Foydali qazilmalar quydagilarga ajratiladi

Foydali qazilma boyliklariga xalq xo’jaligi, qurilish, sanoat va ilmiy maqsadlar uchun qazib olinadigan,xomashyo holida yoki qayta ishlangandan so’ng ishlatiladigan barcha turdagi tog’ jinslari kiradi. Foydali qazilmalar qurilish sanoatining asosi hisoblanib, mamlakat iqtisodiyotida muhim o’rin egallaydi. Uni xomashyo sifatida qazib olish va qayta ishlash miqyosi esa davlatning ishlab chiqarish saviyasini, boyligi va iqtisodiy rivojlanishni belgilaydi.
Foydali qazilmalar qurilish va sanoatning asosi hisoblanib mamlakat iqtisodiyotida kata o’rin egallaydi.
Foydali qazilma boyliklariga xo’jalik, qurilish, sanoat va ilmiy maqsadlar uchun qazib olinadigan va xomashyo holida yoki qayta ishlagandan so’ng ishlatiladigan barcha turdagi tog’ jinslari kiradi. Qazib oluvchi va qayta ishlovchi texnikalarning rivojlanishi bilan ko’pgina qoplovchi tog’ jinslaridan foydali qazilmalar kabi foydalana boshlandi va bularning soni yildan-yilga oshib bormoqda.
Foydali qazilmalar quydagilarga ajratiladi:
Metal - qora, rangli, asl, radiaktiv va nodir metal ma’danlari;
Nometall – metallurgiya, kimyo va boshqa sanoat tarmoqlari uchun xomashyo;
Yonuvchi – ko’mi, yonuvchi slaneslar, torf va boshqalar;
Qurilish – tog’ jinslari (ohaktoshlar, marmarlar, granitlar, shag’al, qum va boshqalar.