Flsf (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2017 Güz, sayı: 24, s. 377-392
Yüklə 1,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Kelimeler
- Keywords
- FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2017 Güz, sayı: 24, s. 377-392
| FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2017 Güz, sayı: 24, s. 377-392 ISSN 1306-9535, www.flsfdergisi.com Makalenin geliş tarihi: 29.07.2017 Makalenin kabul tarihi: 14.12.2017 EKOFEMİNİZM VE DUALİZM FİKRİ Seçil Mine TÜRK *
Ekoloji ve feminizmin meydan okuyucu bir sentezi olarak ekofeminizm hiç kuşkusuz son otuz yılın en kayda değer ve önemli sosyal hareketlerinden biridir. Ekofeminizmin en genel haliyle ataerkil tahakküm biçimleri ile doğanın tahakküm altına alınma biçimleri arasındaki karmaşık ve kendine özgü bağlantılar üzerinde düşünen bir hareket ve teori olduğu ileri sürülebilir. Bu çalışma hala tartışılan ekofeminist harekette dualizm fikrininin yerini incelemeye çalışacaktır. Çalışmanın merkezi argümanı dualizm fikrinin eleştirisinin genel olarak ekofeminizmin kurucu bir unsuru olduğudur. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ekofeminist araştırmacıların çalışmalarına atıfla kısaca ekofeminizmin temel ilkeleri açıklanacak, ikinci bölümde ise ekofeminist perspektifteki dualizm fikrinin eleştirisinin merkezi konumuna ışık tutulmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Ekofeminizm, Tahakküm, Hiyerarşi, Dualizm. (Ecofeminism and the Idea of Dualism) ABSTRACT Ecofeminism as a challenging synthesis of ecology and feminism is undoubtedly one of the most significant and remarkable social movements of the last thirty years. One can assert that ecofeminism is both a theory and a movement that reflects upon the complex and specific connections between the forms of masculine domination and domination of nature. This study seeks to explicate the idea of dualism in ecofeminist movement that is still surrounded with controversy. The central argument of the study is that the critique of the idea of dualism is a constitutive aspect of ecofeminism in general. The paper is structured into two major sections. The first section of the paper will briefly explain the basic tenets of ecofeminism with particular references to the works of ecofeminist scholars, whereas the second part will attempt to shed light on the central position of the critique of the idea of dualism in ecofeminist perspective. Keywords: Ecofeminism, Domination, Hierarchy, Dualism.
* Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyesi “Ekofeminizm ve Dualizm Fikri” Seçil Mine TÜRK FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2017 Güz, sayı: 24, s. 377-392
Giriş İnsan ve doğa arasındaki ilişki, bilim ve felsefenin uzun ve görkemli yolculuğunun temel meselelerinden biri olmuştur. Günümüzde farklı varyasyonlarıyla ekolojik düşüncenin sosyal teori içindeki konumu söz konusu ilişkinin merkezi konumunun bir başka uzantısı olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte “insan-doğa problematiği”, Salleh’in de işaret ettiği gibi, gözüktüğünden de zorlu bir konum arz eder. 1 Bu problematiği derinleştiren unsurlardan biri insan ve doğa arasındaki ilişkinin belirli bir tarihsellik düzlemi üzerinden keskin bir karşıtlık ve ikilik temelinde kurgulanması olmuştur. İnsan ve doğa arasında inşa edilen söz konusu ikiliğin boyutları ve anlamı bilhassa ekoloji düşüncesinin evriminde eleştirel bir düşünsel mesainin konusu olmuştur. Buradan hareketle bu çalışma ekofeminizm düşüncesinde dualizm fikrinin nasıl konumlandığına ve söz konusu fikrin önemine işaret etmeye çalışacaktır. Çalışmanın temel argümanı; dualizm fikrinin eleştirisinin ekofeminist perspektif için kurucu bir ortak nokta teşkil ettiği ve ekofeminizmin doğa ve kadın özgürleşimi arasında bağ kuran eğiliminin esasen bu kurucu nokta üzerine inşa edildiğidir. Bu çerçevede çalışmada önce ekofeminizme dair tanımlayıcı bir genel çerçeve çizilecek ardından ekofeminist perspektif içinde dualizm nosyonunun yeri tartışılacaktır.
Löwy’nin deyişiyle, “gezegeni tehdit eden, mevcut üretim ve tüketim tarzının sonuçları arasındaki tehlikelerin bilincine varmamızı sağlamak” temelinde somutlaşmış ekoloji düşüncesi 2 çeşitli varyasyonları ile hem bir eylem çerçevesi hem bir ideoloji hem bir teorik perspektif hem de bir toplumsal-politik program olarak görülebilir. Farklı ekolojik yaklaşımların temelinde “yeryüzünün daha geniş kısmında daha fazla insanın yaşıyor olması”ndan “yerel ve bölgesel ekolojilere verilen zarar”a uzanan bir dizi nedensellik 3 ve bu nedensellik ağı üzerinden ekolojik sorunlara dair bir tahayyül geliştirme çabası vardır. Bu çaba etrafında ortaya çıkmış bir eğilim olarak ekofeminizm; “doğa üzerindeki tahakküm ve bunun neticesi olarak ortaya çıkan ekolojik yıkımla, kadın üzerindeki ataerkil tahakküm arasında yakın bir ilişki olduğunu”
1 Ariel Salleh, “Ecofeminism as Sociology”, Capitalism Nature Socialism, vol. 14, no. 1, 2003, s. 61.
2 Michael Löwy, Ekososyalizm: Kapitalist Ekolojik Felakete Radikal Bir Alternatif, çev. H. T. Abadan, Epos Yayınları, Ankara, 2014, s. 24. 3 John Bellamy Foster, Marksist Ekoloji, çev. B. Baysal, Kalkedon Yayınları, İstanbul, 2012, s. 42. Yüklə 1,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|