externius -
xarici, kənar
deməkdir. Təhsil müəssisəsində bilavasitə oxumayan şəxslərin
burada keçilən təhsil kursu üzrə imtahan verməsi sistemi) formada
reallaşdırılır.
Ali məktəbin fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:
•
dərin elmi biliyə, mütərəqqi dünyagörüşünə, mükəmməl
ixtisas hazırlığına, yüksək erudisiyaya, mədəniyyətə malik
vətəndaşlar yetişdirmək;
•
müxtəlif dərəcələrdən olan ali təhsilli mütəxəssislər
hazırlamaq;
•
gəncləri elmi axtarışlara yönəltmək, onlarda təlim- idrak
motivlərini formalaşdırmaq;
•
elmi-metodik ədəbiyyat, dərslik və tədris vəsaitləri
hazırlamaq;
•
dövlət, müəssisə və ya müvafiq təşkilatların sifarişləri ilə
kadr hazırlamaq üçün müqavilə bağlamaq;
•
elmi-pedaqoji və elmi kadrların attestasiyasını keçirmək;
•
ixtisasartırma və kadrların yenidən ixtisaslaşmasını təmin
etmək;
•
xarici ölkələrin ali məktəbləri ilə əlaqə yaratmaq və s.
Ali təhsil müəssisələri elmi-pedaqoji potensialı, maddi-
texniki imkanları və təmayüldən asılı olaraq birpilləli (bakalavr),
ikipilləli (magistratura), üçpilləli (doktorantura) təhsil verə bilər.
Elə ali məktəblər var ki, onlar yalnız bir pillədən ibarətdir və yüksək
ixtisaslı mütəxəssis kadrlar hazırlayır (məsələn, Azərbaycan Dövlət
Tibb Universiteti, Ali Hərbi Məktəb və s.).
Birpilləli ali məktəblərdə
müəyyən peşə istiqaməti və ya
konkret ixtisaslar üzrə ali təhsilli mütəxəssislər hazırlanır. Həmin
pillənin məzunları ali təhsilli mütəxəssis kimi dövlət orqanlarında,
digər idarə, müəssisə və təşkilatlarda əmək fəaliyyətinə başlaya
bilər, yaxud müsabiqə yolu ilə istiqamət əsasında ixtisaslaşmalar
üzrə ali təhsili davam etdirə bilərlər.
Magistraturada daha dərin ixtisaslaşma aparılmaqla,
elmi-tədqiqatçılıq bacarıqları formalaşdırılır. Magistraturanı başa
vurduqdan sonra müdavimlər universitet və institutlarda yaradılmış
Elmi Şuranın qərarı ilə «magistr» dərəcəsi alır.
72
Magistr dərəcəli mütəxəssislər ali məktəbin bakalavr pilləsində orta
ixtisas məktəblərində elmi-tədqiqat mərkəzlərində, dövlət
orqanlarında işləyə bilərlər.
Magistratura pilləsində xüsusi elmi hazırlıq səviyyəsi,
tədqiqatçılıq bacarıqları ilə fərqlənən məzunlar
f.\ti.\a.sl(t.ş(h-
nlmı.^- Elmi Şuranın
qərarı ilə üçüncü pillədə - doktoranturada
saxlanmağa məsləhət bilinir. Və müvafiq imtahanlardan sonra
aspiranturaya (doktoranturaya), adyunkturaya qəbul edilir.
Doktoranturanı başa vurmuş şəxs İxtisaslaşdırılmış Elmi Şurada
doktorluq dissertasiyası müdafiə edir. «Dok- tor» elmi dərəcəsi
almış mütəxəssis ali məktəbin «magisira- tura» pilləsində,
elmi-tədqiqat
mərkəzlərində, müxtəlif pilləli ali təhsil
müəssisələrində fəaliyyət göstərə bilər.
İxtisasartırma tn/ısili
təkmilləşdirmə institutlarında və
kurslarında, habelə, bəzi ali məktəblərin nəzdində təşkil olunur.
Sarbəst təhsil (öziifiiitəhsil)
insanın müstəqil surətdə öz
üzərində işləməsi, müxtəlif vasitələrlə (bədii və elmi əsərlər, dövri
mətbuat, radio, televiziya, kino, teatr, müasir texniki vasitələr və s.)
öz mədəni səviyyəsini artırması, görüş dairəsini genişləndirməsi
deməkdir.
3.3.
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ
TƏHSİL QANUNU
Azərbaycan Respublikasının 1992-ci ildə qəbul edilmiş
Təhsil Qanunu respublikada təhsil sisteminin inkişafında mühüm
mərhələ olmuşdur. Hazırda Təhsil Qanununun yenilə.ş- dirilməsi
üzərində işlər davam edir. Təhsil Qanununun yeni layihəsi altı
fəsildən ibarətdir.
«Ümumi müddəalar» adlanan
Dostları ilə paylaş: |