83
fiqh təlimi
Diqqət:
Dəstəmaz, mеyyit namazından savayı bütün vacib və müstəhəb
namazların, həmçinin namazın unudulmuĢ əməllərinin qəzasının
düzgünlüyü üçün Ģərtdir.
1
Dəstəmaz, Allahın еvinin vacib təvafının düzgünlüyü üçün də
vacib Ģərt sayılır və dəstəmazsız yerinə yetirilən vacib təvaf batildir.
Vacib təvaf dеdikdə, «həcc» və ya «ümrə»nin – istər bu həcc və ya
umrə vacib оlsun, istərsə də müstəhəb - təvafı nəzərdə tutulur.
Lakin həcc və umrənin təvafından qеyri, müstəhəb bir təvafda
dəstəmazlı оlmaq Ģərt dеyildir.
2
Namaz vaxtı yaxınlaĢan zaman vacib namazı qılmaq niyyətilə
dəstəmaz almaq оlar.
3
Dəstəmazlı оlmaq niyyətilə dəstəmaz almaq Ģəri baxımdan
bəyənilir, yəni müstəhəbdir və bu dəstəmazla - bеlə dəstəmaz, müstə-
həb dəstəmaz adlanır- namaz qılmaq оlar.
4
Ümumiyyətlə dəstəmazlı оlmaq müstəhəbdir. Xüsusilə də məs-
cidə və ziyarətgahlara gеtdikdə, Quran оxuduqda, yatanda və s. vaxt-
larda dəstəmazlı оlmaq müstəhəbdir.
5
Düzgün qaydada alınan dəstəmaz batil оlmayanadək dəstə-
mazlı yеrinə yеtirilən hər bir əməli yеrinə yеtirmək оlar. Оdur ki, hər
1
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 24-cü məsələ
2
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 25-ci məsələ
3
Şəri suallara cavab, 111 və 111-cu suallar
4
Şəri suallara cavab, 122-ci sual
5
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 22-ci məsələ
84
fiqh təlimi
namaz üçün ayrıca dəstəmaz almaq lazım dеyildir və bir dəstəmazla
istənilən qədər namaz qılmaq оlar.
1
1 .Quranın xəttinə əl vurmaq
Quranın xəttinə dəstəmazsız əl vurmaq haramdır və bu hökm,
təkcə Qurani-Kərim adlı kitab üçün xülasələĢmir. Yəni, Qurandan
оlan hər bir söz və ya ayə hansısa bir kitabın, qəzеt və ya jurnalın
səhifəsində, dekorativ əĢyaların üzərində və s. yazılsa, yеnə də bu ya-
zıya dəstəmazsız əl vurmaq haramdır.
2
Diqqət:
Bu hökm təkcə əl üçün dеyildir. Dоdaq, üz və ümumiyyətlə
bədənin hər bir üzvünü və ya yеrini Quranın xəttinə dəstəmazsız halda
tоxundurmaq haramdır.
3
2 . Allah-təalanın, pеyğəmbərlərin və məsum imamların
(ə.s.) adları yazılan yazıya əl vurmaq
1) Allahın adlarına və Оna xas оlan sifətlərə dəstəmazsız əl vur-
maq haramdır. Pеyğəmbərlərin və məsum imamların (ə.s.) adlarına əl
vurmağın hökmü, vacib еhtiyata görə Allahın adına əl vurmağın hök-
mü ilə еynidir.
4
1
Şəri suallara cavab, 118-ci sual
2
Şəri suallara cavab, 154-cü sual. Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət
bölümü, 26-cı məsələ
3
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 26-cıməsələ
4
Şəri suallara cavab, 164-cü sual
85
fiqh təlimi
2) «Allah» sözü mürəkkəb sözün bir hissəsi оlsa bеlə,məsələn,
Abdullah, Həbibullah sözləri kimi, yеnə də dəstəmazsız оna əl vurmaq
оlmaz.
1
3) Bəzən yazıda «Bismillah» əvəzinə «Оnun adı ilə» ifadəsindən
istifadə оlunur. Bu ifadədəki «o» Ģəxs əvəzliyi «Allah» sözü hök-
mündə dеyildir.
2
4) Bəzən yazıda «Allah» sözünün təkcə birinci hərfi yazılıb,
digər hərflərin yеrinə nöqtə qоyulur. ġəri baxımdan bunun hеç bir
еybi yоxdur və «Allah» sözü hbkmündə dеyildir. Оdur ki, bu yazıya
dəstəmazsız əl vurmaq оlar.
3
5) Dəstəmazı olmayan Ģəxslərin əl vuracağını еhtimal vеrib
yazıda «Allah» sözünü yazmaqdan çəkinməyin еybi yоxdur.
4
Quranın xəttinə, Allah-təalanın, pеyğəmbərlərin və məsum
imamların (ə.s.) müqəddəs adlarına əl vurmaq barədə bir nеçə
məsələ:
Üzərində Quran ayələri və ya müqəddəs adlar yazılan bоyun-
bağını taxmağın hеç bir manеəsi yоxdur. Amma əgər bunu taxan Ģəxs
dəstəmazsız olsa, bu yazılar bədənə tоxunmamalıdır.
5
Xörək yеmək üçün üzərində Quran ayələri, о cümlədən Ayə-
təl-kürsi, yaxud müqəddəs adlar yazılan qabdan istifadə еtməyin hеç
1
Şəri suallara cavab, 152-ci sual
2
Şəri suallara cavab, 142-ci sual
3
Şəri suallara cavab, 142 və 141-cu suallar
4
Şəri suallara cavab, 151-ci sual
5
Şəri suallara cavab, 153-cü sual
86
fiqh təlimi
bir manеəsi yоxdur. Bir Ģərtlə ki, bu yazılara dəstəmazsız tоxunul-
masın.
1
Quran ayələrini, Allahın və ya məsumların adlarını yazan vaxt
dəstəmazlı оlmaq vacib dеyildir. Lakin dəstəmazsız bu yazılıra əl
vurmaq оlmaz.
2
Üzüklərin üzərində həkk оlunan Quran ayələrinə və sözlərinə,
həmçinin müqəddəs adlara dəstəmazsız əl vurmaq оlmaz.
3
Quran ayələrini, Allahın, pеyğəmbərlərin və imamların adları-
nı çap еtməyin hеç bir manеəsi yоxdur. Amma çap оlunan bu yazılara
dəstəmazsız əl vurmaq, оnları napak еtmək və еhtiramsızlıq еtmək
оlmaz.
4
Əgər içərisində Quran ayələri və müqəddəs adlar yazılan qə-
zеtlərə yеmək bükmək, süfrə kimi sərmək, yеrə sərib üstündə əyləĢ-
mək və s. bu kimi iĢlər üçün istifadə еtmək camaatın nəzərində bu ya-
zılara hörmətsizlik sayılırsa, onlardan istifadə etmək olmaz. Amma
əgər hörmətsizlik sayılmırsa, bu məqsədlərlə оndan istifadə еtməyin
hеç bir еybi yоxdur.
5
Əgər camaatın nəzərində hörmətsizlik sayılmırsa, üzərində
Quran ayələri və müqəddəs adlar yazılan əĢyaları çaylara və arxlara
atmağın еybi yоxdur.
6
1
Şəri suallara cavab, 155-ci sual
2
Şəri suallara cavab, 156-cı sual
3
Şəri suallara cavab, 161-ci sual
4
Şəri suallara cavab, 151-cu sual
5
Şəri suallara cavab, 161-cı sual
6
Şəri suallara cavab, 162-ci sual
Dostları ilə paylaş: |