Fərrux rüSTƏmov tamilla dadaşova ali MƏKTƏb pedaqogikasi
Yüklə 6,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Pedaqogika tarixi
bəşər cəmiyyəti mövcud olduğu zamandan indiyə qədər ayrı-ayrı tarixi dövrlərdə tərbiyənin, məktəbin və pedaqoji nəzəriyyənin yaranması və inkişaf tarixindən bəhs edir.
pedaqoji prosesin kateqoriyalarını, qanunauyğunluqlarını, məqsəd və vəzifələrini, məzmununu, prinsip, vasitə və metodlarını, təşkili formalarını və digər müvafiq problemləri öyrənir. Pedaqogikanın nəzəriyyəsi aşağıdakı sahələri əhatə edir: •
Müqayisəli pedaqogika - müxtəlif ölkələrin təhsil-tərbiyə sistemlərini müqayisəli şəkildə öyrənərək ümumi və fərqli cəhətlərini müəyyən edir. •
müxtəlif yaş dövrlərində təlim və tərbiyə məsələlərini Öyrənir. Yaş xarakteristikalarına görə pedaqogikanın aşağıdakı sahələri müəyyənləşdirilmişdir;
Məktəbəqədər pedaqogika Orta ixtisas məktəbi pedaqogikası Məktəb pedaqogikası Ali məktəb pedaqogikası
Androqogika (yaşlılar pedaqogikası) •
(ümumi və xüsusi metodikalar) konkret fənlərin spesifik qanunauyğunluqlarını, optimal me- 17
tod və
vasitələrini, texnologiyalarını, innovasiyalan, qiymətləndirmə sistemini öyrənir. •
ailənin demoqrafik inkişafının səciyyəvi xüsusiyyətlərini və ailə tərbiyəsinin əsaslarını öyrənir. •
əmək-islah düşərgələrində təlim-tərbiyə işinin təşkilindən bəhs edir. •
insanın konkret peşə-ixtisas fəaliyyətinə hazırlığının, nəzəri əsaslarını, qanunauyğunluqlarını, prinsip və texnologiyalarını işləyib hazırlayır. Professional fəaliyyətdən asılı olaraq peşə pedaqogikasının aşağıdakı sahələri mövcuddur: İstehsalat pedaqogikası Hərbi pedaqogika Tibbi pedaqogika Mühəndislik pedaqogikası •
insanların bütün yaş qruplarının və xüsusi sosial kateqoriyalarına məxsus təşkilatlarda sosial tərbiyə məsələlərini öyrənir. •
Əlahiddə pedaqogika (Defektologiya) - fiziki və əqli inkişafında ciddi çatışmazlıqları olan insanların (uşaq və böyüklərin) təhsili və tərbiyəsinin nəzəri əsaslarını, prinsip, forma və vasitələrini öyrənir. Defektologiyanın sahələri aşağıdakılardır;
(latınca «surdos»-kar deməkdir)- lal-kar və kar adamların təhsili və tərbiyəsi məsələlərini öyrənir. Tiflopedaqogika (yunanca «tiflos»-kor deməkdir) kor və zəif görən adamların təhsili və tərbiyəsi problemlərinin tədqiqi ilə məşğul olur. Oliqofrenopedaqogika («oliqofren» yunan sözü olub, oliqo-kəm, frin-əql sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib) - ağıldankəm 'adamların təhsili və tərbiyəsi sahəsində tədqiqatlarla məşğuldur. 18
Loqopediya (yunanca «loqos» - söz, «paideia»-tərbiyə sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib) - uşaq və böyüklərdə nitq qüsurlarının islahı ilə məşğul olur. Pedaqoji elmlər sistemini sxematik olaraq aşağıdakı kimi göstərmək olar:
19 |