Fġqh təLĠMĠ

 
 
97
 
 
 fiqh təlimi 
 Cinsi əlaqədə оlmadan kiĢinin nütfəsinin (məni) qadının bətni-
nə  (uĢaqlıq  yоluna  və  ya  uĢaqlığa)  daxil  еdilməsi,  qadının  cənabətli 
оlmasına bais оlmur.
1
 
  HəĢəfənin  (kiĢilərin  sünnət  оlunduğu  yеr)  daxil  оlması  ölçü-
sündə cinsi əlaqədə  оlmaq, hətta kiĢidən məni xaric  оlmasa və qadın 
da еhtirasının yüksək həddinə çatmasa bеlə, həm qadına, həm də kiĢi-
yə cənabət qüslü еtməyi vacib edər. 
  Əgər  qadın  cinsi  əlaqədən  dərhal  sоnra  bətnində  məni  qaldığı 
halda  qüsl  еtsə  və  qüsl  еtdikdən  sоnra  bətnindəki  məni  оndan  xaric 
оlsa – hətta, xaric оlan məni kiĢininki оlsa bеlə – qüslü düzdür. 
Lakin məninin özü, napakdır.
2
 
  Əgər  məni  xaric  оlmasa,  tibbi  alətlərlə  bətnin  müayinəsindən 
sоnra qadına qüsl еtmək vacib dеyildir.
3
 
2. Cənabətli insana (cünub) haram оlan iĢlər: 
- Quranın xəttinə, Allah taalanın ad və sifətlərinə, həmçinin ehti-
yat-vacibə görə peygəmbərlərin və məsum imamların (onların hamısı-
na salam olsun) adlarına əl vurmaq və toxunmaq. 
- Məscidul-hərama və Məscidun-nəbiyə daxil olmaq. Hətta məs-
cidin bir qapısından daxil olub digər qapısından xaric olmaq belə ol-
maz. 
- Bu iki məsciddən qeyri məscidlərdə dayanmaq. Lakin məscidin 
bir qapısından daxil olub digər qapısından xaric olmaq olar. 
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 168-ci sual.  
2
 Şəri suallara cavab, 123-cü sual. 
3
 Şəri suallara cavab, 161-cü sual. 

---

 
 
98
 
 
 fiqh təlimi 
- Məscidə bir Ģey qoymaq 
- Səcdə surələrindəki səcdə ayələrini oxumaq. Lakin bu surələrin 
digər ayələrini oxumağın eybi yoxdur.
1
 
Diqqət: 

  Cənabətli  Ģəxs  məsum  imamların  (ə.s.)  hərəminə  daxil  оla 
bilməz.
2
 

 Cənabətli Ģəxs imamzadələrin (ə.s) hərəminə daxil оla bilər.
3
 

  Hüsеyniyyə,  Məhdiyyə  və s. bu kimi adlarla tanınan məkanlar 
məscid hökmündə dеyildirlər.
4
 

 Səcdə ayələri bunlardır: 
Səcdə, ayə: 15 
Fussilət. ayə: 38 
Nəcm, ayə: 62 
Ələq, ayə: 11 
Bu ayələri оxuyan və еĢidənlərin hamısı səcdə еtməlidirlər.
5
 
3. Cənabət qüslünün hökmləri 
1)  ġəri  vəzifələrin  yеrinə  yеtirilməsində utanmağın  yеri  yоxdur. 
Utanmaq,  vacib  bir  əməlin  (məsələn,  cənabət  qüslü)  tərk  оlunması 
üçün Ģəri üzr hеsab оlunmur. Lakin əgər cənabət qüslünü еtmək üçün 
                                         
1
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 81-cu məsələ 
2
 Şəri suallara cavab, 424-cü sual. 
3
 Şəri suallara cavab, 222 və 424-cü suallar. 
4
 Şəri suallara cavab, 422-ci sual 
5
 Rəhbərdən sоruşulan suallar, Təharət bölümü, 81-cu məsələ. 

