Fġqh təLĠMĠ

 
 
166
 
 
 fiqh təlimi 
hasil olsun, istər günəĢ və ulduzlar vasitəsilə, istərsə də digər vasitələr-
lə. Əgər  yəqinlik hasil olmasa, hansı tərəfin qiblə olmasına daha çox 
ehtimal verirsə, o tərəfə namaz qılmalıdır.
2
 
3. Əgər qibləni müəyyənləĢdirmək üçün heç bir vasitə olmasa və na-
mazqılan  Ģəxs  də  heç  bir  tərəfi  qiblə  güman  etməsə,  bu  halda  əgər 
dörd cəhətə namaz qılmaq üçün kifayət qədər vaxt olmasa, vacib ehti-
yata görə qalan vaxt ərzində müəyyən istiqamətlərə namaz qılmalıdır.
3
 
4. Qibləni müəyyən edə bilməyən Ģəxs heyvanların kəsilməsi və s. bu 
kimi  üzü  qibləyə  yerinə  yetirilən  iĢləri  qiblə  güman  etdiyi  tərəfə  et-
məlidir.  Əgər  heç  bir  tərəfi  qiblə  güman  etməsə,  hansı  istiqamətdə 
yerinə yetirsə, doğrudur.
4
 
Diqqət: 

 
Qibləni  təyin  etmək  üçün  “Ģaxis”ə  (yerə  taxılan  çubuq)  və  ya 
qibləgöstərənə etimad etmək namazqılan Ģəxsdə yəqinlik hasil edəcəyi 
surətdə doğrudur. Yəqinlik hasil olduğu təqdirdə ona uyğun əməl edil-
məlidir.  Əks  təqdirdə,  qibləni  məscidlərin  mehrabı  və  müsəlman  qə-
birləri ilə təyin etmək lazımdır.
5
 

 
Qibləni  təyin  etməkdə  Ģaxisdən  istifadə  etməyin  qaydası  belədir: 
May ayının iyirmi beĢi və Ġyul ayının on yeddisi Məkkə üfüqü ilə zöhr 
namazının vaxtı – belə ki, bu anda günəĢ düz bucaq altında Məkkəyə 
                                                                                                
1
  Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 121-ci məsələ 
2
  Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 121-ci məsələ 
3
  Şəri suallara cavab, 366 və 362-ci sual, Rəhbərdən soruşulan suallar, 
Namaz bölümü, 122-ci məsələ 
4
  Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 123-cü məsələ 
5
 Şəri suallara cavab, 365-ci sual 

---

 
 
167
 
 
 fiqh təlimi 
düĢür – düz bir çubuqu hamar yerdə Ģaquli Ģəkildə yerə taxsaq, qiblə, 
çubuğun kölgəsinin əks istiqamətidir.
1
 
 
SUALLAR: 
1. Namazqılanın üzü qibləyə dayandığını təsdiq edən meyar nədir? 
2. Əgər insan müstəhəb namazları yol gedə-gedə və miniyə mindiyi 
halda qılarsa, üzü qibləyə dayanması şərtdir? 
3. Əgər namazqılan hansı cəhətin qiblə olduğuna əmin ola bilməsə, 
nə etməlidir? 
4.  Əgər  qibləni  müəyyənləşdirmək  üçün  heç  bir  vasitə  olmasa  və 
namazqılan şəxs də heç bir tərəfi qiblə güman etməsə, nə etməlidir? 
5. Qiblənümaya hansı surətdə etibar etmək düzgündür? 
6. Qibləni təyin etmək üçün şaxisdən necə istifadə edilir? 
 
  
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 365-ci sual 

---

 
 
168
 
 
 fiqh təlimi 
OTUZ BEġĠNCĠ DƏRS 
YOVMĠYYƏ NAMAZLARI
1
 (1) 
- Yovmiyyə namazlarının əhəmiyyəti  
- Yovmiyyə namazlarının sayı  
- Yovmiyyə namazlarının vaxtları 
1. Yovmiyyə namazlarının əhəmiyyəti 
1.  Hər  gün  beĢ  vaxtda  qılınan  “yovmiyyə  namazları”  Ġslam  dinində 
çox mühüm vacib əməllərindən biridir, hətta dinin sütunudur. 
Bu  namazları  qılmamaq  və  ya  onlara  qarĢı  səhlənkar  olmaq  Ģəri  ba-
xımdan haramdır və cəzası vardır.
2
 
2. Heç bir halda hətta müharibə meydanında belə namazı tərk etmək 
olmaz.  Odur  ki,  əgər  müharibə  meydanında  döyüĢən  döyüĢçü  Fatihə 
surəsini oxumağa və ya səcdə və rükunu yerinə yetirməyə qadir deyil-
sə,  bacardığı  Ģəkildə  namazını  qılmalıdır.  Məsələn,  rüku  və  səcdəni 
iĢarə ilə yerinə yetirmək kifayətdir.
3
 
2. Yovmiyyə namazlarının sayı 
                                               1.Sübh namazı: 2 rəkət 
                                               2. Zöhr namazı: 4 rəkət 
Günün vacib namazları          3. Əsr namazı: 4 rəkət 
                                               4. Məğrib namazı: 3 rəkət 
                                               5. ĠĢa namazı: 4 rəkət
4
   
                                         
1
 Günün vacib namazları 
2
 Şəri suallara cavab, 331-cu sual 
3
 Şəri suallara cavab, 225-ci sual 
4
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 151-ci məsələ 

---

 
 
169
 
 
 fiqh təlimi 
Diqqət: 

 
Səfərdə dörd rəkətli namazlar (zöhr, əsr və iĢa) iki rəkət qılınır.
1
 
3.Yovmiyyə namazlarının vaxtı 
1. Sübh namazının vaxtı. 
1) Sübh namazının vaxtı Ģəfəq
2
 doğandan günəĢ doğana qədərdir.
3
 
2) Sübh namazının vaxtı (“kazib fəcr”in deyil) “sadiq fəcr”in doğduğu 
vaxtdır  və  bunu  ayırd  etmək  mükəlləfin  (Ģəri  vəzifələri  olan  Ģəxsin) 
öhdəsindədir.
4
 
3)  ġəfəqin  doğması  (yəni,  sübh  namazının  vaxtının  daxil  olması) 
cəhə-tindən aylı gecələr və ayın görünmədiyi gecələr arasında heç bir 
fərq yoxdur. Düzdür bu zəmində ehtiyat etmək yaxĢıdır.
5
  
4)  Sübh  namazının  vaxtının  daxil  olmasına  tam  əmin  olmaq  üçün 
möhtərəm  möminlər  (Allah  onlara  kömək  olsun)  ehtiyat  ünvanında 
informasiya  vasitələri  ilə  yayımlanan  sübh  azanıdan  beĢ-altı  dəqiqə 
sonra sübh namazını qılsınlar.
6
 
5) ġəri baxımdan günəĢin çıxması (yəni, sübh namazının vaxtının qur-
tarması) onun Ģüalarının yer üzünə düĢməsi deyil, namazqılanın məka-
nındakı üfüqdə görünməsidir.
1
 
 
 
                                         
1
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 152-ci məsələ 
2
 Fiqhdəki termini “fəcr”dir.  
3
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 153-cü məsələ 
4
  Şəri suallara cavab, 351-ci sual 
5
  Şəri suallara cavab, 354-cü sual 
6
  Şəri suallara cavab, 362-ci sual 

---