MƏRKƏZLƏRİ
[yaranması, inkişafı və perspektivləri]
50
məhdudlaşdırılmaya bilər. Bütövlükdə analitikinformasiya fəaliyyəti hər hansı bir
təhlilə aid olan elmilik prinsipini əsas hesab edir.
Analitik informasiya məhsulunun təqdimedilmə formatı da mühüm
məsələlərdəndir.
Əgər BM-lərin təkamül tarixinə nəzər salsaq, burada analitik informasiya
məhsulunun təqdimedilmə formatının da dinamikaya uğradığının şahidi olarıq. Bu
həm məhsulun formatına, həm də onun yayılması strategiyasına aiddir.Məsələn,
XX əsrin 70-ci illərində Amerikanın “İrs” (Heritage) Fondu məhz bu xüsusiyyətləri
ilə diqqəti cəlb etmişdir. Fond istənilən, xüsusilə də Konqresin gündəliyinə daxil
edilən məsələlər barədə faksla göndərilə biləcək formatda qısa həcmli sorğu mate-
rialları göndərməyi bacarmışdır. Bu ənənənin uğurlu alındığını görən “yaşlı nəsil”
BM-ləri, məsələn, Brukinqs İnstitutu da 1996-cı ildən etibarən siyasi məsələlərə
dair 5-19 səhifəlik yeni bülletenlər seriyası nəşr etməyə başlamışdır.
Bir çox hallarda analitik mərkəzlərin statusu onlara cəmiyyətdə tələbatın ol-
maması, onların təqdim etdikləri təhlilin, “məhsulun” tələb edilən parametrlərə
uyğunsuzluğu və keyfiyyətsizliyi ilə bağlı olur. İdarəetmə subyekti (dövlət, yaxud
başqa sifarişçi subyektlər) texnoloji təqdimat baxımından rahat, əhəmiyyətli və s.
keyfiyyətlərə cavab verən (həcmcə böyük olmayan, təqdim edilən məsələ ilə bağlı
konkret
təklifləri, yaxud tövsiyələri əhatə edən)məhsulda maraqlıdır.
Bu baxımdan “intellektual istehsala” davamlı olaraq yeni məhsul formala-
rı daxil etməyən ABM-lər uğur qazana bilmirlər. Bu cəhət yerli məkan üçün də
səciyyəvidir və bir çox mərkəzlər öz analitik məhsullarını ənənəvi vasitə və yol-
larla (şəxsi əlaqələr, konfranslar, seminarlar və s.) təqdim edirlər. Demək olar ki,
müasir metodlar (məsələn, yeni texnologiyalar, İnternet) və xüsusilə də “aqressiv
marketinq” mexanizmləri (müxtəlif formalı tədbirlər, vərəqələr yayılması və s.)
praktiki olaraq istifadə edilmir.
ABM-lərin analitik məhsuluaşağıdakı formalarda təqdim edilən yeni
kreativ, alternativ ideyalardır
AZƏRBAYCANDA ARAŞDIRMA VƏ BEYİN MƏRKƏZLƏRİ
[yaranması, inkişafı və perspektivləri]
51
1.9. Araşdırma və Beyin Mərkəzlərinin tədqiqat
və iş metodları, üsulları
Belə bir deyim var: tənha ekspert “ideyanı tilovla tutan balıqçıya”, ekspertlər
cəmiyyəti isə “ideyaları balıq toru ilə tutan balıqçıya” bənzəyir. Yaxud “ağıl ağıl-
dan üstündür, “beyin mərkəzi” hər ikisindən üstündür” və s. Fəaliyyətdə üstünlüyü
təmin edən amil BM-lərin fərqli iş metodlarıdır.
Düşüncənin fəallaşdırılmasının çox işlənən metodları
1.
Beyin hücumu
2.
“Əks-beyin” hücumu
3.
Kölgəli beyin hücumu
4.
Gəmi heyəti
5.
“Fokus obyektlər” metodu
6.
Analogiya, sinektika
7.
“Analogiya texnikaları” üsulu
8.
“Coaching” metodu
Sistemli axtarış metodları
1.
Nəzarət siyahıları
2.
Morfoloji təhlil
3.
Funksional təhlil
4.
Funksional dizayn üsulu
5.
Fokus obyektlərin metodu
6.
Metod çələngləri birliyi və metaforalar
7.
Tam ardıcıl təsnifat metodu
8.
Optimal formaların sintezi üçün metod
9.
Sistemli iqtisadi təhlil metodu və konstruktiv qərarların həlli
10.
Beş “Nə üçün?” metodu
İdarəetmə metodları
•
“Keyfiyyətə nəzarətin yeddi əsas vasitəsi”
•
“ABC-analiz”