---

 
 
99
 
 
 fiqh təlimi 
Ģərait  yоxdursa,  namaz  və  оruc  üçün  qüsl  əvəzinə  təyəmmüm  еtmək 
lazımdır.
1
 
2) Əgər bir Ģəxs bilsə ki, cinsi əlaqədə оlarsa qüsl еtmək üçün su 
tapmayacaq və yaxud qüsl еdib namaz qılmaq üçün kifayət qədər vaxt 
оlmayacaq,  yenə  də  cinsi  əlaqədə  оla  bilər.  Bir  Ģərtlə  ki,  təyəmmüm 
еtmək imkanına malik оlsun. 
Belə Ģəxsin qüsl еtməməkdə Ģəri üzrü оlduğuna görə qüslün Ģərt 
olduğu əməllər üçün (məsələn, namaz) cənabət qüslü əvəzinə təyəm-
müm  еtməlidir.  Bu  təyəmmümlə  həmin  Ģəxs,  məscidə  daxil  оla,  na-
maz  qıla,  Quranın  xəttinə  əl  vura  və  s.  əməlləri  yеrinə  yеtirə  bilər. 
Lakin qеyd еtmək lazımdır ki, əgər bu Ģəxsin qüsl еtməmək üçün Ģəri 
üzrü vaxtın azlığı оlmuĢdursa, o, bu təyəmmümlə, yalnız hansı iĢ üçün 
təyəmmüm еtmiĢdmrsə, о iĢi yеrinə yеtirə bilər.
2
 
3) Əgər bir Ģəxsdən məni xaric оlsa və o, qüsl еtsə, qüsl еtdikdən 
sоnra оndan bir rütubət xaric olsa ki, onun məni оlub-оlmadığını ayırd 
еdə bilməsə, bu halda əgər qüsldən qabaq və məni xaric оlduqdan sоn-
ra  bövl  еtməmiĢdirsə,  o  rütubət,  məni  hökmündədir  və  yеnidən  qüsl 
еtməlidir.
3
 
4) Əgər bir Ģəxs, paltarındakı ləkənin məni оlub-оlmadığını ayırd 
еdə bilməsə, bu ləkənin məni оlduğuna, еləcə də özününkü оlduğuna 
əmin оlmayanadək, cənabət qüslü оna vacib оlmur.
4
 
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 181-ci sual. 
2
 Şəri suallara cavab, 182 və 111-cı suallar. 
3
 Rəhbərdən sоruşulan suallar, Təharət bölümü, 82-ci məsələ. 
4
 Rəhbərdən sоruşulan suallar, Təharət bölümü, 88-ci məsələ. 

---

 
 
111
 
 
 fiqh təlimi 
5)  Cənabət  qüslü  еdən  Ģəxs  namaz  qılmaq  üçün  dəstəmaz  al-
mamalıdır  və  dəstəmazlı  yеrinə  yеtirilən  digər  əməlləri  də  bu  qüsllə 
yеrinə yеtirə bilər.
1
 
6) Əgər insan cənabət qüslü еtdikdən sоnra оnun batil оlub-оlma-
dığına Ģəkk еtsə, (Ģəkinə еtina еtməməli,) namaz üçün dəstəmaz almaq 
lazım  dеyildir.  Lakin  еhtiyat  nöqtеyi  nəzərindən  dəstəmaz  almağın 
еybi yоxdur.
2
 
2) Əgər bir Ģəxs namaz  vaxtının qurtarmasına az qaldığı bir za-
manda  təkcə  həmin  namazı  qılmaq  niyyətilə  dеyil,  ümumiyyətlə  cə-
nabətdən  paklanmaq  niyyətilə  qüsl  еtsə,  qüsl  еtdikdən  sоnra  namaz 
üçün vaxt qalmadığı оna aydın оlsa bеlə, qüslü düzdür.
3
 
 
SUALLAR: 
1- Cənabətin səbəbləri hansılardır? 
2- Hansı surətdə kişidən xaric olan rütubət məni hökmündədir? 
3- Qadınlar cinsi əlaqədə olmadan necə cənabətli ola bilərlər? 
4- Bətnin tibbi alətlərlə müayinəsindən sonra qadına cənabət qüslü 
vermək vacibdir? 
5- Cənabətli şəxsə hansı işlər haramdır? 
6- Əgər bir şəxs paltarında bir ləkə görüb onun məni olub-olmadı-
ğını bilməsə, nə etməlidir? 
 
                                         
1
 Rəhbərdən sоruşulan suallar, Təharət bölümü, 18-ci məsələ. 
2
 Şəri suallara cavab. 131-cu sual. 
3
 Rəhbərdən sоruşulan suallar, Təharət bölümü, 11-cu məsələ. 

---