Firuddin cəFƏrov hasil fəTƏLİyev

53
 
Qatıq Qatıq 
Pendir, çörək Pendir, çörək 
 
Vineqret Tərəvəz raqusu 
Qarabaşaq sıyığı ilə şnisel Ətli blinçik 
Çay qəndlə Çay qəndlə 
Qatıq Qatıq 
 
 Rasion №3
 
Təzə meyvə-tərəvəzdən salat 
Kök salatı 
Mal əti və ya bişirilmiş ürək  
Xamalı şor 
Ətli darı şorbası  
Təzə kələmdən şi  
Şorlu kəsmik kətəsi 
Tərəvəzli suda bişirilmiş mal əti 
Gavalı şirəsi (alma, armud, gilas, 
kök, kələm) 
Qatıq  
Çovdar çörəyi 
Çovdar çörəyi (buğda) 
 
Təzə xiyarlardan salat  
Ağbaş kələm salatı 
Suda bişirilmiş mal əti və ya ürək 
Çəyirdəksiz, qara gavalılı şor 
Kartof şorbası 
Tərəvəz şorbası 
Mürəkkəb qarnirli, buğda bişirilmiş 
yumru kotlet 
Suda bişirilmiş cücə kök püresi ilə 
Şirin qatıq 
Təzə təbii alma və ya gavalı, armud, 
qara üvəz, üzüm, gilas (təzə 
dondurulmuş)  
Çovdar çörəyi (buğda) 
Çovdar çörəyi (buğda) 
Təzə tərəvəz salatı Yaşıl salat 
Qarnir suda bişirilmiş mal əti və ya 
ürək 
Ərik qurusu və ya mövüclü şor 
Yarmalı, südlü şorba 
Kəndli şorbası 
Tez ovulan sıyıq və suda bişirilmiş 
ev dovşanı 
Kartof zapekankası (giləmeyvə 
likoru) və ya rulet, qaraciyərlə 
Qatıq 
 Qatıq 
Çovdar çörəyi (buğda) 
Çovdar çörəyi (buğda) 
 
 
 Rasion №4 
Ağbaş kələm salatı 
Kök salatı 
Suda bişmiş makaronlu, pörtülmüş 
ət  
Bişmiş balıqla kartof 
Şəkər və südlü şor 
Şəkər və südlü şor 
Meyvələr 
Meyvələr 
Çörək, çay 
Çörək, çay 

---

54
 
 
Turp və kök salatı 
Vitaminli salat 
Pörtlədilmiş qaraciyər, qarabaşaq 
sıyığı ilə 
Bişirilmiş tərəvəzli qulyaş 
Şəkər və südlü şor 
Şəkər və südlü şor 
Meyvələr 
Meyvələr 
Çörək, çay 
Çörək, çay 
 
Çuğundur salatı 
Turş kələm salatı 
Düyülü tefteli (xırda küftə) 
Kartof püresi və yumurtalı rulet 
Şəkər və südlü şor 
Şəkər və südlü şor 
Meyvələr 
Meyvələ r 
Çörək, çay 
Çörək, çay 
 
 Rasion №5 
Xamalı şor 
Şor zapekankası 
Qarabaşaq sıyıqlı pörtlədilmiş ət 
Suda bişirilmiş və ya qızardılmış 
balıq kartofla 
Qatıq 
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 
 
Şorlu varenik 
Xamalı şor 
Kartof zapekankası bişmiş ətlə 
Bişirilmiş makaronlu rulet 
Qatıq 
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 
 
 
Bişmiş şor pudinqi 
Pendir qutabı 
Tərəvəzli bişmiş ət 
Qızardılmış balıq kartofla 
Qatıq 
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 
  
 Rasion №6
 
Vitaminli salat 
Buğlu şor pudinqi 
Bişmiş ürəklə bişmiş düyü 
Bişmiş balıq kartofla 
Qatıq 
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 
 
Təzə vareniklər 
Südlü şor 
Bişirilmiş dil, arpa sıyığı ilə 
Tərəvəz zapekankası ətlə 
Qatıq  
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 

---

55
 
 
Şor zapekankası 
Tərəvəz salatı 
Bişirilmiş balıq tərəvəzlə 
Bişirilmiş toyuq qarabaşaq sıyığı ilə 
Qatıq  
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 
  
