Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2015 Cilt: 52 Sayı: 603
Yüklə 209,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. LİTERATÜR ÖZETİ
Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2015 Cilt: 52 Sayı: 603 9 lanmaktadır. Christie ve Huang’ın (1995) yönte- minde yatay kesit sapma hisse senedinin piyasa- dan ne kadar farklı hareket ettiğinin bir ölçütüdür. Sürü davranışının olması durumunda stresli gün- lerde hisse senedi piyasayla benzer hareket edece- ğinden yatay kesit sapma da azalacaktır. Hwang ve Salmon’a (2004) göre kullandıkları ölçüt bel- li grupların sürü davranışına değil tüm piyasanın sürü davranışına odaklanmaktadır ve geçmiş getiri verileriyle hesaplandığından da kolay bir yöntem olarak değerlendirilebilir. Piyasa yönlü bir sürü davranışının olması duru- munda, tahmin edilen betaların yatay kesit var- yansları azalacak, böylece de sürü davranışı tespit edilebilecektir. Kendi çalışmalarının orijini ola- rak kabul etmelerine rağmen yazarlar Christie ve Huang’ın (1995) çalışmasındaki piyasa stresiyle ilgili, bu durumun mutlak surette negatif ya da po- zitif getirilere yol açamayabileceğini ileri sürmüş- lerdir. Bunun yanında yazarlara göre büyük çaplı fiyat hareketlerinin olmaması durumunda da sürü eğilimleri gerçekleşebilir. Kukla değişkenlerin kullanımının da bazı sakıncalar oluşturduğunu ile- ri süren araştırmacılar aynı zamanda adı geçen me- todun gösterilen “aynı” davranışın gerçekten sürü davranışından mı yoksa temel verilerden mi kay- naklandığı ayırt edememesinin en büyük eksik- liklerinden olduğu belirtmişlerdir. Ayrıca bireysel hisse senetlerinin yatay kesit standart sapmalarını kullanmak bunu zaman serilerinin volatilite prob- lemlerine açık hale getirmektedir. Burada r
ve r mt i varlığının ve piyasanın t zaman- daki aşırı getirilerini β sistematik risk ölçütünü ve
(.)ise t zamanındaki beklenti değerini ifade et- mektedir. Denge durumunda iken piyasanın bakış açısını (E t (r mt )) bilinmesi durumunda varlığını fi- yatlamak için β
’nin bilinmesi gerekir. Geleneksel CAPM’in betanın zamana bağlı olarak değişmeyeceğini ileri sürmesine karşın betanın de- ğişebildiğini ortaya koyan birçok çalışma mevcut- tur (Harvey, 1989; Ferson and Harvey,1993; Fer- son ve Korajczyk, 1995; Hwang Salmon, 2004). Yazarlara göre buna şirket ile ilgili temel-yapısal sebeplerin yanında yatırımcı duyarlılıkları da ne- den olabilmektedir. Piyasa portföyünü takip ederek sürü davranışı gös- terilmesi durumunda CAPM’in denge ilişkileri bo- zularak hem beta hem de varlığın beklenen getiri- si sapar. Araştırmacılar E t (r mt )’nin piyasadaki ge- nel görüş olduğunu ve yatırımcıların önce piyasa- nın genel görüşünü değerlendirdiklerini ve birey- sel varlık fiyatını bundan sonra tahmin ettiğini ile- ri sürmüşlerdir. Buna göre yatırımcıların davranış- ları E
(r mt )’ye koşulludur ve bu durum gözlemle- nen βimt’nin en azından kısa vadede sapmalı ol- masına neden olur. Hwang ve Salmon’a (2004) göre piyasa yönünde sürü davranışının varlığı durumunda denge mode- lindense aşağıdaki ilişki geçerlidir: Burada
ve , i varlığının kısa vadedeki ko- şullu ve sapmalı beklenen aşırı getirisini ve betası- nı, ise zamana bağlı olarak değişen sürü davra- nışı parametresini ifade etmektedirler. sıfıra eşit olduğunda ve birbirine eşit olur ve CAPM geçerliliğini korur. Eğer ve olursa pi- yasa yönlü mükemmel sürü davranışından söz edi- lebilir. 0< <1 olması durumunda farklı kademe- lerde sürü davranışı ortaya çıkar. i varlığının beklenen aşırı getirisinin ve betası- nın doğru ve sapmalı değerleri arasındaki ilişkinin açıklanması aşağıdaki gibidir. >1 olması duru- munda
> ’dır. Hisse senedinin piyasa yönlü hareket etmesi durumunda , ’ye yaklaşır ve > olur. Bu durumda < olduğundan hisse senedi olduğundan daha az risk- li görünür. Diğer taraftan <1 ise < ’dir. Sürü davranışı durumunda ’ye yaklaşır ve olur. Bu durum ise
olduğu için varlığın olduğundan daha riskli değerlendirilmesine sebep olur. Son olarak ise =1 olması durumunda hisse senedi sürü davranışına nötr kalacaktır. Sürü davranışı kavramı aynı zamanda ters yön- lü sürü davranışı olgusunu da içinde barındırmak- tadır ve bu durum <0 ile ifade edilmektedir. Ters sürü davranışında >1 olması durumunda olacak
munda ise olacaktır. Piyasa yönlü sürü davranışının hesaplanmasında kullanılan ’nin yatay kesit ortalaması her za- man 1’e eşit olduğundan aşağıdaki eşitlik oluş- H. DOĞUKANLI - B. ERGÜN 10 turulabilir. Formüldeki ve yatay kesit beklenen değer ve standart sapmayı göstermekte- dir.
