Deməli, təlim iki əsas komponentdən ibarətdir:
•
öyrdtmə fəaliyyəti
(transformasiya) - bilik, bacarıq və
vərdişlərin, fəaliyyət üsullarının verilməsi (öyrədilməsi);
•
öyrənmə fəaliyyəti -
təcrübənin qavranılması, dərk
edilməsi, bərpa edilməsi və tətbiqi (istifadə edilməsi).
Təlim prosesini sxematik olaraq aşağıdakı kimi göstərmək
olar:
Təlim prosesinin struktur modeli
Tərbiyə, təhsil və təlim prosesləri vəhdətdə şəxsiyyətin
inkişafını təmin edir.
İnkişaf da pedaqogikanın əsas kateqoriyalarından biridir.
İnkişaf
daxili və xarici ziddiyyətlərin mübarizəsi
nəticəsində şəxsiyyətin fiziki, əqli və mənəvi imkanlarının
kəmiyyət və keyfiyyət dəyişilməsi (irəliləməsi) prosesidir.
Qeyd etmək lazımdır ki, ziddiyyətlər özlüyündə inkişafı
ləngidən amillərdəndir. İnkişafda özünü göstərən ziddiyyətlər
yalnız dəf edildiyi, aradan qaldırıldığı təqdirdə hərəkətverici
qüvvəyə çevrilir.
12
Şəxsiyyətin inkişafı bioloji, psixoloji və sosial amillərin
vəhdətdə təsiri altında baş verən mürəkkəb və obyektiv hadisədir.
Lakin
inkişafın
sürətini
nizamlamaq,
istiqamətinin
məqsədyönlülüyünü təmin etmək mümkündür.
İnkişaf -mürəkkəb bir proses olub, inscımıı idaro ohman
vo iciara edilə bilməyən, daxili və xarici, təbii (irsi), .sosial və
psixoloji faktorların təsirilə formalaşması və təşəkkül tapma
prosesidir.
İnkişaf insanın həyatı boyu bir şəxsiyyət kimi təşəkkülünü
təmin edir. İnsanın biofiziki və psixoloji varlıq kimi inkişafı -
iqtisadi, siyasi, ideoloji, psixoloji və digər faktorların vəhdətdə
təsiri altında baş verir. Bu mürəkkəb, çoxcəhətli prosesdə inkişafın
mütəşəkkilliyini təmin etmək baxımından tərbiyə əsas
vasitələrdəndir. İnsanın formalaşması prosesi mənsub olduğu
konkret tarixi dövrün, cəmiyyətin, ictimai təbəqənin dəyər və
normalarını, davranış qaydalarını mənimsəməklə davam edir.
Ümumiyyətlə, fərdin cəmiyyətdə şəxsiyyət statusuna yaxınlaşması
çoxcəhətli prosesdir. Şəxsiyyət ictimai münasibətlər sisteminə
daha fəal daxil olduqca, onun ictimai həyatla sosial əlaqələri
dərinləşir. O, müəyyən təcrübəyə, adət və vərdişlərə yiyələnir,
onları öz sərvətinə çevirir. Beləliklə, şəxsiyyətin sosiallaşması
(ictimailəşməsi) prosesi baş verir. Digər tərəfdən, şəxsiyyət ictimai
həyatın müxtəlif sahələrinə nüfuz etdikcə nisbi müstəqillik kəsb
edir, başqa sözlə, fərdiləşir. İctimai inkişaf prosesində insan
şəxsiyyətə çevrildikcə onun təkrarolunmaz həyat tərzi, öz daxili
aləmi, psixikasının özünəməxsus xüsusiyyətləri, təkrarolunmaz
həyat və fəaliyyət tərzi formalaşır.
Pedaqogikanın ənənəvi kateqoriyaları sırasına son
dövrlər
pedaqoji proqnozlaşdırma
və
Dostları ilə paylaş: