Filozofia Poziom konieczny

Wymagania edukacyjne

dla uczniów LO im. S. Lema w Kowarach z przedmiotu

filozofia


Poziom konieczny

Uczeń:

1. 
   Wymienia podstawowe problemy i pojęcia ontologiczne: co istnieje?; czy wszystko ma swoja przyczynę?; czy istnieje Bóg?, byt, przyczyna, substancja, idea, atom, monizm, pluralizm, determinizm, indeterminizm, teizm, ateizm, agnostycyzm, fideizm, panteizm, argumenty za istnieniem Boga oraz ich krytykę.
   
2. 
   Wymienia podstawowe problemy i pojęcia epistemologiczne: jak poznajemy świat?; jak odróżnić prawdę od fałszu?; kiedy wiedza jest wiedzą naukową?; dogmatyzm, sceptycyzm, absolutyzm, relatywizm, racjonalizm, irracjonalizm, aprioryzm, aposterioryzm, natywizm, fakt, fenomen, noumen, klasyczne i nieklasyczne koncepcje prawdy, indukcja, dedukcja.
   
3. 
   Wymienia podstawowe problemy i pojęcia antropologiczne: co jest naturą człowieka?; jaki jest sens życia?; czy ludzie są równi?; naturalizm, antynaturalizm, dualizm antropologiczny, personalizm, egalitaryzm, elitaryzm.
   
4. 
   Wymienia podstawowe problemy i pojęcia etyczne: czym jest dobro i zło?; jak oceniać ludzkie czyny? czy istnieje dobro najwyższe?; obiektywizm, subiektywizm, altruizm, egoizm, eudajmonizm, stoicyzm, cynizm, woluntaryzm, utylitaryzm, etyka religijna, norma etyczna, wartość etyczna, odpowiedzialność.
   
5. 
   Wymienia podstawowe problemy i pojęcia estetyczne: czym jest piękno?; co jest dziełem sztuki?; klasyczną i nieklasyczne koncepcje piękna, koncepcje dzieła sztuki.
   
6. 
   Zna podstawowe informacje biograficzne o klasykach filozofii: Sokrates, Platon, Arystoteles, Epikur, Tomasz z Akwinu, Kartezjusz, Locke, Mill, Wolter, Rousseau, Kant, Hegel, Nietsche, Seartre, Russell, Popper, Lyotard.
   

Poziom podstawowy

Zakres wymagań koniecznych plus:

1. 
   Odróżnia od siebie problemy filozoficzne i klasyfikuje je według dyscyplin filozoficznych.
   
2. 
   Odróżnia od siebie stanowiska przeciwstawne w sporach o istnienie i naturę bytu, sytuacji poznawczej człowieka i poglądów na pochodzenie norm etycznych, koncepcji piękna.
   
3. 
   Zna strukturę definicji klasycznej.
   
4. 
   Zna i stosuje podstawowe wypowiedzi argumentacyjne.
   
5. 
   Zna fragmenty dzieł klasyków filozofii:
   

Platon, Uczta rozdz. XXII-XXIX (201d-212c); fragment opowieści Sokratesa filozofii.

Arystoteles, Etyka Nikomachejska, ks. VIII, rozdz. 1, 3-8, 10-11; ks. IX, rozdz. 5, 7, 8-9; fragmenty o przyjaźni.

Rene Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii. Medytacja II; o naturze umysłu ludzkiego. Że jest on bardziej znany, niż ciało.

David Hume, Badanie dotyczące rozumu ludzkiego, rozdz. VIII; o wolności i konieczności.

Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, rozdz. I; o poznaniu pospolitym i filozoficznym.

John Stuart Mill, Co to jest utylitaryzm?, rozdz. II wyjaśnienie zasad utylitaryzmu.

Friedrich Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra; przedmowa Zaratustry o nadczłowieku i ostatnim człowieku.

Willard van Orman Quinn, Granice wiedzy i inne eseje filozoficzne; esej pierwszy o granicach wiedzy.

Poziom rozszerzający

Zakres wymagań podstawowych plus:

1. 
   Charakteryzuje kontekst historyczny, literacki i naukowy powstawania poglądów filozoficznych.
   
2. 
   Analizuje teksty filozoficzne; znajduje podstawowy problem (tezę), charakteryzuje argumentację, formułuje tezy przeciwstawne.
   
3. 
   Porównuje poglądy klasyków filozofii.
   
4. 
   Zajmuje samodzielne stanowisko w dyskusjach filozoficznych.
   

Poziom dopełniający

Zakres wymagań rozszerzających plus:

1. 
   Swobodnie korzysta z wiedzy filozoficznej do analizy wybranych poglądów i fragmentów tekstów.
   
2. 
   Swobodnie wykorzystuje terminologię filozoficzną do zajmowania własnego stanowiska w debatach.
   
3. 
   Zajmuje własne stanowisko w debacie publicznej o charakterze społecznym i politycznym wykorzystując wiedzę filozoficzna.
   
4. 
   Broni swoich poglądów swobodnie posługując się argumentacja klasyków filozofii.