Yazarların ’yi hesaplarken, ’nin ken- dine has değişimlerinin ortaya çıkaracağı prob- lemleri çözmek için fazladan varlık kullanmala- rı, ’nin denge betasındaki değişimlerinin gözlenebilmesine olanak sağlayacak şekilde sto- kastik olmasını da sağlamaktadır. Hwang ve Salmon (2004) işlemlerine ’yi çekebilmek için denklemin logaritması- nı alarak devam etmişlerdir. Ardından denklemi varsayı- mını kullanarak yeniden yazmışlardır. Burada = ’dir. Bu şekilde ’nin zaman içinde değişebilme özelliği (sıfır ortalamalı AR(1) süreci) sağlanmış olur. Bu şekilde model aşağıda- ki gibi ifade edilebilir. Belirtilen model bu şekliyle Kalman Filtresi ile çö- zülebilir hale gelmiştir. Anlamlı çıkan bir , sürü davranışının olduğu, anlamlı çıkan bir ise bunun otoregresif bir süreç izlediği anlamına gelecektir. Yazarlar açıklanan sürü davranışı ölçüm yöntemi- ni farklı makro verilerle ölçülebilmesi için de ge- liştirmiştir.
Çalışmanın bu bölümünde Hwang ve Salmon (2004) yöntemini kullanarak dünya sermaye pi- yasalarında ve BIST’te sürü davranışını araştırmış olan çalışmalara yer verilmiştir. Hwang ve Salmon (2004) yukarıda anlatılanlar doğrultusunda analizlerini ABD ve Güney Kore hisse senedi piyasalarında yapmışlar ve sürü dav- ranışını destekler sonuçlara ulaşmışlardır. Bulgu- lara göre makro faktörlerdense piyasa portföyü sürü davranışını açıklamıştır. Sürü davranışı hem boğa hem de ayı piyasalarında tespit edilebilmiş- tir. 1997-1998 Asya ve Rusya krizleri, beklenenin aksine, piyasayı dengeye getirici etkilerde bulun- muştur. Caparrelli, D’Arcangelis ve Cassuto (2004) ça- lışmalarında diğer yöntemlerin yanında Hwang ve Salmon’un (2004) yöntemini de kullanmışlar- dır. 01/09/1988-01/08/2001 arasındaki araştırma- sında sürü davranışı tespit etmişlerdir. Ayrıca ya- zarlar adı geçen yönteme göre sürü davranış ölçü- tü olan H(m,t)’nin aynı zamanda Sermaye Varlık- ları Fiyatlama Modeli uyarında tahmin edilen reg- resyonun β katsayılarının t değerlerinin yatay kesit sapmaları olduğunu da ortaya koymuşlardır. Kallinterakis (2006) Avusturya, Belçika, Fransa, Almanya, Hong Kong, Hollanda, Portekiz ve İs- viçre borsalarında sürü davranışını araştırmak için Hwang ve Salmon’un (2004) geliştirdiği yöntemi kullanmıştır. Örneklem dönemi ülkelere göre de- ğişmekle birlikte 1980’lerden 2005’e kadar uzan- maktadır ve günlük verilerden oluşmaktadır. Ya- zar özet olarak çalışmasında bazı finansal düzen- lemelerin (sermaye geliri vergileri, açığa satış kı- sıtlamaları ve endeks vadeli sözleşmeleri gibi fak- törler) bu ülkelerin sermaye piyasalarındaki sürü davranışı üzerine etkilerini ortaya koymayı amaç- lamıştır. Buna göre sermaye geliri vergisi uygula- yan ve uygulamayan ülkelerin anlamlı olarak fark- lı sürü davranışları sergilediklerini, diğer düzenle- melerin ise ülkeler arası sürü davranışına etki et- mediklerini ileri sürmüştür. Kallinterakis, Gavriilidis ve Micciullo (2007) Ar- jantin finansal krizini de içeren 2000 ve 2006 yılla- rı arasındaki günlük verileri kullanarak Buenos Ai- res Borsası’nın piyasa endeksi olan MERVAL’de sürü davranışını Hwang ve Salmon’un (2004) yöntemi yardımıyla araştırmışlardır. Anlamlı sürü davranışı sonuçları elde eden yazarlar, dönemleri kriz (2000-2002) ve kriz sonrası (2003-2006) ola- rak ayırdıklarında da durum değişmemiştir. Wang (2008) çalışmasında temel olarak Hwang ve Salmon’un (2004) yöntemini kullanmış olma- sına rağmen yazarların modelindeki betaların ya- tay kesit standart sapmalarının statik ortalamalı ve BIST’te Sürü Davranışı: Hwang ve Salmon Yöntemi ile Bir Araştırma Yüklə 209,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|