Fərruxə Umarova Mayıl Mustafayev

4

böyüdü ki, onun qala divarlarını bir neçə dəfə söküb, 

daha enli və daha hündür etdirdilər.

Romanın imperatoru Yustinianın vaxtında 527-ci 

ildə Yeni Romanın “qızıl əsr” vaxtı başlamış, 562-ci 

ildə sona çatmışdır. 532-ci ildə bu şəhərdə “Nika” 

adlı qiyam baş verdi. Bu qiyamın nəticəsi şəhər üçün 

çox  pis  qurtardı:  şəhərin  bir  hissəsi  yandı,  o 

cümlədən,  ən  böyük  məbəd  –  “Müqəddəs  Sofiya” 

məbədi  yandı.  Qiyam  edənlərə  divan  tutuldu. 

Qiyamı tez yatıran Yustinian yenə də öz dövrünün ən 

yaxşı memarlarını, mühəndislərini dəvət edir, şəhəri 

yenidən  bərpa  edməyə  başlayır.  O,  yeni  tikililər, 

məbəd  və  saraylar  tikərək,  şəhərin  mərkəzi 

küçələrini abadlaşdırdı.

13 aprel 1204-cü ildə bu şəhəri – “Yeni Roma”nı 

dördüncü səlib yürüşü iştirakçısı olan səlibçilər, bu 

şəhəri tam yandırıb, darmadağın edirlər. Şəhər Latın 

imperiyasının  -  səlibçilərinin  paytaxtına  çevrilir. 

Səlibçilər  Yeni  Romanın  adını  dəyişərək 

Konstantinopol  qoyur.  1261-ci  ilin  iyulunda 

bizanslar genuezçilərin köməyi ilə Konstantinopola 

yürüş  edib,  bu  şəhəri  tuturlar.  Yeni  Roma  Bizans 

324-cü  ildə  Roma  imperiyasının  imperatoru 

sülaləsin - Paleoloqlara keçir. XIV əsrdə türklər bir 

Konstantin,  daxili  çəkişmələrdə  qələbə  qazanaraq, 

neçə  dəfə  cəhd  edib  Konstantinopolu  tutmaq 

hələ  b.e.ə  7-ci  əsrdən  qalmış  Yunan  şəhərciyini  - 

Bizansı  birdən-birə  abadlaşdırmağa  başladı. 

Konstantin,  bu  şəhərdə  dünyanın  ən  yaxşı 

arxitektorlarını cəlb edib, yeni məbədlər, çox böyük 

kilsələr  tikib,  şəhərin  ətrafında  qala  inşa  etməyə 

başladı. Şəhər get-gedə böyüyürdü: bir tərəfdən ora 

Avropanın  və  Asiyanın  çoxlu  hissələrindən 

mühacirlər gəlməyə başladı, digər tərəfdən orada tez 

bir surətdə çoxlu tikililər inşa edilməyə başlanıldı. 

Hələ  Bizans  paytaxt  olmamışdan  əvvəl  bu  şəhəri 

dünyanın  ən  böyük  şəhəri  olmasına  görə  sadəcə 

“şəhər”  adlandırmaqa  başlarılar.  “İstanbul”  özü 

yunan  sözü  olmaqla  “şəhər,  şəhərə”  mənasını 

daşıyır.

Konstantin şəhərin adını “Yeni Roma” qoydu. 11 

may 330-cu ildə Konstantin, imperiyanın paytaxtını 

Bosfor  körfəzinin  üzərində  yerləşən Yeni  Romaya 

keçirdi. Uzun müddət ərzində şəhər çox inkişaf edir 

və  daha  da  böyüyürdü.  Hətta  şəhər  o  dərəcədə 

“Yeni Roma” necя 

Иstanbul oldu

?

---

istəyirdilər. Bunlardan uğurlusu Sultan II Mehmetin 

7-də Konstantinopolun son mühasirəsi başladı. Türk 

yürüşü idi.

ordusunun  sayı  150  000  nəfərə  çatırdı.  Çox  gözəl 

Sultan II Mehmet Kostantinopolu necə tutdu?

təşkil  olunmuş  və  təlim  görmüş  bu  qoşunun 

Türk  sultanı  II  Mehmet,  Konstantinopolu 

ruhiyyəsi  çox  yüksək  idi.  Aprelin  12-də  400 

tutmağa  and  içərək,  Konstontinopolun  yanında  -

gəmidən ibarət donanma Bosfora daxil oldu.