 Rasion №7
 
Yumurtalı yay salatı 
Xamalı şor  
Qarabaşaq sıyığı ilə romşteks 
Bişirilmiş yumurta 
Qatıq  
Qızardılmış balıq, qızardılmış 
kartofla 
Çörək, yağ, çay 
Qatıq 
 
Çörək, yağ, çay 
 
Şor pudinqi  
Vineqret  
Qızardılmış kartofla qulyaş 
Yumurta və kartof ruleti 
Qatıq  
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 
 
Təzə kələm salatı 
Soğanlı omlet  
Yumurta və düyü bifşteksi 
Soğanlı, makronlu  
Qatıq  
Qatıq  
Çörək, yağ, çay 
Çörək, yağ, çay 
 
 
2.3. MÜALICƏVI-PROFILAKTIKI QIDALANMA 
XÖRƏKLƏRININ SAXLANMA MÜDDƏTI VƏ 
REALIZƏSI 
Çıxdaş üzrə (pis malların çıxdaş edilməsi) komissiyanın ica-
zəsindən sonra müalicəvi-profilaktiki qidalanma xörəkləri realizə 
oluna  bilər.  Şorba  və  isti  xörəklər  paylanana  qədər  marmitdə 
(hermetik qapaqlı qab) 2-3 saatdan artıq olmamaqla saxlanmalıdır. 
Hazır məhsulun normadan artıq saxlanmasına xüsusi hallarda ica-
zə verilir. Hazır məhsulun məcburi saxlanması  zamanı, o, hazır-
landığı müddətdən 3 saatdan artıq vaxt keçməmək şərtilə soyudul-
malıdır.  Saxlanma  +8
0
C-dən  artıq  olmayan  temperaturda  və  12 

---

56
 
saatdan artıq olmamaq şərtilə aparılır. Qalan qidanın miqdarı jur-
nalda qeyd olunur. Təkrar paylanma zamanı bu xörəklər diqqətlə 
yoxlanmalıdır.  Normal  orqanoleptik  göstəricilərə  malik  olan  xö-
rəklər təkrar isti ilə işlənməyə məruz qalır. Sulu xörəklər qaynadı-
lır, ət və balıq xörəkləri isə qızardılır. Bu xörəklərin realizə müd-
dəti 1 saatdan artıq deyil. Bir gün əvvəlki qidanın qalıqlarını təzə 
qida ilə qarışdırmaq qəti qadağandır.  
Tərəvəz  xörəklərinin  xüsusilə  isti  xörəklərin  saxlanma  müd-
dətindən nəinki onların dad keyfiyyətləri, həmçinin vitamin dəyəri 
də  asılıdır.  Məsələn,  təzə  kələmdən  hazırlanan  isti  xörəklərdə  3 
saatdan sonra C vitamini 20%, 6 saatdan sonra isə 6% qalır. Ona 
görə də isti tərəvəz xörəklərinin saxlanma müddəti şorbalar üçün 
isti və qarnirlər üçün isə 75
0
C temperaturda 2-3 saatdan artıq ol-
mamalıdır.  
Təkrar isinmə zamanı dad xeyli pisləşir və C vitamini tama-
milə parçalanır. Ona görə də bu xörəklərin hazırlanması müalicə-
vi-profilaktiki  qida  rasionuna  uyğunlaşdırılmalıdır.  Təzə  tərəvəz 
salatları işçilərə verilən ərəfədə hazırlanmalıdır.  
Müalicəvi-profilaktiki qidalanmada səhər yeməkləri və ya na-
harın  gigiyenik  qiymətləndirilməsi  zamanı  tibb  məntəqələrinin 
tibb işçiləri tərəfindən Tibb Elmləri Akademisayının tövsiyəsi əsa-
sında  hazırlanmış  xörəklərin  uyğunluğu  yoxlanılmalıdır.  Nadir 
hallarda bu və ya digər qida məhsullarının əvəz olunmasına ancaq 
dəyişmə norması daxilində icazə verilir. 
Müalicəvi  profilaktiki  qidalanma  məhsullarının  keyfiyyətinə 
və onların buraxılma qaydalarına cavabdehliyi istehsal müdiri və 
aşbaz daşıyır. 
Bu zaman ictimai iaşə müəssisəi müəyyən miqdarda müalicə-
vi-profilaktiki qidalanmanı ayrı-ayrı rasiona görə hazırlamaq üçün 
aldıqları sifarişləri hər iş növbəsinin təyin edilmiş vaxtına uyğun 
hazırlamalıdır. 
 
 
 

---