Bosfor  körfəzinin  sağ  hissəsində  bir  uca  bir  qala 

Türklərin  hücumu  topların  yaylım  atəşi  ilə 

tikdi.  Və  onun  adını  Rumel  (Rumelixisar)  qoydu. 

başladı.  2  gün  sonra  türklər  12-kilometrlik  keçid 

Bizans  hakimləri  qalanın  inşası  ilə  maraqlanaraq, 

təşkil edərək, quru yolla 70 gəmini keçirə bildilər. 

oraya  çapar  göndərir,  amma  onlar  cavabsız 

Bir  neçə  gün  şiddətli  vuruşmalardan  sonra, 

qayıtdılar.

Konstantinopol türk ordusu tərəfindən alındı.

Rumelixisar  və  yaxud  “Boğaz 

Ö l k ə   b ü t ö v l ü k l ə   d ü n y a n ı n   ə n   g ü c l ü  

kəsən” qalası 1452-ci ilin 

imperiyalarından birinin əlinə keçdi.

avqustunda  tikilib  qurtardı. 

1 9 3 0 - c u   i l i n   m a r t ı n   2 8 - d ə  

Mehmet  onun  üstündə  toplar 

Konstantinopol rəsmən İstanbul 

qoydu ki, Bizansa gələn və ya 

a d l a n d ı r ı l m a ğ a  

Bizanstan  gedən  gəmiləri 

başlandı

atəşə  alsın.  Onun  niyyəti 

Bizansın Qara dənizə çıxışını 

k ə s m ə k   i d i .   Q a l a n ı n  

tikintisini qurtaran Mehmet 

Konstantinopolu ilk dəfə 3 

g ü n   m ü h a s i r ə d ə  

s a x l a y a r a q ,   s o n r a  

mühasirədən çəkildi.

1453-cü  ilin  aprelin 

5

---

6

Keçmiş zamandan müasir dovrə qədər insanlar öz 

üzündən  baş  verməsini  qəbul  etmək  daha 

həyatlarındakı  uğursuzluqlari  bəxt  və  qismətin 

məntiqlidir.

üzərinə atirlar.Hər hansı bir gənc alkaqol və tütünə 

Bəxt  yaradılış  dünyasının  ümumi  fəlsəfəsi  ilə 

aludə  olub,nəticədə  böyük  xəstəliklərə  mübtəla 

uyğun gəlməyən, əsası olmayan bir xülyadır.Bəxtə 

olduqda,səbəbini  bəxt  və  qismətin  onlar  üçün 

inanmaq  insanı  hərəkətsizliyə  gətirib  çixarır  və 

uğursuz olmağında görüb,özünə təsəlli verir.

iradəsizliyə sövq edir. İş, səy, fəaliyyət, əzmkarliq, 

Birisi oğurluq edib zindana salindiqda,özünün bu 

davamliliq, inam, və səbr bəxtin əsasını təşkil edir 

pis  əməlini  qismətlə  bağlayir.Bəzən  də,bir  sürücü 

ki, bunları özündə cəm edən insan həyatda uğur və 

spirtli  içki  qəbul  edib  sükan  arxasina  oturub 

nailiyyət əldə etməyə nail olur.

nəqliyyat vasitəsini idarə edərkən böyük bir qəza ilə 

Üniversitetə  hazirlaşan  abituriyent,  idman 

üzləşən zaman,özünü təqsirli bilmək əvəzinə bəxt və 

yarişlarinda  iştirak  edən  idmançı  öz  uğursuzluq-

qismətindən gileylənir.İnsanlarin rastlaşdıqları belə 

larının  səbəbini  bəxt  və  qismətlərinin  belə 

hadisələrin  hər  birinin  öz  məsuliyyətsizlikləri 

yazilmasını qəbul edirlər. Məlumdur ki, əgər onlarin 

Bəxt və qismət 

insanlara necə təsir edir?

---